Ay, kýn, aspan, jer, ghúlama, batyr, ghalym, han túlghalar – halyqqa ortaq. Sonyng biri de biregeyi de mening әkem – Qyzylpan Súltanbekov dep aita alamyn. Men ýshin әke emes, ol kisi 100 jylda bir kezdesetin túlgha.
Qazaqta «jýzden jýirik, mynnan túlpar» degen maqal bar emes pe. Mening asyl әkem Qyzylpan bala kezinen-aq óz ortasynan oryn tauyp, bolashaq qol bastaushy ekenin jasynan bayqatyp ósedi. Aldyna biyik maqsattar qoyyp, soghan jetu ýshin ayanbay enbek etti. Barlyq sanaly ghúmyryn shәkirt tәrbiyeleumen qatar, auyl yntymaghyn, birligin oilaghan, dosqa adal, tuysqa qayyrymdy, júrtyna júghymdy biyik túlghaly azamat boldy. Ómirining sonyna deyin óz densaulyghyn oilamay auylgha zәulim mektep saldyrugha yqpal jasady.
Qúdaygha myng tәube, әkemning enbekteri elenbey qalghan joq. Artyna izi qaldy, sózi qaldy. Ózining densaulyghyn sarp etip saldyrghan mektebine әkemning aty berildi. «Niyeti jaqsy adamdy baq jaghalay jýredi» degendey әkem turaly jaqsy oilar, pikirler, ol kisining enbekteri, әni, әzil әngimeleri әli el auzynda.
Jaqynda, 31mamyr kýni Q.Súltanbekov orta mektebinde Jaqsylyq auylynyng tumasy Ál-Faraby atyndaghy QazÚU jurnalistika fakulitetining dekany, filologiya ghylymdarynyng doktory, professor Ómirhan Ábdimanúlymen kezdesu ótti.
Asan qayghy babamyz:
Su týbinde jatqan tas,
Jel tolqytsa shyghady.
Oy týbinde jatqan sóz,

Ay, kýn, aspan, jer, ghúlama, batyr, ghalym, han túlghalar – halyqqa ortaq. Sonyng biri de biregeyi de mening әkem – Qyzylpan Súltanbekov dep aita alamyn. Men ýshin әke emes, ol kisi 100 jylda bir kezdesetin túlgha.
Qazaqta «jýzden jýirik, mynnan túlpar» degen maqal bar emes pe. Mening asyl әkem Qyzylpan bala kezinen-aq óz ortasynan oryn tauyp, bolashaq qol bastaushy ekenin jasynan bayqatyp ósedi. Aldyna biyik maqsattar qoyyp, soghan jetu ýshin ayanbay enbek etti. Barlyq sanaly ghúmyryn shәkirt tәrbiyeleumen qatar, auyl yntymaghyn, birligin oilaghan, dosqa adal, tuysqa qayyrymdy, júrtyna júghymdy biyik túlghaly azamat boldy. Ómirining sonyna deyin óz densaulyghyn oilamay auylgha zәulim mektep saldyrugha yqpal jasady.
Qúdaygha myng tәube, әkemning enbekteri elenbey qalghan joq. Artyna izi qaldy, sózi qaldy. Ózining densaulyghyn sarp etip saldyrghan mektebine әkemning aty berildi. «Niyeti jaqsy adamdy baq jaghalay jýredi» degendey әkem turaly jaqsy oilar, pikirler, ol kisining enbekteri, әni, әzil әngimeleri әli el auzynda.
Jaqynda, 31mamyr kýni Q.Súltanbekov orta mektebinde Jaqsylyq auylynyng tumasy Ál-Faraby atyndaghy QazÚU jurnalistika fakulitetining dekany, filologiya ghylymdarynyng doktory, professor Ómirhan Ábdimanúlymen kezdesu ótti.
Asan qayghy babamyz:
Su týbinde jatqan tas,
Jel tolqytsa shyghady.
Oy týbinde jatqan sóz,
Sher tolqytsa shyghady,- degendey, keyingi kezde mektebimizge kelgishtep ketken professor Ómirhan aghamyzdyng «Mening ústazdarym» atty kitapsymaghyndaghy jazylghan oiy  jigerimdi qúm etip, jýregimdi janyshtap, jaralap qolyma lәjsiz qalam alghyzdy.
Osy kezdesuge keletin professorgha kitapty oqy otyryp, «aytylmasa sóz jetim» demekshi, birneshe súraqtar qoymasam janym jay tappaytynyn sezdim.
1 súraq: – Siz jaqynda 60 jasqa toldynyz. Az jasqa kelmepsiz. Osy uaqytqa deyin tughan auylynyzgha, myna mektebinizge qanday ýles qostynyz?
Jauap: Eshqanday ýles qosqanym joq.
2 súraq: – Óziniz oqyghan alghashqy mektebinizde (sol kezdegi Teliman 8 jyldyq metep, diyrektory – Q.Súltanbekov), 9-10 synypta (Ámirkenov Ábjan – Kalinin orta mektebining diyrektory) basshylyq jasaghan. Sol kisilerding «basshylyq dengeyi say emes» degeninizdi qalay týsindiresiz? Qanday dәleliniz bar?
Jauap: (professor jer shúqyp qaldy da) Ekinshi basshy Ábjan Ámirkenov turaly bylay dedi: «Ol kisi qiytúrqy, dýmbilez, onbaghan adam bolghan».
(osynday sóz professorgha layyq pa? Sondaghy búl kitaptyng maqsaty ústazdardy maqtau emes, qaralau ma?)
3 súraq: Men búl kitapty oqy otyryp qarnym ashty. Búl baghy ashylmaghan, oisyz jazylghan kitap dep oilaymyn. Ghalym da, shahter da ústazdan bilim alady, sonyng ishinde shәkirtting jýreginde alghashqy ústazy men synyp jetekshisi qalady. Qalaysha sizding kitabynyzdan osy ústazdargha bir sóilem búiyrmady?!
Jauap: Men kónilime jaqpaghan ústazdardy jazghym kelmedi. Men búl mektepten bilim alghan joqpyn, bilimdi 9-10 synypta Kalinin orta mektebinen aldym. Men búl mektepte oqyghanyma ókinemin. Búl mektepte kim bolsa, sol júmys istedi.
(Osy jauaptan keyin zalda kýbir-sybyr sóz, oy aityla bastady: «Onday bolsa búl mektepke kezdesuge adasyp keldi me?» jәne de әrbir qatysyp otyrghan ústazdar men oqushylardyng jýreginde osy Ómirhan Ábdimanúlyna degen jiyirkenish sezim payda boldy.)
4 Súraq: Búl mektepti qúryp bitken jerinen algha biyik kórsetkishterge jetkizgen qazirgi diyrektordy auyl azamattary attay qalap shaqyryp aldy depsiz? Búl kelensiz jaghday «Audandyq mәslihattyng saylauynan» tuyndaghan týsinbeushilik. Eshkimdi eshkim shaqyryp alghan joq. Búl mektep mektep bolghaly audan, oblys kóleminde aituly mektepterding biri bolyp kelgen. Sol Qyzylpan Súltanbekovtyng basshylyq jasauynyng kezinde búl mektep, «diyrektorlar dayyndaytyn mektep» bolyp esepteletin. Onyng aighaghy – Qyzylpannyng tәlim-tәrbiyesining arqasynda osy mektepten 7 diyrektor shyqty. Olar:
1. Shýkirbaev Aman (O-Sharua orta mektebi)
2. Rahmetildaev Mәmbet (Qoraghaty orta mektebi)
3. Tәjikov Ámize (Q.Súltanbekov orta mektebi. ABB bastyghy, A.Baytúrsynov orta mektebi, Qúlan orta mektebi).
4. Alagózova Týzel (Sh.Ualihanov orta mektebi).
5. Núrmaghanbetov Tilep (Maldybay orta mektebi, Boltay batyr orta mektebi)
6. Ábishev Áyten (Birles orta mektebi, Abay orta mektebi)
7. Túrmanbetov Oralbek (Baytúrsynov orta mektebi, Q.Súltanbekov orta mektebi)
Múnday «qúryghan» mektepten lauazymdy basshylar shygha ma? Q.Súltanbekovten keyin mektebimizdi Seydimashev T. , Salybaev S. , Asylbekov B.,  Tәjikov Á., Tegeshov J. basqardy. Sol uaqyttarda da mektep, audan, oblys kóleminde aldynghy qatarly mektepterding biri bolyp jýrdi. Mektepti «qúryp» ketken deuge qanday dәleliniz bar?
Jauap: (ýnsizdik).
5 súraq: Qazaqta «su ishken qúdyghyna týkirme» degen maqal bar. Kitabynyzdyng 12-shi betinde « men shyn ústaz, shynayy ústazdardy student bolghanda ghana kezdestirdim » degensiz, sonda sizding mekteptegi ústazdarynyz ótirik ústaz boldy ma? Ótirik ústazdan alghan biliminizben osynday dәrejege jettiniz be?
Jauap: Búl mektepten eshqanday oqushy institutqa týspeytin, Kalinin orta mektebinen jylyna 5-6 oqushy jogharghy oqu ornyna týsetin…
(Teliman mektebi 8 jyldyq bolghandyqtan oqushylar qalay jogharghy oqu ornyna týspek. Solay bola túra Qyzylpan Súltanbekov auyldan 20-30 azamattyng oqugha týsuine, diplom aluyna, júmysqa túruyna kómektesken. Al Ómirhan Ábdimanov «professor» bola túra auyl jastarynyng oqu oquyna qanday kómek tiygizdi eken? Búl jayttar turaly bir adam aitqan emes!)
6 súraq: Mening qoyghan súraqtaryma nege jauap bermeysiz? Osy dәiekterdi jazarda osynday súraqtar tuyndaydy dep oiladynyz ba? Jәne men búl mәseleni әri qaray órbitemin.
Zalda du qol shapalaq!
Ústazdar men shәkirtterding meni qoldaghan dauystaryn estigen kezde kózime bir tamshy jas ýiirile qaldy, sol kezde әkemning ruhy jebep, qasymda túrghanday sezildi.
Kitap jelisi boyynsha kópke topyraq shashqan jeri kóp. «Qazirgi kezde auyl múghalimderi әdebiyetten sauatsyz» deydi. Er azamatqa osylay sóileu jarasa ma? Kitaptaghy naqty emes derekter birding emes kópting kónilin shayqap, namysyn oyatady dep oilaymyn.
Ózining sózinde «mende dos ta joq, bauyr da joq, jalghyzbyn» dedi. «Dosy joq adamnan qorqu kerek» demey me? Al adamnan jasyrghandy Qúdaydan jasyra almaysyn. Bir-bir ýiding týtinin týtetip otyrghan 10 bauyryn nege joqqa shyghardy eken?!
Sózimdi qorytyndylay kele, qazaqta «Óli riza bolmay, tiri bayymaydy» degen sóz bar emes pe? 60 jyl ómirinde óz әke-sheshesine qúran baghyshtamaghan, auyldaghy aghayyn-tuys ólimine bata jasay almaghan Ómirhan Abdimanov Qyzylpan Súltanbekovty qaydan qúrmettemek?!
Osy kezdesude basynan ayaghyna deyin qatysyp otyrghan auyldyng qadirmendi, audannyng qúrmetti azamaty, Sidney Olimpiadasynyng chempiony Ermahannyng әkesi, qajy Saghy Ibraimov: «Qaraghym, sózinning bәri dúrys, Qyzylpan erekshe túlgha edi ghoy, ony óz jeke basym jәne el-júrt qúrmettegen abzal azamat» dep óz oiyn bildire kele, meni sabyrlyqqa shaqyrdy.

Súltanbekova Asyltas Qyzylpanqyzy,
Q.Súltanbekov atyndaghy shaghyn ortalyqty orta
mektepting orys tili jәne әdebiyeti pәnining múghalimi.
Jambyl oblysy,T.Rysqúlov audany,
Jaqsylyq auyly, Qaraqoyshy kóshesi № 3 ýi

Abai.kz