Aqberen Elgezek. Mening tәnim – múng qúiylghan qúmyra...
Túman
Mening nala-múnymnan jaratylghan
dala - túman...
týkpirinde túmannyng perishte jýr,
peyish núry tamshylap qanatynan...
qalar ma ekem aiyrylyp taghatymnan,
uaqyt núry tamshylar saghatymnan,
nәrestening ingәsi qúmyghady,
jusannan jana tughan;
júpar buy shygha almay qauyzdardan,
Sózder - auyzdardan;
kýmәndi Oidyng ainalyp qúrbanyna,
Jad jatyr bauyzdalghan...
O, súmdyq-ay, kórinis auyr qanday!
Kózi aqshiya túnshyqqan dauyldarday
Appaq túman!
túmannyng týisiginde
qanyraghan qazaqy auyl barday...
Sinip baram mәngirgen aghayyngha...
Synghan sәule týsedi orayyma.
Soqyr túman jәne Men...
«Men» deppin ghoy...
ózimning de túmannan joq aiyrmam...
Tamshy men tas
Býgingi týn - týn emes-ti,
Ay qaraydy marqayyp.
Tamshy jelmen kýbirlesti,
tas ýstinde jantayyp.
Kóz tamshysy?
Qúr eles - búl!
Qanday qyzyq qoyylym!
Men ózim de shyn emespin,
Jattyng jalghan Oiymyn.
Kózimdegi jastyng ózin
Múng jaratqan, qamyqpay.
Tamshy qonghan tastyng ózi -
Talyp qalghan jaryqtay!
Anqyp úrar shash boyauy,
Ol da - oinampaz, aldamshy.
Kóz tamshysy - tastay auyr,
Túman
Mening nala-múnymnan jaratylghan
dala - túman...
týkpirinde túmannyng perishte jýr,
peyish núry tamshylap qanatynan...
qalar ma ekem aiyrylyp taghatymnan,
uaqyt núry tamshylar saghatymnan,
nәrestening ingәsi qúmyghady,
jusannan jana tughan;
júpar buy shygha almay qauyzdardan,
Sózder - auyzdardan;
kýmәndi Oidyng ainalyp qúrbanyna,
Jad jatyr bauyzdalghan...
O, súmdyq-ay, kórinis auyr qanday!
Kózi aqshiya túnshyqqan dauyldarday
Appaq túman!
túmannyng týisiginde
qanyraghan qazaqy auyl barday...
Sinip baram mәngirgen aghayyngha...
Synghan sәule týsedi orayyma.
Soqyr túman jәne Men...
«Men» deppin ghoy...
ózimning de túmannan joq aiyrmam...
Tamshy men tas
Býgingi týn - týn emes-ti,
Ay qaraydy marqayyp.
Tamshy jelmen kýbirlesti,
tas ýstinde jantayyp.
Kóz tamshysy?
Qúr eles - búl!
Qanday qyzyq qoyylym!
Men ózim de shyn emespin,
Jattyng jalghan Oiymyn.
Kózimdegi jastyng ózin
Múng jaratqan, qamyqpay.
Tamshy qonghan tastyng ózi -
Talyp qalghan jaryqtay!
Anqyp úrar shash boyauy,
Ol da - oinampaz, aldamshy.
Kóz tamshysy - tastay auyr,
Tas - qaranghy dәu tamshy.
Týn de, bilem, týn emes-ti.
Týn - lýpili tamyrdyn.
Ózim de endi shyn emespin, -
Oy kómilgen qabirmin.
Al, kóz jasy óshetindey...
Búzylarday kelisim...
Atyp túryp sheshetindey,
Tas qap-qara terisin...
Býgin mýlde týn emesti,
Estiledi aqyrghy ýn.
Saghynumen bir elesti,
Tamshy ishinde jatyrmyn...
Jolda
Almaty vokzaly - qoshtasu alany.
Taghdyrdyng jazuy - Aspannyng amaly.
Beytanys jolaushy - bes kýnning qonaghy...
jap-jasyl baghdarsham janary...
Dәl sonday qarbalas - dәl keshe, sәl búryn...
ashyghan kensirik... әlde ýmit, әlde mún?
Jýrekti qinaydy - jol jýrmek kýnderim...
Jýz jylgha eseydim taghy da men býgin.
Súr perron, móldir jas... oramal alqyzyl!..
Men kettim, sen qaldyn, jalghyzym... jalghyzym...
Aldyda - Astana.
Kónilde - mún, kýdik...
Esalang súraqtar...
Bәri de - talqy, zil!
Bәrining joq mýldem eshqanday paydasy.
Múndayda Óleng ghoy - ózine say dosyn,
«Dalagha qarashy, múhittay terbelgen...
...kemege úqsaydy kók taular keyde osy...»
Boyaular әueni
Jasyl boyau shashyrap túr dәl býgin,
Senimsizdeu úsynyp túr tal býrin.
Ár býrshikting dirilinen sezemin
Tang núrynyng qaldyghyn,
japyraqtar taghdyryn.
Asha ma eken ómir maghan bar syryn,
Keler kýnnen dәmetedi Jan bilim.
Men taghatsyz kýtip jýrmin Aspannan,
Jana kóktem janbyryn,
Tamshylardyng әrbirin.
Janym talay jalalardan kýigesin,
auyp túrar kóktem oinar kýige esim.
Júlyp tastap kókiregindegi týimesin,
auadaghy jasyl kýige
Sәuleler,
súlap týskenshe biylesin!
Mýmkin sonda jýregimde mazasyz,
ornay ma eken ýilesim?
Qystan, múzdan, Sózden auyr jabyqqan,
búl kóktemdi Aqyl emes, Jan úqqan.
Qara Jerge, saghynyshtan qamyqqan,
bir Qúdyret súlbalana jeterdey,
bastauy joq jaryqtan,
toqtauy joq jaryqtan?
Búlttar qashan kóshedi eken múng tilep?
Jasyn qashan jarlyq shashar kýrkirep?
Nóser qashan kókiregimizge kýy qúyar,
sansyz tamshy-notalary dýrkirep?
...Solyp qalyp jýrmesinshi keudemde,
qatalaghan gýl-Jýrek,
jalghyz tamshy núr tilep...
***
Qaydan keldim?
Qayda mening qanatym?
Kim biledi keudemdegi Jan atyn?
Kimde, qanday bolady eken búl sezim,
mende ghana bolatyn?
Kýlemin be?
Estilmeydi kýlgenim.
Bilemin be?
Bilinbeydi bilgenim.
Tek týisikting búlty ghana kóredi,
Oylarymnyng qay әlemde jýrgenin.
Sóileymin be?
Tek dauystyng elesi...
Dauysymnan anqyldaydy jel Esi.
Kýbirlesem, ýrkip úsha jóneler
Perishteler kenesi.
Qol sozam ba Aspan jaqqa t.. taghy?
Qol men emes, qol - qaraghash bútaghy.
Taghy býgin tars jabylar, oqylmay,
Payghambarlar kitaby.
Tondym ba әlde?..
Tonghan tanghy núr eken...
Suyq Sózden dirdek qaqqan til eken...
Tirisinde gýl kórmegen bir aru
Núr ishinde jýr eken!..
Ol ma ólgen? Men be ólgen?
Kim eken?..
Álmisaqtan ashylmaghan syr eken.
Úshqym kelip!..
Úshqym kelip!..
Qanat joghyn bilem de,
Nәrestedey shyr etem!
Sen jәne men...
Sen jәne men...
Kókshil kórpe...
Demge - dem...
(terezeden Ay jyltyrap tengedey...)
Eki jýrek - pyraqtar ma,
úsha almay,
búghaulanghan kermede?..
(jylt-jylt etip qoyar emes tiyn-Ay)
Sen jәne men...
Qimyldaudyng qiyny-ay!..
«Til - joq?.. qol - joq?..
Tәn de, sirә, joq shyghar,
qayran ghana miym-ay?..»
Sen jәne men!..
Kókshil kórpe - kóldenen...
Kórpe astynda eki Jan bar, shóldegen...
Bir núr-saghym taralady gharyshqa,
bizder jatqan bólmeden...
Júmbaq
Sol ýshin shyghady jolgha bәri,
Sol ýshin qúrbandyq - qolda bary.
Sol ýshin kýz nazdanady,
Sol ýshin kóktem búldanady!
Sol ýshin súlu jandar әn salady,
Ajaldy da Sol ýshin qarsy alady.
Sol ýshin bәrinen bezinedi,
Sol turaly bәrine jar salady!
Sol ýshin erteledi attyng bәri,
Sol turaly sóileydi zattyng bәri.
Sol ýshin jýrek bitken aqtalady,
Sol ýshin jýrek bitken sottalady!
Sol aitsa, bәri-bәri qúp bolady,
Sol ýshin kókoraygha búlt qonady,
Sol ýshin dәru izdep jer shalady...
Udyng ózi Sol ýshin úrtalady...
Sol ýshin ómir ózi týziledi,
Qúdyreti sodan ghana seziledi.
Sol arqyly kezikpester kezigedi,
Sony ghana qimastan kóz iledi...
Imany kóktem
Býrshik ata kelse-daghy kóktem-qyz,
Keude ishinde erimeydi óktem múz.
Jaralsaq ta aq núrynan Allanyn,
Kólenkege úqsap nege ketkenbiz?
Búl kóktemning qanyghar ma em syryna...
Tәnim mening - múng qúiylghan qúmyra.
Kónilimdi tyndamaydy aqylym.
Ekeuinde joq nelikten ymyra?
Sonyna enip saytanqúiryq saghymnyn,
Sansyz mәrte sabyrymnan janyldym.
Meni Ózine jaqyndatshy, Tәnir-ay,
Kórmesem de, Seni sonday saghyndym!
Kiresili-shyghasyly mýlde Esim.
Qaldy adyra óz-ózimmen tildesu.
Tabighatqa qaraymyn da jylaymyn,
Qanday ghajap ýilesim!
Kóktem, kóktem... ózge kóktem!.. jana dem...
Janarymda jaralar ma jana әlem!..
Tipti, jәndik bolu da - arman, - ziyansyz,
Jan-dauamdy tabar em...
Joghaltqanym kóp sekildi jighannan,
Qimaghanym kóp sekildi qighannan.
Aspangha da qaymyghamyn qaraugha,
Qarashyghym núrlanbaghan imannan...
Alsam deymin appaq núrdan emdelip,
Ketpese edi jynmen birge, múng da ólip...
Ótken ómir - kýnәlarym jazylghan
Perishtening qolyndaghy kýndelik...
Kesh
Qansha ótti kýz ayauly,
sonsha kóktem býrledi.
Álemning bar boyauy -
kepken Núrdyng týrleri.
Jerdi qimay jylaghan -
batqan Kýnning jaryghy.
Shynghyryp kep qúlaghan
estilmeydi qar ýni.
Jýregime keshte búl
bara jatyr týn qúlap.
Týisik sózi Este túr,
«Qartaymaydy Núr biraq..».
Núr sanasy - ózge әlem,
qúpiyanyng ordasy.
Ol tylsymdy sezbegen
kózim -
soqyr joldasym.
Syrtyn sipap qúnygha,
bez de toymas arbalyp,
qayran shuaq-shúghyla,
aymalaydy Jerdi alyp.
Kýn núryna toymaysyn,
Jannyng emi - jylylyq.
Jylatudy qoymaysyn,
qúdyretti Súlulyq!
Nauryz
Álem býgin óz-ózinen kónildi,
Álem býgin óz-ózine senimdi.
Týn de býgin óz-ózinen tym óndi,
Kýn de býgin óz-ózinen jylyndy.
Mәngilikti joghaltpappyz, bar eken,
erip jatqan bizder emes, qar eken.
Jarqyraghan bizder emes, Tang eken!
Jaurap qalghan bizder emes, Jan eken...
Mynau әlem ózge emes, Biz eken,
mynau Aspan - Aspan emes, Kóz eken.
Mynau kóktem - Núrdan qalghan iz eken...
Núrdyng ózi - Jaratqannyng Ózi eken!
***
Týnning appaq menindey,
Ay kóriner.
Senimsiz?
Esten sәule tógilmey,
bulanbaydy kónil - syz.
Ayghyr-búlttyng qúiryghy
jasyrady Ay-mendi.
Ol da - taghdyr búiryghy?
Taghdyrsyzdar qayda endi?...
Baghaly emes ghúmyr týk.
Bayansyzyn andatty.
Migha sәule jýgirtip,
mine, taghy tang da atty.
Qaq mandaydan tebilgen,
qashyp ketti týn, týzge.
Súraghy kóp ómirden
jauap berer kim bizge?.
***
Ayly týn.
Relister tasyry...
Tamburda biyleydi kók túman.
Miymda - Oilardyng jasyny,
Jýrekte - sezimder kók shulan.
Ansau men saghynu, tәtti mún...
Bәri de - bir qauym, jasyryn.
Poyyzdan ozarday aptyghyp,
ózine asygham, asylym!
Úzaq jol.
Kupening aq shamy.
Sonda da, qonyrqay jaryq tym.
Kýbir men kýlkiler - jan-jaghym...
Jabyqtym...
Ay qosa jarysyp...
Til qatsa,
syrlasyp kóreyintýnimen.
Súraq kóp, әrbiri - bir patsha,
mazaq qyp oinaytyn qúly - men...
Qos relis - dombyra ishegi..
kýy oinar bir múnly, myng týrli...
Saparlas sharabyn ishedi,
Men eles úrttaymyn...
Kýlkili.
Ishpedim.
Ishushi em údayy...
Basa almas sharap ta múnymdy.
Mahabbat - mastyqtyng qúdayy...
Men sony úghyndym.
Qos relis - ekeumiz sekildi...
qosylmay, tireler túiyqqa.
Poyyzdan týsuge bekindim,
sumkamdy ildim de iyqqa...
Bastyghyrylu
Týsiniksiz týsimdegi qaramoyyl qarghalar,
kýdigim bop qarqyldap ap, ýreyime jalghanar.
Sodan keyin úya salyp bútaqtanghan shashyma,..
qorqynyshty sózder bolyp týisigime sorghalar...
Týisigimning ortasynda iyirim bar qúiyndy,
ortasyna tartar meni, shyr ainaltyp miymdy.
Men týsimde súrap jýrip, jylap jýrip tabamyn,
eshqashanda salynbaghan ýiimdi.
Ol qara ýide ómir sýrip jatady eken ótkenim,
bauyrlarym... esterinde elesim de joq menin.
Qarghalargha qarap qoyyp dәn shoqidy aulada,
qalyp qoyghan bayaghyda mening kónil-kepterim...
Ol qara ýide әkem, apam, agham jәne kәri anam
ómir sýrip jatady eken, búrynghyday...janadan...
Attay almay jýredi ekem bosaghadan, qinalyp...
Qara itke ainalady qolymdaghy chemodan...
Baghana bop ynyrsidy kýniertengi jel dýley.
(jan-jaghymnan baqylaydy qimylymdy el, bilem)
Qanghyramyn, qara iytimdi qarghybaudan tartqylap...
Ýidi ainala jýgiremin... terezeden telmirem...
(eshkim maghan sәtke nazar audarmaydy deydi ekem)
Terezege qarap qoyyp, kýrsinedi keyde әkem...
Bәrin tastap, bayansyzgha ketip bara jatamyn...
Ózim - ózim emes ekem, jel úshyrghan jeyde ekem...
Bir kýrsinis jeter bir sәt molasy mol daladan.
Qalsh-qalsh etip dirildeydi sham odan...
Selk-k etem de, oyanamyn... qabyrghany sipaqtap,
Qara bólme - chemodan?..
***
Talay әser joghaldy, úmyt boldy.
Ómir ózi eriksiz úmyttyrdy.
Úmytpaydy jaraly janym biraq,
býrshik atyp kórmegen synyq gýldi.
Ómir ózi ótkendi jat qylady.
Jat qylady, jadymnan laqtyrady.
Úmytpaydy jaraly janym biraq,
dostarymnyng jasaghan soqqylaryn.
Qútyrtty da san mәrte jenis meni.
Ómir bәrin ózgertti, teristedi.
Úmytpaydy jaraly janym biraq,
Ishimdegi mert bolghan Perishteni.
Erip ketti ishtegi múzdyng bәri.
Bulap ketti ishtegi syzdyng bәri.
Úmytylmas biraq ta týngi aspannyn
meni esirkep jylaghan júldyzdary.
Úmytylar - bireuding jau bolghany,
dos bolghany bireudin, jar bolghany...
Jadtan óshpey, qinaydy kóp ókinish.
Óleng etip saqtarmyn - qalghandaryn.
Kimge únaghan Aqynnyng qylyqtary?
Taghdyr-týrme syrtymnan qúlyptady.
Mening nәzik Janymnyng pәk tabanyn
tilgileude aina-ómir synyqtary...
Abai.kz