Putin jaqynda Astanagha keledi degen aqparat jylt ete qalghannan bastap, RF preziydentining búl saparyn әlem sayasattanushylary men BAQ san saqqa jýgirtip jazyp jatyr. Áriyne, syrt kóz – synshy. Biraq onyng bizding kórshimiz ekenin, shekaramyzdyng qanshalyqty úzyn ekenin, ekonomikalyq qarym-qatynasymyzdyng qanshalyqty dengeyde ekenin aitpay ketuge bolmaydy.

Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Izvestiya» gazetine súhbat berip, ekijaqty baylanysqa jan-jaqty toqtaldy.

Preziydent súhbattyng basynda: «Syndarly sayasat jәne ózara tiyimdi nәtiyjege úmtylys – Qazaqstan-Resey dialogynyng negizgi ereksheligi. Biz әrdayym reseylik seriktesterding ústanymyna nazar audarugha tyrysamyz, olarda bizding pikirimizdi eskeredi», – dedi.

Yaghni, búl – qanday da bir kelisim ortaq mýddeni eskere, memleketterding ereksheligin, qúndylyqtaryn basshylyqqa ala otyryp qana jasalady degen sóz.

Biyl, qarasha aiynyng 11-i kýni HHI ghasyrdaghy tatu kórshilik jәne odaqtastyq turaly shartqa qol qoyylghanyna 10 jyl tolady. Memleket basshysy súhbatta múny da tilge tiyek etti.

«Elderimiz arasyndaghy tatu kórshilik jәne odaqtastyq qatynastargha negizdelgen yntymaqtastyqtyng tarihy bay jәne bolashaghy jarqyn dep baghalaymyn», – dedi ol.

Qasym-Jomart Toqaev súhbatynda eki el arasyndaghy investisiya turaly da sóz etti.

«Keyingi 18 jylda Reseyden Qazaqstangha tikeley investisiyalardyng jalpy kólemi 20 mlrd. dollardan asty. Óz kezeginde, Qazaqstannyng Reseyge qúighan investisiyasy 6 mlrd.dollargha juyqtady», – dep mәlimdedi Preziydent.

Memleket basshysynyng sózinshe, qazirgi uaqytta jalpy qúny 33,5 mlrd. dollar bolatyn 143 birlesken joba iske asyrylyp jatyr eken. Qazaqstan ekonomikasy ýshin mashina jasau, metallurgiya jәne himiya ónerkәsibi siyaqty negizgi salalarda 16,6 mlrd. dollar kóleminde 40 joba jýzege asyp jatqan kórinedi.

Preziydent biyl qazan aiynng 7-si kýni iske reseylik gazdy Qazaqstan aumaghy arqyly Ózbekstangha tasymaldau jobasyna qatysty aitudy da úmytpady. Memleket basshysy búl jobanyng Qazaqstannyng gaz tasymaldau infraqúrylymyn keneytuge jәne janghyrtugha, Ortalyq Aziyanyng ónirlik túraqtylyghy men energetikalyq qauipsizdigin nyghaytugha yqpal etetinin jәne múnyng barlyq qatysushy taraptyng mýddelerine sәikes keletinin jetkizdi.

«Qazaqstan ózining tranzittik әleuetin tolyqqandy paydalanugha mýddeli jәne Resey gazyn tasymaldau kólemin odan әri úlghaytugha dayyn», – dedi Qasym-Jomart Kemelúly.

Q. Toqaev atom elektr stansiyasyn saludyng oryndylyghyna qatysty әrtýrli pikirler bar ekenin atap ótti. Qazaqstan óndiriletin tabighy uran kólemi boyynsha әlemde birinshi orynda, Ýlbi metallurgiya zauytynyng bazasynda Qytaydyng atom elektr stansiyalary ýshin dayyn yadrolyq otyn shygharylady.

«Ekinshi jaghynan, kóptegen azamattar men sarapshylardyng atom stansiyalarynyng qauipsizdigine qatysty alandaushylyqtary bar. Semey synaq poligonynyng auyr qasyretin eskersek, múny týsinuge bolady. Biz Resey tarapynyng Qazaqstan aumaghynda AES salugha jәrdem beru úsynysyn joghary baghalaymyz. Áytsede, búl mәsele boyynsha týpkilikti sheshim referendum qorytyndysy negizinde qabyldanatyn bolady», – dedi Memleket basshysy.

Búdan bólek, Memleket basshysy súhbatynda Resey men Qazaqstannyng mәdeniy-gumanitarlyq saladaghy, onyng ishinde TMD ayasyndaghy ózara is-qimyl mәselelerine egjey-tegjeyli toqtaldy.

«Ortaq mәdeniy-gumanitarlyq kenistik Tәuelsiz Memleketter Dostastyghyn biriktirushi manyzdy faktor bolghan әri aldaghy uaqytta da solay qala beredi. Búl baghyttaghy ózara tiyimdi yntymaqtastyghymyzdyng tabysty boluyna birden-bir sebep – TMD elderi halyqtarynyng tilderi men orys tilining ýilesimdi әri tengerimdi damuy», – dedi ol.

Q. Toqaev: «Orys tili boyynsha halyqaralyq úiym qúru iydeyasy TMD elderinin, onyng ishinde Qazaqstannyng memlekettik til sayasatyna balama jasaugha baghyttalmaghanyn»,–  dep erekshe atap ótti.

Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Izvestiya» gazetine bergen súhbatynda búdan ózge taqyryptargha da mәn berdi.

Qysqasy, Qazaqstan týstiktegi kórshisimen barys-kelis, alys-beristen qol ýzbeydi. Demek, týptin-týbinde olarmen bir mәmilege kelemiz. Biraq mәmile bir taraptyng ghana mýddesin kózdemeuge tiyis.

Abai.kz