Jaqynda Resey astanasy Mәskeude men ózim oqyp bitirgen Kiynematografister institutynda (VGIYK) Kinogerler odaghynyng sezi ótipti, kinogha qatysym bolghan song osy janalyq turaly aitqym keldi. Kinogerler odaghy Reseyde óte ýlken oryn alatyny sózsiz jәne mәdeniyettik yqpaly zor deuge bolady. Keybireuler bóten bireulerding sezinde ne shataghymyz bar deui mýmkin, biraq búnday kórshi elding mәdeniyet ómirindegi iri shara bizding mәdeniyettegi jaghdaygha da әser etetini sózsiz, óitkeni belshemizden reseyge baylanyp qalghan ekonomikamyz ben biyligimizding arqasynda amalsyz kórshining bolyp jatqan әr qimyl qozghalysyna mәn beruge tura keledi. Ásirese olardyng mәdeniyet pen ónerdegi ózgeristeri bizding de qoghamgha әseri mol ekenin eskersek. Ýlken kórshining mәdeniyettegi iydeologiyalyq ústanymy men baghyty bizding memlekettik aqparattyq kenistikte basymdyghy zor bolghandyqtan bizding qogham saghat sayyn solardyng nasihatyna tәueldi, al nasihat qoghamdy tәrbiyeleydi.

Resey kinogerler odaghynyng siezderindegi qoyylghan basty baghyty Últtyq kinony biyik dengeyde damytu, mәdeny iydeologiyanyng basty nasihaty soghysty (SVOny) dәripteu, basqynshy sayasatty meylinshe qasiyetti etip kórsetu, tituldyq halyqtyng pәk jәne taza kelbetin ýgitteu! Mine qanday orasan zor baghyt qoyylghan, al endi osy iydeologiyalyq ýlken dýnie bizge әser ete me? Álbette, әser etpek túrmaq qoghamymyzgha batpandap kirip, alaqaylap jaylaytyny anyq, óitkeni bizding kinomyz da, teledidarymyz da, aqparattyq kenistigimiz de osy "úly kórshimizdin" tabanynyng astynda.

Óskeleng úrpaghymyz ben jastarymyz reseyding qandyqol soghysqúmar basqynshy sayasatyn jan-tәnimen qabyldap, onyng qylmystyq tirshiligine sýisinip ulansa orgha jyghylghanymyz da...

Ásirese kinogerler odaghyn basqaratyn jәne qayta basshy bolyp saylanghan 80 jastaghy N. Mihalkovtyng orny tipti bólek, búl kezinde óte talanty kinorejisser bolghan túlgha, qazirgi kýnde "soghysqúmar" sayasattyng atasy, "orys shovinizmynyn" bas qoldaushysy, aqparattyq kenistiktegi "shaytansoqqysh" (besagon) sardar. Osy soqyr soghysty (SVOny) dәripteytin "aqsaqal" әri qaray reseyding agressivtik, militaristik baghytyn ýlken dengeyge kóteruge barlyq kýshin salmaq eken.

Mine, osynday agressivti "mәdeny ekspansiya" jýrgizetin memleketting astynda otyrghan Qazaqstannyng jaghdayy ne bolmaq degen ýrey tuady osyndayda. Bizding mәdeniyet pen aqparat ministirligi Últtyq kinogha dúrys mәn berer me eken, әlde tabys izdep komediya men kommersiyagha jol berip, "ýlken kórshinin" ýgit nasihatyna qauqarsyz qarap otyra ma?

Aqparat qoghamdyq qaru bolsa, Mәdeniyet qoghamdyq iydeologiyalyq qalqan.

Sәbit Qúrmanbek rejisser

Abai.kz