Úighyr audany: úrlyqty úryp-soghyp moyyndata bere me?
Redaksiyadan: Tómendegi aryz-shaghym Almaty oblysy, Úighyr audanynyng ortalaghy Shonjy auylynyng túrghyndary Dolbaeva Ásemhan men Ásemhannyng úly Dolbaev Bakytjannyng tarapynan jazylypty. Aryzda aitylghan jaytke qarasaq, Úighyr AIIB polisiya qyzmetkereleri Baqytjandy úryp-soghyp ol jasamaghan úrlyqty kýshttep «moyyndatqangha» úqsaydy. Aryz iyelerining jan-ayqayy týpnúsaqadaghy qalpyn saqtay otyryp berildi. Aryzda aty-jónderi kórsetilgen Úighyr audandyq IIB-mining polisiya qyzmetkerleri qarsy jauap berip, mәselening mәn-jayyn ashyp aitamyz dese, qarsylyghymyz joq.
Almaty oblystyq prokurory
agha әdilet kenesshisi
Gh.T.Mirazovqa
kóshirmesi: Úighyr audany prokurory
Redaksiyadan: Tómendegi aryz-shaghym Almaty oblysy, Úighyr audanynyng ortalaghy Shonjy auylynyng túrghyndary Dolbaeva Ásemhan men Ásemhannyng úly Dolbaev Bakytjannyng tarapynan jazylypty. Aryzda aitylghan jaytke qarasaq, Úighyr AIIB polisiya qyzmetkereleri Baqytjandy úryp-soghyp ol jasamaghan úrlyqty kýshttep «moyyndatqangha» úqsaydy. Aryz iyelerining jan-ayqayy týpnúsaqadaghy qalpyn saqtay otyryp berildi. Aryzda aty-jónderi kórsetilgen Úighyr audandyq IIB-mining polisiya qyzmetkerleri qarsy jauap berip, mәselening mәn-jayyn ashyp aitamyz dese, qarsylyghymyz joq.
Almaty oblystyq prokurory
agha әdilet kenesshisi
Gh.T.Mirazovqa
kóshirmesi: Úighyr audany prokurory
agha әdilet kenesshisi
Sh.Qútelovke
Almaty oblysy Úighyr audany
Shonjy auyly Nysanbaev kóshesi
№ 38 ýy túrghyny Dolbaeva
Asemhan Tlepjanovnadan
úyaly tel: 8778 859 78 87
ýy telefony: 872 778 21415
A R Y Z
Mening aryz jazu sebebim, jogharyda kórsetilgen meken jayda 1967 jyldan beri otbasymmen birge túramyn. Ózim Shonjy auylyndaghy № 2 J.Kúdaybergenov atyndaghy orta mektepte júmys isteymin. Qazirgi uaqytta atalghan ýide enem, kýieuim, balalarym túryp jatyrmyz. Bizben birge 1991 jyly tuylghan balam Bakytjan birge túrady. Ózi Úighyr auyldyq әkimshiliginde jýrgizushi bolyp júmys isteydi.
30 qazan 2013 jyly, týs mezgili, saghat 14.00-der shamasynda balam Dolbaev Baqytjan ýiden týski asyn iship júmysqa ketken bolatyn. Sol ketken uaqyttan balam ýige 31 qazan 2013 jyly, keshki saghat 20.00 - lder shamasynda keldi. «Balamnan qayda boldyn?» - dep súraghanymda, ol ózin polisiya qyzmetkerleri júmysynan alyp ketip, Úighyr AIIB-mining ghimaratyna aparyp, jogharyda kórsetilgen uaqyt aralyghynda polisiya qyzmetkeri Kurbaniyazov Bakytjannyng kabiynetinde zansyz qamap ústap, sol jerde oghan zorlyq zombylyq jasap, úryp soghyp, ózining jasamaghan úrlyqtaryn moyyndatyp, hattamalargha qol qoydyryp alghanyn aitty.
Balam ýstindegi kiyimin sheshken kezde, onyng denesining sau tamtyghy qalmaghanyn kórdim. Denesining birneshe jerinen kólemi 3h5 sm. bolatyn kógergen, syrylghan qantalaghan dene jaraqattary bar eken. Balam maghan, alghan soqqydan qoldaryn kótere almay qalghanyn, býiregi ashyp auyryp túrghanyn aitty. Men jedel jәrdem shaqyrtayyn ba dep súradym. Balam maghan qajet emes dep aitty. Alayda, týnde balam auyryp, temperaturasy kóterilip, qúsyp úiyqtay almady.
Men Úighyr AIIB-mining polisiya qyzmetkerlerining balamdy eshqanday sebepsiz úryp soghyp, jasamaghan qylmysyn kýshpen moyyndatqanyna yzalanyp, 1 qarasha 2013 jyly Úighyr audandyq prokuraturasyna aryzdandym.
Mening aryzymdy tekseru Úighyr audandyq prokurorynyng agha kómekshisi IYgibaev Daurenge tapsyryldy. IYgibaev Dauren balamdy Úighyr audandyq ortalyq auruhanasyna alyp baryp, balamnyn dene jaraqattary boyynsha anyqtama aldy.
Dәrigerler balamdy stasionarlyq emdeluge jat dep aitty. Prokurordyng agha kómekshisi D.IYgibay, «men Bakytjannan týsinik alyp alayyn»- dep audandyq prokuratura ghimaratyna alyp keldi. Prokuror D.IYgibay balamnan týsinik alyp otyrghan uaqytta onyng kabiynetine Úighyr AIIB-nin eki qyzmetkeri rúqsatsyz kirip kelip, balamdy Úighyr AIIB-mine alyp ketpekshi bolghan. Prokurordyng agha kómekshisine olar «biz Dolbaev Bakytjandy alyp ketuge keldik, bastyqtar solay tapsyrma berdi» dep túryp alghan. Qadaghalaushy organnyng ghimaratyna basa kóktep kirip, tekseru jýrgizuge kedergi keltirgen. Balamnan týsinik alyp bolghan song prokuratura ghimaratynan shyqqan kezde prokuratura ghimaratyn 7-8 polisiya qyzmetkeri qorshap túr eken. Eki polisiya qyzmetkeri balam ghimarattan shyqan bette qoldarynan ústap, polisiya avtokóligine sýirey jóneldi. Men jylap, aighaylap olardyng qoldaryna asyldym. Osy kezde prokuratura ghimaratynan prokuratura qyzmetkerleri Sadirov Farhat pen IYgibay Dauren shyghyp, polisiya qyzmetkerlerine «balany bosatyndar» dep aighaylady. Olar prokurorlardyng aitqanyn tyndamady. Osydan song men taghy olardyng qolyna asylyp, balamdy jiberinder dep jylap jiberdim. Prokurordyng agha kómekshisi D.IYgibay polisiya qyzmetkerlerining qasyna ózi jýgirip kelip, balamdy olardyng qúrsauynan bosatty.
Qazirgi uaqytta balam Dolbaev Baqytjan polisiya qyzmetkerlerining úryp soghuy saldarynan alghan dene jaraqattaryna baylanysty Úighyr audandyq ortalyq auruhanasynda stasionarlyq em qabyldauda.
Balam Baqytjan ózining eshqanday qylmys jasamaghanyn, polisiya qyzmetkerleri úryp soghyp, әr týrli uaqytta Shonjy auylynda jasalghan 4 úrlyq faktisin ózine kýshpen moyyndatqanyn kórsetip otyr.
Balam búryn auyryp, omyrtqasyna, ishki qúrylysyna operasiya jasalghan. Densaulyghy jaqsy emes, auyr júmysqa jaramaydy. Ózin polisiya qyzmetkerleri úrghan kezde, búrynghy operasiya jasalghan organdaryma zaqym keledi dep qorqyp, ózi jasamaghan qylmystardy moyyndaghan bolsa kerek.
Polisiya qyzmetkerlerining audandyq prokuratura qyzmetkerlerining júmysyna zansyz aralasyp, olardyng sózin mýlde tyndamay, prokuratura ghimaratynyng aldynda zansyz is әreketter jasauy audandyq ishki ister bólimi qyzmetkerlerining jýgensiz ketkendigine kuә bolady.
Balam Baqytjannyng Úighyr AIIB-minde bir tәulikten asa uaqyt zansyz ústalghany, polisiya qyzmetkerlerining audandyq prokuraturagha kelip qoqan-loqqy jasauy atalghan mekemelerdegi viydeo qondyrghylargha týsken zapistermen dәleldenedi.
Sizderden mening aryzymdy jan-jaqty, obektivti týrde tekserip, balamdy úryp-soghyp, qylmysty kýshpen moyyndatqan polisiya qyzmetkerlerin jauapkershilikke tartyp, balama qatysty qylmystyq qudalaudy qysqartudy súraymyn.
Aryz iyesi: Dolbaeva Asemhan
Almaty oblystyq prokurory
agha әdilet kenesshisi
Gh.T.Mirazovqa
kóshirmeleri: Almaty oblystyq IID-ning bastyghy
polisiya polkovniygi
M.J.Ýrýmhanovqa
Almaty oblysy IID-ning
Ózindik Qauipsizdik Qyzmetine
Úighyr audany prokurory
agha әdilet kenesshisi
Sh.Qútelovke
Almaty oblysy Úighyr audany
Shonjy auyly Nysanbaev kóshesi
№ 36 úy túrghyny
Dolbaev Bahytjan Ermekúly, 28.06.1991 jyly tuylghan
úyaly tel: 8771 415 89 68
ýy telefony: 872 778 21415
A R Y Z
Men 1991 jyly Almaty oblysy Úighyr audany Shonjy auylynda tuyldym. Qazirgi uaqytta Shonjy selolyq okrugining әkimshiliginde qúrylys bólimi bastyghy Baratov Gaynidinning jýrgizushi bolyp júmys isteymin.
30 qazan 2013 jyly, týs mezgili, saghat 14.00-der shamasynda ýige týski asqa baryp kelgen bolatynmyn. Saghat, 14.30-dar shamasynda mening júmysyma Úighyr AIIB-ning uchaskelik inspektorlary Farhat, Shamili degen qyzmetkerler kelip, «Úighyr AIIB-mine jýr, bir eki súraqqa jauap beresin, sodan keyin jiberemiz» dedi.
Úighyr AIIB-ning ghimaraty aldynda Kalmykov Igori túr eken. Uchastkelik inspektor oghan «mine, alyp keldim» - dep meni kórsetti. Ol meni kórip, úyat sózben my ego ........budem-dep aitty.
Ol temekisin tartyp bolyp, meni ertip, ghimarttyng ekinshi etajyndaghy Kurbaniyazov Bakytjan degen qyzmetkerding kabiynetine alyp kirdi. Kabiynetke Kurbaniyazov Bakytjan jәne Shamil degen qyzmetkerler keldi. Olarmen Úighyr AIIB-ning kriminaliysi keldi. Onyng aty-jónin bilmeymin.
Bakytjan kabiynetke kirip, pistoletin seyfke salyp, maghan «senderding ne istep jýrgenderindi bilemin, sender ózi ne istep jýrsinder?», - dedi. Men odan bizder ne istedik dep súradym. Sol kezde, B.Kurbaniyazov, orys tilinde sheshemnen boqtap, maghan jaman sózder aitty. Osy kezde kabiynetting esigin bireu qaqty. Ol olardyng bastyghy Sydyqov Ruslan eken.. Ol esikti taqyldatty, sebebi esik jabyq túrghan bolatyn.Ol kabiynetke kirip, esikti ishten ilip aldyda Kurbaniyazovtyng orynyna otyryp, maghan qarap, «túr» dep orys tilinde sheshemnen boqtady. Men ornymnan túrdym. Ol mening qasyma kelip, múnday adamdarmen men siyaqty sóilesu kerek dep júdyryghymen býiregimnen, asqazan túsynan, arqa túsymnan birneshe ret úrdy. Ol meni sol jerde 10-15 minuttay júdyryqtyng astyna aldy. Auzynan jaman sózder ketip jatty. Sol kezde esikti bireu qaghyp, әiel keldi dep aitty.
Meni Kalmykov Igordyng kabiynetine alyp bardy. Kabiynette men tanymaytyn bir әiel otyr eken. Kalmakov әielge «mynau ma?» dep súrady. Otyrghan әiel meni kórip osy ghoy deymin dep senimsiz jauap berdi.
IY.Kalmykovtyng kabiynetinen shyqqan son, meni Shamil ertip qaytadan Kurbaniyazov Bakytjannyng kabiynetine alyp bardy. Sol kabiynette Sydyqov Ruslan sening bastyghyng Baratov Gaynidinning ýiinde eki ret úrlyq bolghan, aqsha úrlanghan, sony moynyna al dedi. Men úrlyq jasaghanym joq, ne sebepten moyyndaymyn dedim. Odan basqa, sen Úlbosyn degen әielding ýiine úrlyqqa týskensin, sony moyynda dedi. Men ol әielding ýiine úrlyqqa týsken joqpyn, moyyndamaymyn dedim. Osydan keyin, kabiynette bolghan Sydyqov Ruslan, Kurbaniyazov Bakytjan jәne kriminalist jigit ýsheui meni soqqynyng astyna aldy.
Birneshe ret esimnen tanyp qaldym, olar meni úruyn jalghastyrdy. Men olar qayta-qayta soqqygha alghannan keyin, mýgedek bolyp qaludan qorqyp, aitqan qylmystaryn moyyndaugha mәjbýr boldym. B.Kurbaniyazov qazir tergeushige baramyz, sen osy qylmystardy moyyndap aityp ber, sonda biz saghan tiymeymiz, ýiine qaytaramyz dedi. Men qalay bolsa da olardan qútylyp ýiime ketu ýshin aitqan qylmystaryn moyyndaugha mәjbýr boldym. Olar meni tergeushi A.Birimqúlovqa alyp bardy. Tergeushi A.Birimqúlov maghan jasaghan qylmystaryndy ait dedi. Sol jerde mening atymnan B.Kurbaniyazov tergeushige mening ne istegenimdi óz auzymen aityp berdi. Tergeushi sodan keyin endi B.Kurbaniyazovtyng aitqandaryn qaytala dedi. Men qylmystardy moyyndaymyn dedim. Búl 30 qazan kýni, saghat keshki 20.30-dar shamasy bolatyn. Qylmysty moyyndatqannan keyin polisiya qyzmetkerleri meni úrmady.Sol kýni polisiya qyzmetkerleri meni Butenov Asqardyng kabiynetinde ústady, ýige jibermedi. Keshte kafeden tamaq әkelip berdi. Tamaqtyng aqshasyn ózime tóletti. Tamaq iship otyrghan kezde R.Sydyqov maghan Shonjyda 38000 dollar úrlanghan, sony da óz moyynyna alasyn, dedi. Taghy bir úrlanghan myltyqty moyynyna al dep qosty. Men olargha qylmysty almaytynymdy aittym. Olar meni taghy da úrdy. Biraz soqqylap, men qylmysty almaghanan keyin, 4 qylmysty moyyndaghany jetedi dep, olar meni úrularyn toqtatty.
Polisiya qyzmetkerleri meni 30 qazan 2013 jyly, saghat 14.30-da polisiya ghimaratyna alyp kirgen uaqyttan, 31 qazan 2013 jyly, saghat 19.30-gha deyin ghimarat syrtyna shygharmay zansyz ústady. Olar meni polisiya ghimaratynyng ishinde úryp soghyp, mening jasamaghan «qylmystarymdy» moyyndatty. Olardyng úryp soghu saldarynan, býiregim, ish qúrylysym auyryp, qoldarymdy kótere almay qaldym. Denemning birneshe jerinen kógergen, soghylghan, syzylghan dene jaraqattaryn aldym.
Men olardyng aitqan qylmystarynyng birde-bireuin jasaghan joqpyn, olar meni zansyz úryp soghyp, jasamaghan qylmystardy moyyndaugha mәjbýr etti.
Sondyqtan, Sizderden mening aryzymdy jan-jaqty, obektivti týrde tekserip, meni úryp-soghyp, qylmysty kýshpen moyyndatqan polisiya qyzmetkerlerin jauapkershilikke tartyp, maghan qatysty qylmystyq qudalaudy qysqartudy súraymyn.
Aryz iyesi: Dolbaev Baqytjan
Redaksiyadan: Auyr dene jaraqatyn alyp, densaulyghynyng nasharlauyna baylanysty Baqytjandy býgin tuysqandary Almaty qalasyna jetkizdi.
Abai.kz