Smailov otstavkagha kete me?
Aqordada Ýkimet pen Parlamentting kelesi birlesken otyrysy ótetini turaly mәsele kóterilude. Ótkende, 19‑qantarda ótken otyrysta bir ghana mәsele qarastyrylghan bolatyn.
Ol ‑ BÚÚ aiqyndaytyn QR bitimger kýshterin jiberu mәselesi edi. Ol súraq sheshimin tapty. Al, endi, kelesi ótkizilgeli otyrghan Ýkimet pen Parlamentting birlesken otyrysynda qanday manyzdy mәsele kóterilmek? Bizding oiymyzsha, múnda ótken joly qaralmay qalghan «Premier‑ministr auysa ma?» degen súraq mindetti týrde qoyylatyn siyaqty.
Qantar aiynda búl súraqqa qoghamdyq pikir әrqalay jauap bergeni belgili. Bireuler «ornynan alynady» dedi, biraq, ony argumenttey almady. Ekinshiler: «Ýkimet júmysy syngha alynady, biraq, premier‑ministr qalady» dedi. Jaqtaushylar:
1. Demonopolizasiya mәselesi ótkir bolyp túr. Bir trillion tenge jәne on mln gektar jer memleketke qaytaryldy;
2. Ýkimet Mittaldy elden ketirdi, KarMet memleketke tiyimdi sharttarmen qaytty;
3. Inflyasiya aldynghy jylmen salystyrghanda 22 payyzdan 9,8 payyzgha tómendedi;
4.Ekonomikalyq ósim 5 payyzgha jogharylady;
5. Almatydaghy BAKAD qúrylysynyng ayaqtaldy;
6. Qonaev jәne Alatau qalalarynyng jobasy jәne birneshe basqa mәselelerdi atap kórsetken bolatyn.
Biraq, osy joly Premier‑ministr almasatyn synayly. Onyng sebepteri turaly ne aitugha bolady? Biz mynaday argumentterdi algha tartar edik:
- Birinshiden, Ýkimetke kelgen әr kabiynet óz maqsattarymen keledi. Ýkimetti bes jylday basqarghan Premier‑ministr Á. Smailovtyng kabiyneti 2019 jyldan bastalghan «biylik transformasiyasynda» óz funksiyasyn tolyq atqaryp bitti. Búl kezende memleket basqarudyng jana prinsiypi – «Ádiletti Qazaqstan» prinsiypi ómirge keldi. Búl boyynsha, endi, memleket biyligi kadrlargha degen jana sapalyq talaptardy qoydy, ózgeruge bet búrdy. Al, premier‑ministr Á.Smailovtyng jeke túlghalyq sipaty biylikte de, qoghamda da әli de bolsa búrynghy «eski jýiemen» baylanysta qarastyrylatyny belgili. Sondyqtan, endi bastapqy bolyp «ministrding iskerligi» emes, Ýkimet basshysynyng jana zaman kriyteriylerine say keletin túlghalyq bolmysy aldygha shyghady. Búghan Á.Smailov say kelmeydi. Onyng ýstine, ótken jyldyng sonyna qaray, Á.Smailov alghashqy preziydent N.Nazarbaevtyng inisi B.Nazarbaevtyng qazasyna jeke ózi bary kónil aituy – Á.Smailovty «Jana Qazaqstannan» alystata týskenin jasyrugha bolmaydy. Qogham ony úmyta qoyghan joq.
- Ekinshiden, qazirgi Mәjilis Zang jobalaryn qabyldauda ministrlikter tarapynan kezdesetin kedergilerge, Ýkimetting esep beruindegi nemqúrayylylyqtargha kónili tolyp otyrghan joq. Sondyqtan Ministrlerge qarsy syny pikirler kóp aityla bastady. Mysaly, songhy kezderi osy qatarda deputattar Ermúrat Bapi, Qazbek Isa, Rinat Zaitov, Erlan Sairov, Maqsat Tolysbay jәne basqalarynyng ótkir syndary oghan kuә.
- Ýshinshiden, osyghan deyin qordalanyp qalghan ónirlik problemalar ótkir aityluda. Nege deseniz, әr ónir óz mәselelerin preziydent jariyalaghan «Ádiletti Qazaqstan» prinsipterine say qayta qarau mýmkindigine ie boldy. Mysaly, Atyrau óniri boyynsha Kýlsary, Dossor, Atyrau qalasy jәne t.t. mәselelerdi deputat Júbanov kóterdi. Manghystau da «әdiletti bólis» turaly aita bastady...
Mine, әr taraptan aitylyp jatqan osy mәseleler Ýkimet pen Parlamenttyng kelesi birlesken otyrysynda Álihan Smailovty almastyrugha negiz bolady deymiz. Áriyne, Parlamentting ony «qúrmetpen shygharyp salary» ‑ aitpasa da týsinikti...
Ábdirashit Bәkirúly
Abai.kz