Iran-Izraili soghysy: Ekonomikagha әseri qanday?

Derekkózi: Myng tenge telegram arnasy
Abai.kz
Geosayasy shiyelenisterding Qazaqstangha tikeley bolmasa da, janama әseri mindetti týrde bolady.
Mәselen, Iran men Izraili arasyndaghy qaqtyghys saldarynan múnay baghasy barreline 130 dollargha deyin kóterilui mýmkin. «Saldarynan» degenimizben, múnay baghasynyng qymbattauy – biz siyaqty múnay eksportyna arqa sýieytin el ýshin óte jaghymdy qúbylys.
Tengenomika arnasynyng jazuynsha, qazir Iran tәuligine 3,3 mln barreli múnay óndiredi, búl әlemdik úsynystyng – 3,5 payyzy. Demek, Iran óndirisindegi kez kelgen irkilis jahandyq tapshylyqqa jol ashyp bermek.
Iran múnaydy negizinen Qytaygha satady (kýnine 1,5 mln barreliden astam).
Soghysqa baylanysty Iran Ormuz búghazyn jauyp tastauy mýmkin. Onday jaghdayda әlemdik múnay tasymalynyng 20 payyzy búghattalady. Búl strategiyalyq dәliz qazirgi uaqytta kýnine 20 mln barreli ótkizedi. Búl jaghday әlemde bagha ghana emes, logistikalyq daghdarysty da ýdetpek.
«Qazaqstan ýshin múnay baghasynyng ósui qysqa merzimdi fiskaldyq artyqshylyqtar bere alady (múnay sektorynan týsetin kiris artady). Alayda shiykizattyq eksportqa joghary tәueldilikjaghdayynda búl túraqtylyq bәribir shynayy bolmaydy. Eger qúrylymdyq ózgerister jasalmasa inflyasiyalyq qysym kýsheyip, import qúrylymyndaghy tengerimsizdik pen valuta naryghyndaghy qúbylmalylyq jalghasa beredi. Múnday jaghdayda el ekonomikasynyng ornyqtylyghy múnay baghasynyng dengeyimen emes, kerisinshe, reformalargha institusionaldyq dayyndyq dәrejesimen aiqyndalady:salyq sayasaty men logistikadan bastap, energetika men adamy kapitalgha deyin», dep jazady arna sarapshylary.
Derekkózi: Myng tenge telegram arnasy
Abai.kz
1
2
3
4
5