قارا ءتۇن
ارعى بابالاردىڭ قۇدىرەتتى كىتابى بولعان، ول - ۇلى تابيعات!
بابالارىمىز تابيعات اياسىندا ءومىر سۇرگەن، بەرگەنىن العان، وزدەرىن وسى تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى ساناعان...
ەڭ باستىسى، ولار «ءومىر ءسۇرۋ» دەگەندى – «ۇنەمى تابيعاتتان ۇيرەنۋ، وعان بەيىمدەلۋ، ۇيلەسىم تابۋ» دەپ بىلگەن...
بابالارىمىز وسى تانىممەن ءومىر ءسۇرىپ، ءوزارا ادامي قاتىناسىندا دا جالپى تابيعاتقا ءتان تۋراشىلدىقتى، ادىلەتتى، توزىمدىلىكتى بويىنا ءسىڭىرىپ وتىرعان...
تابيعات - ولار كۇندەلىكتى سەزىنەتىن «ىستىق-سۋىق» قانا ەمەس، بابالارىمىز ونى قيالىمەن جالعاپ ۇلى كوسموس دەڭگەيىنە كوتەرگەن.
ول دۇنيەتانىمعا كۇن، پلانەتالار، جۇلدىزدار تۇتاسىمەن ەنىپ كەتە الاتىن...
وسىدان كەلىپ، بابالارىمىز شەكسىزدىك تۇسىنىگىن مەڭگەرىپ، ونى «ادامنىڭ شەكتەۋلى مۇمكىندىگىمەن» سالىستىرا كەلە – «شەكسىزدىكتى مەڭگەرۋشى قانداي كۇش؟» دەگەن فيلوسوفيالىق سۇراقتى وزدەرىنە قويا العان!
اقىرى، ولار «شەكسىزدىك ساناسىنا سيماسىن» ءبىلىپ، ونىڭ پايدا بولۋى مۇمكىندىگىن ءبىر جاراتۋشىعا اكەلىپ تىرەگەن:
جاراتۋشىنى ءتاڭىر دەپ اتاعان دا، ونى جارىق كۇن الەمىندە، شەكسىز كوسموستا قالدىرعان.
ال، وزدەرى ءتوسىن ەمگەن جەر-انانى تىرشىلىك كوزى دەپ، ونى ۋماي انا قۇزىرىنا بەرگەن...
جەردەگى ءومىردى - كۇن مەن ءتۇننىڭ الماسۋىن - ولاردىڭ ءوزارا بىتىسپەس شايقاسى دەپ بىلگەن...
جارىق - كۇن سيپاتى بولدى. سوندىقتان ولار بالالارىنا دا «كۇنباس»، «جارىق»، «نۇر» اتتى ەسىمدەر بەرگەن...
ال، ءتۇن - قورقىنىش سيپاتى، ءولىم سيپاتى...
سوندىقتان «ءتۇن» دەگەن ەسىم بولماعان...
ونى ىرىمداپ «قارا» سوزىمەن استارلاپ ايتقان...
ال، قاراڭعىدا از دا بولسا «جارىقتى ەسكە سالاتىن» ايدى قۇرمەتتەپ، بالالارىنا «ايباس»، «ايبار» سياقتى ەسىمدەر بەرگەن...
ال، جارىقتىڭ ەڭ السىرەپ، تۇننەن جەڭىلۋگە شاق قالار مەرزىمىن ءدال انىقتاپ، ولار وسى كۇندى «قاراتۇن» دەگەن.
بۇل اتاۋ بابالارىمىزدىڭ شىنايى سەنىمىنەن تۋادى، ولار وسىلاي دەۋ ارقىلى:
«ءتۇن، سەن دە قۇدىرەتتىسىڭ!
ءبىز ساعان سوندىقتان «قارا» دەگەن مارتەبەلى ات بەردىك.
سەنىڭ قۇدىرەتىڭدى مويىندايمىز...
ولاي بولسا، قۇدىرەتتى قاراتۇن، بۇگىن السىرەگەن، قاۋقارى ازايعان جارىقتى جوق ەتپەشى! ونى ءتىرى قالدىرشى... - جالىنىپ سۇرايمىز سەنەن، مارتەبەلى قاراتۇن» - دەپ جالبارىنعان...
ويتكەنى، جارىق وسى تۇننەن امان قالسا، اقىرىنداپ قايتا كۇش الا باستايتىنىن بابالارىمىز بىلگەن...
سوعان سەنگەن...
مىنە، اڭگىمەم وسىمەن اياقتالدى...
ءبىزدىڭ بابالارىمىزدىڭ سەنىمى قانداي تازا بولعانىن، بەيكۇنالىعىن، ادالدىعىن ازداپ بايان ەتتىك سىزدەرگە...
بۇگىندە ونىڭ ۇرپاقتارى وسىنى ۇمىتىپ، ءوزىنىڭ وتكەنىن، ءوزىنىڭ تاريحىن، ارعى نانىم-سەنىمىن وزگە ءبىر حالىق سەنگەن قۇداي اتىمەن قارعاپ-سىلەپ جاتقانىن ولار قايدان ءبىلسىن!
قايران ءبىزدىڭ ارعى بابالار!
سانالارىڭ تۇنىپ تۇرعان فيلوسوفيا عوي!
تاڭعالامىن، تاعزىم ەتەمىن سەندەرگە...
ءابدىراشيت باكىرۇلى
Abai.kz