Qara týn
Arghy babalardyng qúdyretti Kitaby bolghan, ol - Úly Tabighat!
Babalarymyz tabighat ayasynda ómir sýrgen, bergenin alghan, ózderin osy tabighattyng bir bólshegi sanaghan...
Eng bastysy, olar «ómir sýru» degendi – «ýnemi tabighattan ýirenu, oghan beyimdelu, ýilesim tabu» dep bilgen...
Babalarymyz osy tanymmen ómir sýrip, ózara adamy qatynasynda da jalpy tabighatqa tәn turashyldyqty, әdiletti, tózimdilikti boyyna sinirip otyrghan...
Tabighat - olar kýndelikti sezinetin «ystyq-suyq» qana emes, babalarymyz ony qiyalymen jalghap Úly Kosmos dengeyine kótergen.
Ol dýniyetanymgha Kýn, Planetalar, Júldyzdar tútasymen enip kete alatyn...
Osydan kelip, babalarymyz Sheksizdik týsinigin mengerip, ony «adamnyng shekteuli mýmkindigimen» salystyra kele – «Sheksizdikti mengerushi qanday kýsh?» degen filosofiyalyq súraqty ózderine qoya alghan!
Aqyry, olar «sheksizdik sanasyna simasyn» bilip, onyng payda boluy mýmkindigin Bir Jaratushygha әkelip tiregen:
Jaratushyny TÁNIR dep ataghan da, Ony Jaryq Kýn әleminde, sheksiz kosmosta qaldyrghan.
Al, ózderi tósin emgen Jer-Anany tirshilik kózi dep, ony Umay Ana qúzyryna bergen...
Jerdegi ómirdi - Kýn men Týnning almasuyn - olardyng ózara bitispes shayqasy dep bilgen...
Jaryq - Kýn sipaty boldy. Sondyqtan olar balalaryna da «Kýnbas», «Jaryq», «Núr» atty esimder bergen...
Al, Týn - qorqynysh sipaty, ólim sipaty...
Sondyqtan «Týn» degen esim bolmaghan...
Ony yrymdap «Qara» sózimen astarlap aitqan...
Al, qaranghyda az da bolsa «jaryqty eske salatyn» AYDY qúrmettep, balalaryna «Aybas», «Aybar» siyaqty esimder bergen...
Al, Jaryqtyng eng әlsirep, Týnnen jeniluge shaq qalar merzimin dәl anyqtap, olar osy kýndi «Qaratýn» degen.
Búl atau babalarymyzdyng shynayy seniminen tuady, olar osylay deu arqyly:
«Týn, sen de qýdyrettisin!
Biz saghan sondyqtan «Qara» degen mәrtebeli at berdik.
Sening qúdyretindi moyyndaymyz...
Olay bolsa, qúdyretti Qaratýn, býgin әlsiregen, qauqary azayghan Jaryqty joq etpeshi! Ony tiri qaldyrshy... - jalynyp súraymyz senen, mәrtebeli QARATÝN» - dep jalbarynghan...
Óitkeni, Jaryq osy týnnen aman qalsa, aqyryndap qayta kýsh ala bastaytynyn babalarymyz bilgen...
Soghan sengen...
Mine, әngimem osymen ayaqtaldy...
Bizding babalarymyzdyng senimi qanday taza bolghanyn, beykýnәlyghyn, adaldyghyn azdap bayan ettik sizderge...
Býginde onyng úrpaqtary osyny úmytyp, ózining ótkenin, ózining tarihyn, arghy nanym-senimin ózge bir halyq sengen qúday atymen qarghap-silep jatqanyn olar qaydan bilsin!
Qayran bizding arghy babalar!
Sanalaryng túnyp túrghan filosofiya ghoy!
Tanghalamyn, taghzym etemin senderge...
Ábdirashit Bәkirúly
Abai.kz