Azat PERUAShEV, QR Parlamenti Mәjilisinin deputaty, «Aq jol» partiyasynyn tóraghasy:

Azat PERUAShEV, QR Parlamenti Mәjilisinin deputaty, «Aq jol» partiyasynyn tóraghasy:

Resey memlekettik dumasy tóraghasynyn orynbasary, Liyberaldyq-demokratiyalyq partiyanyn jetekshisi Vladimiyr Jirinovskiydin Ortalyq Aziya elderi, onyn ishinde, Qazaqstangha baylanysty aytqan sózderine baylanysty, «Aq jol» partiyasynyn jetekshisi, QR Parlamenti Mәjilisinin deputaty Azat Peruashev myrzamen súhbattasqan edik.

– Resey memlekettik dumasy tóraghasynyn orynbasary, LDPR partiyasynyn jetekshisi Vladimiyr Jirinovskiy 23-aqpan kýni Mәskeude sóilegen sózinde Ukrainadaghy jaghdaydy ayyptap, Ortalyq Aziya elderinin tәuelsizdigine kýmәn keltirgen bolatyn. Ol «Resey Ukraina ghana emes, osy memleketterdin barlyghyn uysynan shygharmauy kerek edi» dey kele, «Resey shekarasyn ontýstikke qaray keneytu» jayyn da aytqan. Qazaqstan búnday mәlimdemelerding qaytalanbauy ýshin ne isteui kerek?

- Áriyne, Jirinovskiyding sózi bizding namysymyzgha tiyip otyr. Tipti elimizding mazmúnyna da til tiygizu. Ony nazarsyz qaldyrugha bolmaydy. Sol sebepti ýsh fraksiya ortaq mәlimdeme jasady.

– Azat Túrlybekúly, sizding oiynyzsha, Jirinovskiyding Qazaqstangha keluine tyiym salu kerek pe?

– Biz ýsh partiya atynan mәlimdeme jasadyq. Mәlimdemede Jirinovskiy Qazaqstangha kelmesin dedik. Jirinovskiy su ishken qúdyghyna týkirip otyr. Óitkeni ol Almatyda tughan ghoy. Áriyne, onday adam bizding jerimizge ayaghyn baspasyn dep óz oiymyzdy jasyrmay aittyq.

– Reseylik oppozisioner Eduard Limonovtyng «Qazaqstannyng soltýstik oblystaryn Reseyge qosu kerek» degen mәlimdemesi jariya etildi. Eki mәlimdeme bir mezgilde taralyp otyr. Osyndayda qazaq qoghamy alandaushylyq bildirip, Kedendik odaq, Euraziyalyq ekonomikalyq odaq sekildi integrasiyalyq sharalardan bas tartu jayynda ashyq aituda. Osy túrghysynda ne oilaysyz?

– Búl «Euraziyalyq odaq» jәne «Kedendik odaq» turaly mәsele. Men integrasiyalyq ýrdisterdi qoldaymyn. Sebebi naryqtyq ekonomika óz qazanynda pispeydi. Ony damytamyz desek, tәuelsizdigimizdi saqtay otyryp, ashyq kenistikke shygharuymyz kerek. Biraq «Euraziyalyq odaq», «Keden odaghy» Reseyding resmy organdarynyng jauabymen baylanysty. Áriyne, Jirinovskiyding aitqanyn búlar qoldasa, búlarmen eshqanday seriktestikke barugha bolmaydy. Búlar Jirinovskiyding aitqany qate dese, biz ortaq seriktestikke baruymyz kerek. Búl jerde Elbasymyzdyng sózin eske alayyn: «Tәuelsizdigimiz – elimizding eng basty baylyghy. Eger kez kelgen jaghdayda bireu bizding tәuelsizdigimizge qauip tóndirse, biz әr uaqytta odaqtan shyghyp ketemiz» degeni bar. «Aq jol» partiyasy Elbasymyzdyng búl sózin qoldap, arnayy óz mәlimdememizdi qabyldadyq.

- Al, Ukrainadaghy jaghday turaly ne aitasyz?

Áriyne, Ukrainadaghy jaghday kýrdeli. Elimizding Syrtqy Ister Ministrligi jasaghan mәlimdemesin qoldaymyz. Ukrainagha qatysushylardy sabyrlyqqa shaqyramyz. Ózimning jeke pikirim, eng aldymen, ne bolsa da, qaru qoldanugha nemese qarumen qorqytugha bolmaydy. Áriyne, Ukrainadaghy jana biylikke, qúday bergen kórshilermen beybitshilikte ómir sýrgeni dúrys bolar edi. Ekinshi jaghynan, zorlyq arqyly biylikke kelgender, sol zorlyqty toqtata almay qaluy әbden mýmkin. Qalay bolsa da jaghdaydy pikir alysu arqyly sheshu kerek. Óz tarapynan Resey basshylary Ukrainanyng  jana biyligimen sanasu kerek. Sebebi, Tәuelsiz memleket óz tandauyn ózi jasauy tiyis. Eng bastysy, eki elding arasynda qarym-qatynasty týzetu jolynda Ukraina elining jeri bólinbey sheshilui kerek. KSRO qúlaghannan keyingi kelisimder boyynsha, janadan Tәuelsiz Elding shekarasy túraqty myzghymas bolu kerek. Býgin Qyrym avtonomiyasynyng Parlamenti Reseyge kiru turaly sheshim qabyldady. Al, bizding biluimizshe, ol jerding jergilikti halqy Qyrym-Tatarlary múnday sheshimdi qoldamaydy. Búl  Qyrymda túratyn orys túrghyndarynyng sheshimi. Áriyne, men ýshin búl óte qauipti jәne qúqyqqa jatpaytyn jaghday. Men qalay bolsa da Tәuelsiz elge, tәuelsiz jerge basqa imperiyalyq ambisiyasy bar memleketting tiygeni óte qauipti dep bilemin. Qoryta kelgende, «Euraziya ekonomikalyq odaghyn» qúryp, odaqtasugha niyetti  tәuelsiz memleketterding arasyn Jirinovskiy siyaqtylardyng arandatushylyghyna jol joq dep seneyik!

Syrymbek TÓLEUÚLY,

óz tilshimiz,

Astana qalasy

Abai.kz