Senbi, 23 Qarasha 2024
46 - sóz 2870 3 pikir 3 Tamyz, 2023 saghat 16:01

Toqaevtyng manevr alany taryluda

Reseyge tәueldilik qauipti mejege taqap qaldy…

Múnay tasymalynda bәz bayaghysha Mәskeuge kiriptarmyz. KTK-nyng shýmegine tas keneshe jabysyp alghan Putin Aqordany ashsa alaqanynda, júmsa júdyryghynda ústauda, dep jazady DALA INSIDE .

Qazaqtyng «qara altyny» Reseyding qúbyrlaryn qualay, Europanyng qoymalaryna qúiyluda. Qauipti tendensiyany tejeuge kelgende Smayylov ýkimeti sharasyzdyq tanytyp otyr.

Jana Qazaqstan Transkaspiy dәlizining potensialyn paydalanu kerektigin jaqsy týsinedi. Biraq ony iygeruge kelgende eski Qazaqstanyng әdetine basyp enjar qimyldauda.

Biyl eksportqa jóneltilgen múnaydyng 96 payyzy (!) Resey aumaghy arqyly ótken. Kremli pulyna kiretin telegram arnalar osynau «aqjoltay» janalyqty jarysa jazyp, júrttan sýiinshi súrauda.

Toqaev? Múnay tranziytinde Reseyden ózge marshrut tabu turaly preziydent tapsyrmasy ayaqsyz qalghan tәrizdi.

Reseyden ózge arna arqyly tasymaldanghan múnay eksporty miyzerli dengeyde. Baku – Tbilisy – Jeyhan qúbyry arqyly jetkizilgen múnay kólemi byltyrdan beri 3,4 payyzdan 3,7 payyzgha ósken. Mardymsyz ba? Mardymsyz.

DALA INSIDE-tyng biluinshe Aqtaudyng irgesindegi Qúryq portyna Marabaevtar klany iyelik etedi. Núrjan Marabaev basqaratyn «Semurg invest» kompaniyasy Qúryqty logistikalyq habqa ainaldyrugha uәde etken. Transkaspiy dәlizindegi operatorlarmen baylanys ornatu Marabaevtyng moynyna jýktelgen edi. Núrjannyng әkesi Jaqyp Marabaev Qantar tragediyasyna deyin QazMúnayGazdyng viyse-tóraghasy bolghan…

Bizge jetken aqpar boyynsha Qúryqqa arab investorlary qyzyghuda. Jyl basynda Astanagha arabtardyng atalghan saladaghy alpauyty Abu Dhabi Ports delegasiyasy kelip qaytqan.

Toqaev Transkaspiy koridory arqyly tasymaldanatyn múnay kólemin jylyna 20 mln tonnagha (kýnine 400 myng barreli) jetkizudi tapsyrghan. Múnay satumen jan baghyp otyrghan (eksporttyq tabysynyng 60 payyzy) Jana Qazaqstan ýshin Qúryq porty jaqsy kózir bolar edi.

Jana terminal? Onyng qashan salynary belgisiz. Marabaevtar klany jobany ayaqtaugha 100 mln súrap otyr.

DALA INSIDE Putinge kiriptar boluymyzgha Qazaqstanda múnay óndiretin ExxonMobil, Shell, Eni, Inpex sekildi transúlttyq kompaniyalar da jauapty dep esepteydi. Aliternativti marshrut izdeuge asyqpaghan búlar 1500 shaqyrymgha sozylyp jatqan KTK-nyng tenqojayyny. Olar múnaydy temirjolmen tasymaldau, ony Qúryqqa jetkizu, әri qaray Bakuding qúbyryna qúng prosesin qyp-qyzyl shyghyn kóredi.

KTK Astananyng múnay tasymaly salasyndaghy ambisiyasyna qolbaylau boluda, alayda әzir odan ózge balama joq. Orta dәliz arqyly jylyna 20 mln tonna múnay tasymaldaugha Qúryqtyng quaty jetpeydi.

Putiyn? LNR men DNR moyyndaudan bas tartqan Toqaevtyng sózinen keyin Kremli kósemi KTK-ny bitep tastaghanyn úmytqan joqpyz. Búl әreketin keyinnen taghy birneshe mәrte qaytalady. Putinning shantajynan sharshaghan Toqaev Transkaspiy dәlizinen ýlken ýmit kýtken. Aqtau - Baku – Jeyhan múnay marshrutynyng mýmkindigin sarqa paydalansaq Kremli provokasiyasyna tótep bererlik immuniytet qalyptasar ma edi…

Abai.kz

3 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1465
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3233
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5351