Biyl Ekinshi Dýniyejýzilik soghysqa 80 jyl toldy. Fashizmge qarsy soghystyng mereytoyyn jeniske sebepker bolghan AQSh bastaghan odaqtas elder emes, bizding eki kórshimiz (teristik әri shyghys) erekshe atap ótti. Onyng ózindik mәni bar edi.

Resey preziydenti 2022 jyly Ukrainagha soghys ashamyn dep, jenilisting ashy dәmin tatyp, Reseyding is jýzinde el oilaghanday «әskery derjava» emes ekendigi, meyli qay jaghynan bolsa da, әskery modernizasiya, ekonomikalyq әleueti keri ketkeni aiday әlemge әshkere bolyp qaldy. 9 mamyrdyng orys biyligi ýshin el ishi-syrtyndaghy bedelin kóteruge taptyrmas oray bolghany anyq.

Al Qytaydyng jóni bólek desek te, Aq ýy basshysy Tramptyng tarif soghysynyng basty nysanasy ekeni anyq. Amerikamen sauda soghysynda jenilmeu ýshin kommunistik biylik Kremli siyaqty әskery kýshpen emes, aqylmen, ailamen odaqtas tartugha, ekonomikalyq yqpalyn keneytuge baryn salyp jatyr.

Mәskeu men Beyjinde ótken saltanatty әskery paradtar osynday sayasy oiyndardyng kórinisi bolghany anyq.

2000 jyly Putin biylikke kelgende, Qytay eli Dýniyejýzilik sauda úiymyna kiruge ayaq basyp, AQSh jasaghan ekonomikalyq iygilikterding dәmin tata bastaghan edi. Arada shiyrek ghasyr ótkende AQSh pen basty bәsekeleske ainalyp, AQSh dollaryna baylanghan әlemdik ekonomikalyq jýieni ózgertuge, geosayasi-ekonomikalyq mýddelerdi qayta qúrugha batyl qadamdar jasap otyr. Beyjindegi әskery parad sonyng әigisindey boldy. Qytay eli Resey siyaqty eski qarularyn emes, sandyq tehnologiyagha, jasandy intelektke negizdelgen ozyq qarularyn pash etti.

Múnday sayasy maqsattaghy әskery paradtardyng ózge elderge jaman әseri bolary aidan anyq. Qazirgi әleumettik jeli adamdardyng kýndelikti qaruyna ainalghan ghalamtor dәuirinde kózsiz patriotizdi damytatyny sózsiz. Búl sol elding biyligine tiyimdi bolghanymen, tejeusiz ketui mýmkin. Qazirgi kýni teristik kórshimizde ózge últtargha qarsy óshpendilikting barynsha asqynyp túrghany shyndyq. Qytayda da songhy kezderi shetel azamattaryna shabuyldaghan jaghdaylar kóbeygen.

Qúday qosqan eki kórshimizde bolyp jatqan múnday derjavalyq kónil-kýiler bizdi oilantuy kerek. Kóp vektorly sayasatqa senim artyp otyra beruge bolmaydy. Jastargha kózsiz últshyldyq baghytyndaghy emes, naghyz patriotizm tәrbiyesin kýsheytumiz kerek. Qyraghylyqty kýsheytumiz kerek. Geosayasy qauip týpting týbinde alystaghy AQSh-tan emes, eki býiirimizden keleri anyq.

Abai.kz