Jeksenbi, 6 Qazan 2024
Biylik 1297 8 pikir 10 Qyrkýiek, 2024 saghat 12:10

OA ýshin talas: Sholis ne ýshin kele jatyr?

Foto: JOHN MACDOUGALL/AFP

Jaqynda Qazaqstangha Germaniya kansleri Olaf Sholis kelmekshi. Ol 15-17 qyrkýiekte Qazaqstan men Ózbekstanda bolyp, memleketaralyq kelissózder jýrgizedi jәne «Ortalyq Aziya – Germaniya» formatyndaghy ekinshi sammitke qatysady.

Germaniya ýkimetining arnayy ókili Shteffen Hebestrayttyng sózinshe Germaniya Ortalyq Aziyadaghy basty sauda jәne ekonomikalyq seriktesteri sanalatyn Qazaqstan jәne Ózbekstan elderimen baylanysyn arttyrudy kózdeydi. Aldaghy kelissózder barysynda týrli kelisimder jasaluy mýmkin.

«Biz ekonomika, ghylym, energetika, transporttyq baylanys jәne shiykizat salasy boyynsha Ortalyq Aziya elderimen baylanysymyzdy terendetudi oilastyrudamyz», - deydi Hebestrayt.

Germaniya kanslerimen birge ghylym jәne biznes ókilderi de qosa kelmek.

Byltyr Berlinde «Ortalyq Aziya – Germaniya» formatyndaghy alghashqy sammit ótken edi.  Sammitte Ortalyq Aziya men Germaniya strategiyalyq әriptestik boyynsha qújatqa qol qoyyp, týrli saladaghy әriptestikti arttyrugha kelisti. Aldaghy sapar barysynda Sholis sol sammitte qol qoyghan kelisimderding iske asyryluyna kóz jetkizip, jana kelisimder jasaugha niyet bildirmek.

Germaniya ýshin Ukraina men Resey arasyndaghy soghysqa baylanysty Ortalyq Aziya elderining manyzy artty. Berlin býginde Resey energetikasy men múnay- gazyn aludy toqtatty. Al Ukrainagha qaru jәne qarjy negizinde kómek kórsetude. Alayda Germaniya ónerkәsibine reseylik múnay men gazdy almastyrushy balamalar qajet. Berlin mәselening bir sheshimi Ázerbayjan, Qazaqstan jәne Týrkimenstanmen kelisim jasau dep sanaydy.

Germaniya EO-nyng bedeldi mýshesi retinde «Ortalyq Aziya – EO» formatynyng qalyptasuyna yqpal jasady. Mamyr aiynda Týrkimenstanda «EO jәne Týrkimenstan: 30 jyldyq әriptestik» atty konferensiya ótip, onda EO-nyng Ortalyq Aziya boyynsha arnayy ókili Tery Hakala sóz sóiledi. Ol óz sózinde EO elderining Ortalyq Aziyamen baylanysyn arttyratynyn aitty jәne múnay-gaz salasyndaghy әriptestikti kýsheytetinin jetkizdi.

Qazirgi tanda Ashhabad óz gazyn EO-gha satu boyynsha songhy kelisimderdi jasauda. Kelisim boyynsha gaz Irangha jetkizilip, artynsha Týrkiyagha jol tartady. Al Týrkiyadan Europagha satyla bastaydy. Iran-Týrkiya týrkimen gazyn tasymaldaghany ýshin qarjy almaq.

Ekinshi manyzdy tasymaldau joly Transkaspiy baghyty bolyp túr. Germaniya atalmysh sauda dәlizining damuyna qarjy qúnggha dayyn.

Germaniya Transkaspiy baghytyn damytugha mlrdtaghan euro júmsaugha әzir. Alayda ol nesie týrinde berilui mýmkin. Transkaspiy baghytyn damytu arqyly Europa elderi Ortalyq Aziyada Qazaqstan jәne Ózbekstanmen әriptestigin damytugha niyetti.

Germaniya kanslerining aimaqqa sapary barysynda birneshe birlesken keshendi ashu boyynsha kelisim jasalyp, Germaniyanyng JOO–ry filialdaryn ashu boyynsha saltanatty sharalar da ótedi dep kýtilude.

Abai.kz

8 pikir