Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Majarstangha resmy is-saparmen bardy.  Biz atalghan sapar ayasynda talqylanghan taqyryptar men qol qoyylghan kelisimderge qysqasha sholu úsynamyz...

Sonymen Astana men Budapesht ne kelisti?

Preziydent eki el arasyndaghy yntymaqtastyqty arttyrugha niyetti ekenin jetkizdi.

– Qazaqstan men Majarstan ortaq tarih pen mәdeniyetke arqa sýiey otyryp, ekijaqty berik baylanys ornatty. Europadaghy alghashqy elshiligimiz osydan 30 jyl búryn Budapesht qalasynda ashylghan bolatyn. Eki elding nәtiyjeli yntymaqtastyqty damytuda zor әleueti bar. Majarstan Qazaqstannyng tәuelsizdigin alghashqylardyng biri bolyp moyyndady. Múny erekshe atap ótu kerek. Mening osy saparym kópqyrly yqpaldastyqty odan әri terendetuge Qazaqstan men Majarstannyng niyetti ekenin kórsetedi, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Preziydent sauda-ekonomikalyq jәne investisiyalyq yntymaqtastyq ayasyn keneytuding manyzyna airyqsha toqtaldy. Onyng aituynsha, energetika, kólik-logistika, metallurgiya, janartylatyn energiya kózderi, auyl sharuashylyghy, farmasevtika, tamaq ónerkәsibi jәne basqa da salalardy damytu mәselesinde eki elding mýddeleri say keledi.

Tamash Shuyok Qazaqstan men Majarstan geografiyalyq túrghydan alshaq jatqanymen, qos halyqtyng tarihy men mýddesi ortaq ekenin aitty

– Úly Jibek jolynyng boyynda ornalasqan Qazaqstan – býginde Ortalyq Aziyada ekonomikalyq damu túrghysynan jetekshi el. Sizding eliniz ýshin halyqtar arasyndaghy dostyq pen yntymaqtastyqty saqtau – manyzdy basymdyq. Qazaqstan beybitshilik pen túraqtylyqqa zor ýles qosyp keledi. Býginde elderimiz kópqyrly yntymaqtastyqty nyghaytugha jәne túraqty baylanystardy ilgeriletuge kýsh salyp otyr. Bizding mәdeny qarym-qatynasymyz ghasyrlardan tamyr tartady. Majarlar qazaqtardyng túrmys-saltymen jaqsy tanys. Almaty qalasynyng atauy bizding ana tilimizde әuezdi estiledi. Óitkeni halqymyz almany «alma» dep aitady, – dedi Majarstan Preziydenti.

Ángimelesu barysynda taraptar eki elding mәdeniy-gumanitarlyq baylanystaryn kýsheytuge airyqsha mәn berdi. Ásirese, Qazaqstan men Majarstannyng jetekshi joghary oqu oryndary arasyndaghy akademiyalyq jәne ghylymy baylanysty jandandyru qajet ekenine nazar audardy.

Sonymen qatar preziydentter ónirlik jәne halyqaralyq kýn tәrtibi, sonyng ishinde kópjaqty qúrylymdar ayasyndaghy yqpaldastyq jóninde pikir almasty.

Memleket basshysy, eng aldymen, eki el arasyndaghy ekonomikalyq qarym-qatynas qarqyndy damyp kele jatqanyn atap ótip,  Budapeshtke alghashqy memlekettik sapary qazaq-majar strategiyalyq seriktestigining jana kezenine jol ashatynyn jetkizdi.

– Biyl Qazaqstan men Majarstannyng Strategiyalyq seriktestik turaly deklarasiyagha qol qoyghanyna 10 jyl toldy. Osy uaqyt aralyghynda biz ózara senim men ortaq maqsattargha negizdelgen tyghyz yntymaqtastyqtyng irgesin qaladyq. Majarstannyng Qazaqstangha qúighan investisiyasy 370 million dollargha jetti. Elimizde majarlardyng 70-ten astam kompaniyasy tabysty júmys istep jatyr. Olardyng qatarynda MOL Group jәne Gedeon Richter sekildi kompaniyalar bar. Qazirgi tanda mashina jasau, auyl sharuashylyghy jәne logistika salalarynda jalpy investisiya kólemi 540 million dollardan asatyn birlesken jobalardy jýzege asyru mәselesi pysyqtalyp jatyr, – dedi Preziydent.

Memleket basshysy Qazaqstan jana sayasy jәne ekonomikalyq paradigmagha bet búrghanyn aitty. Bilim men innovasiyany tu etken ózgerister búl ýderisting basty qaghidatyna ainalady.

Preziydent Majarstan biznesmenderine energetika, siyrek kezdesetin materialdardy óndiru, kólik jәne logistika, auyl sharuashylyghy, farmasevtika, sifrlandyru, qarjy naryghy sekildi manyzdy salalarda investisiyalyq yntymaqtastyqty nyghaytudyng keleshegi zor ekenin mәlimdedi.

Qasym-Jomart Toqaev sózin qorytyndylay kele, majar kompaniyalarynyng basshylaryn kelesi jyly mamyr aiynda ótetin Astana halyqaralyq forumyna qatysugha shaqyrdy.

Investisiyalyq dóngelek ýstel barysynda Majarstannyng Qarjy ministri, Qazaq-majar ekonomikalyq yntymaqtastyghy jónindegi ýkimetaralyq komissiyanyng teng tóraghasy Mihay Varga men iri kompaniyalardyng jetekshileri sóz sóiledi.

Jiyn qorytyndysy boyynsha auyl sharuashylyghy, kólik infraqúrylymyn sifrlandyru, bilim salalaryna jәne birlesken  investisiyalyq jobalardy qoldaugha qatysty 7 kommersiyalyq qújatqa qol qoyyldy.

Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Laslo Kyovermen әngimelesu barysynda ózining Majarstangha sapary eki elding san qyrly yntymaqtastyghyn jana beleske kóteretinin aitty.

Búl orayda Preziydent eki elding parlamentaralyq yqpaldastyghy manyzdy ról atqaratynyn erekshe atap ótti.

– Qazaqstan men Majarstannyng zang shygharushy organdary arasyndaghy qarym-qatynasty jandandyrudy qúptaymyn. Búl qos halyqtyng ózara týsinistigin nyghaytugha yqpal etedi dep sanaymyn. Orayly sәtti paydalana otyryp, Sizdi Qazaqstangha saparmen keluge shaqyramyn, – dedi Preziydent.

Qasym-Jomart Toqaev búl baghyttaghy birlesken is-qimyl sauda-ekonomikalyq әriptestikti keneytip, mәdeniy-gumanitarlyq baylanysty terendetuge tyng serpin beretinine senim bildirdi.

Memleket basshysy joghary bilim salasyndaghy qatynastardy arttyrugha basa mәn berdi.

– Jana ghana Majarstannyng jetekshi joghary oqu oryndarynda bilim alyp jatqan qazaqstandyq studenttermen kezdestim. Sizding elinizde oqityn jәne bilim alugha niyetti jastardy әrdayym qoldaymyz. Búl baylanystar elderimiz arasyndaghy «altyn kópirge» ainalady, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Qazaqstan Preziydenti Qasym-Jomart Toqaev Majarstangha memlekettik sapary ayasynda Premier-ministr Viktor Orbanmen kelissóz jýrgizdi. Kezdesu dostyq rәuishte ótti. Búl eki el arasyndaghy ózara senimning joghary ekenin kórsetedi.

Kelissózder barysynda yntymaqtastyqtyng basym baghyttary men ekijaqty qarym-qatynasty odan әri terendetu perspektivalary talqylandy. Qazaqstan Preziydenti Majarstandy elimizding Europa Odaghyndaghy senimdi strategiyalyq seriktesi, sonday-aq dostas әri bauyrlas memleket retinde atap ótti.

Preziydentting aituynsha, Majarstangha memlekettik sapary ekijaqty yntymaqtastyqty damytu, sonyng ishinde energetika, kólik-logistika siyaqty baghyttargha tyng serpin berudi kózdeydi. Búl rette múnay-gaz sektory men auyl sharuashylyghy, logistika, atom ónerkәsibi jәne qarjy salalaryndaghy birlesken jobalardy jýzege asyru mәselelerine basa mәn berildi.

Qasym-Jomart Toqaev pen Viktor Orban josparlanghan bastamalardy tabysty oryndau ýshin eki el ýkimetteri qolayly jaghday jasaugha dayyn ekenin rastady.

Kelissóz qorytyndysy boyynsha eki elding strategiyalyq seriktestigin odan әri nyghaytudy jәne ortaq bastamalardy jýzege asyrudy kózdeytin Birlesken mәlimdeme qabyldandy

Sonymen qatar Qazaqstan men Majarstannyng resmy delegasiya mýsheleri mynaday qújattargha qol qoydy:

1. Qazaqstan Respublikasynyng Syrtqy ister ministrligi men Majarstannyng Syrtqy ekonomikalyq baylanystar jәne syrtqy ister ministrligi arasyndaghy konsuldyq mәseleleri boyynsha yntymaqtastyq jónindegi ózara týsinistik turaly memorandum;

2. «Samúryq-Qazyna» últtyq әl-auqat qory» aksionerlik qoghamy men Majarstannyng «National Capital Holding» últtyq kompaniyasy arasyndaghy birlesken investisiyalyq jobalardy jýzege asyru jónindegi yntymaqtastyq turaly kelisim;

3. Qazaqstan Respublikasynyng Auyl sharuashylyghy ministrligi, «Kazakh Invest» jәne «UBM Group» kompaniyalary arasyndaghy Qazaqstanda qúrama jem jәne premiks óndirisi jobasyn iske asyru jónindegi ýshjaqty negizdemelik kelisim;

4. «Qazaqstan temir joly» últtyq kompaniyasy» aksionerlik qoghamy (Qazaqstan), L.A.S Holding (Majarstan) jәne Xi'an Free Trade Port Construction and Operation Co (Qytay) arasyndaghy yntymaqtastyq turaly memorandum;

5. «QazMúnayGaz» últtyq kompaniyasy» aksionerlik qoghamy men Majarstannyng «MOL GROUP» kompaniyasy arasyndaghy yntymaqtastyqty keneytu turaly memorandum;

6. Qazaqstan Respublikasynyng Qarjy naryghyn retteu jәne damytu agenttigi men Majarstannyng Últtyq banki arasyndaghy bank salasyndaghy ózara týsinistik turaly memorandum.

Abai.kz