Almaty oblysyndaghy balyq aulau, egis, AEA men yadrolyq tehnologiya

Premier-ministrding orynbasary – últtyq ekonomika ministri Serik Júmangharin Almaty oblysyna júmys saparynda ónirding auyl sharuashylyghy tauaryn óndirushilerimen kezdesti. Arnayy ekonomikalyq aimaqtaghy ghylymi-innovasiyalyq nysandardy aralap, Yadrolyq fizika institutynyng júmysymen tanysty.
Almaty oblysynda egis nauqany belsendi jýrip jatyr. Biyl auyl sharuashylyghy daqyly 436,8 myng gektargha deyin jetkizildi. Búl ótken jylmen salystyrghanda 13 myng gektargha artyq. «Keng dala» baghdarlamasy boyynsha biyl kóktemgi egis júmysyna oblys sharualaryna 15,7 mlrd tenge jenildikpen qarjy bólinip, 32 óndirushige qarajat berilgen.
«Auyl amanaty» baghdarlamasy boyynsha eki jylda jalpy qúny 10,8 mlrd tenge bolatyn 1 361 qaryz alushy jenildikpen nesie alghan. 2025 jyly 2,5 mlrd tenge kóleminde taghy 211 qaryz berilmek.
Biylghy birinshi toqsannyng qorytyndysy boyynsha ónirdegi AÓK sektoryna salynghan investisiya kólemi 13,2 mlrd tengeni qúrady. Búl ótken jylmen salystyrghanda 2 esege kóp. Biyl oblysta jospar boyynsha 33,5 mlrd tenge somasyna 17 investisiyalyq joba iske asyrylmaq. Onyng 11-i sharualargha 2,5%-dyq jenildikpen, SQO tәjiriybesin taratu baghdarlamasy boyynsha iske asyrylady. Búl kýnde 103 jana júmys orny qúrylghan alty joba oryndalyp ýlgergen.
«Bayserke Agro» JShS oqu ortalyghynda ótkizilgen viyse-premiermen kezdesuge 20-dan astam fermer qatysty. Kezdesu barysynda Serik Júmangharin Ýkimetting diqandardy qoldaugha airyqsha nazar audaruynyng nәtiyjesinde 2025 jylghy birinshi toqsannyng qorytyndysyna sәikes, auyl sharuashylyghy salasy 3,7% ekonomikalyq ósudi kórsetkenin atap ótti.
«Memleketting sharualardy qoldauyn sezinip otyrghandarynyz dausyz. Eger 2022 jyly kóktemgi egis pen egin jinaugha jenildikpen 70 mlrd tenge berilse, býginde 5%-ben 700 mlrd tenge, soghan úqsas mólsherlememen tehnika lizingine taghy 200 mlrd tenge bólindi», — dep atap ótti viyse-premier.
«Qazaq Balyq» qauymdastyghynyng Almaty filialynyng tóraghasy, «Balyq mektebi» jastar arasynda balyq sharuashylyghyn tanymal etu mektebining negizin qalaushy Mәrlen Túrsynәli balyq ósiru salasyn damytu boyynsha óz úsynysyn aitty. Onyng aituynsha, balyq sharuashylyghyn damytudyng 2021-2030 jyldargha arnalghan memlekettik baghdarlamasy salanyng damuyna aitarlyqtay serpin bergen. Sonymen qatar, su tapshylyghy jaghdayynda balyq ósirudi odan әri tiyimdi damytu ýshin jem-shóp qúnyn subsidiyalauda, basseynderge jer asty suyn paydalanu ýshin únghymany búrghylau shyghynyn jabu maqsatymen sugha jenildikti tarif engizude, ónimge veterinariyalyq qújat alu prosesin onaylatuda, sifrlandyruda memleketting qoldauy qajet.
Serik Júmangharin AShM-ge barlyq úsynysty egjey-tegjeyli qarap, balyq sharuashylyghyn qoldau mýmkindigin pysyqtaudy tapsyrdy.
Sonday-aq kezdesude fermerler subsidiya tóleu keshiktiriletinin jetkizdi. Viyse-premier qazirgi uaqytta barlyq ónirde subsidiya alugha ótinim osy maqsatqa budjetten jyl sayyn bólinetin qarajat kóleminen edәuir asyp týsip jatqanyn aitty. Fermerlerdi AÓK salasyndaghy investisiyalyq jobalardy 6% jenildikpen salalyq qarjy instituttary arqyly qarjylandyru mýmkindigin paydalanugha shaqyrdy.
Sonymen qatar Serik Júmangharin fermerlerdi kóp payda әkeletin daqyl egu arqyly әdettegi biday alqabyn qysqarta otyryp, egindi әrtaraptandyrugha, dәndi daqyl óndeudi damytugha shaqyrdy.
Premier-ministrding orynbasary júmys sapary shenberinde «Innovasiyalyq tehnologiyalar parki» AEA nysandaryn aralady. Onyng aumaghynda býginde AEA qúrylghan sәtten bergi jalpy investisiya kólemi 205 mlrd tenge 182 kompaniya ornalasqan. Shamamen 7 myng júmys orny ashylyp otyr. 820 júmys orny ashylatyn 129,4 mlrd tenge somasyndaghy taghy 12 joba salynuda.
Sonday-aq viyse-premier Qazaqstandaghy atom salasynyng irgeli tehnologiyalary men ónimderin, onyng ishinde ónerkәsipke arnalghan radioizotoptar men radiofarmpreparattardy jasaugha deyingi zertteu men әzirlemening tolyq siklin jýzege asyratyn jalghyz ghylymy úiym – Yadrolyq fizika institutynyng qyzmetimen tanysty. Songhysy, ftor-18, yod-131 jәne Mo-99 radioizotopy negizinde jasalyp, onkologiyalyq aurulardy diagnostikalau men emdeu ýshin qoldanylady. Ónerkәsipke arnalghan radioizotop Europagha eksporttalady. Elimizding múnay-gaz ónerkәsibinde qoldanylady.
Abai.kz