Býgingi zaman aqparattyq zaman ekenin eshkim joqqa shygharmaydy. Kórshi ýy týgili, alty qúrlyqtyng arghy betindegi qazir bolyp jatqan oqighany qazir estip, bilip, kórip otyrmyz. Búl qazaq elining aqparattyq damuda әlemdik kóshten qalyspay kele jatqanynyng kórinisi. Tipti, búl kóshten Qazaqstannan tysqary jerlerde túratyn qazaqtarda shet qalghan emes. Solardyng ishinde internet sayttary erekshe damyghany – Qytaydaghy qandastarymyz.

Olardyng әr týrli baghytta el iygiligine arnalghan 50-ge juyq sayty aqyn, aghartushy, qogham qayratkeri qazaqtyng qasqa manday azamaty Ahmet Baytúrsynov qalyptastyryp ketken tóte jazu ýlgisimen jaryq kórip keledi.
Búl sayttardyng meken-jayyn әr jerden jeke-jeke izdemey-aq, myna kz321.com- siltemesin basyp qalsanyz aityp otyrghan әngimemizding aqiqatyna kóz jetkizesiz. Ár sayttyng toptastyrylghan aty-jónin anyq kóruge bolady. Kez-kelgen bireuin basyp qalsanyz sol sayttyng oqyrmany boldym dep eseptey beriniz.

Jogharyda atap ótkenimizdey әr sayt әr týrli baghytqa arnalghan. Sonyng ishinde «senkazakh.com» saytynyng oryny erekshe! Jalpy shettegi qazaq tildi sayttar turaly súrasanyz el auzyna birden osy sayyt ilinedi. Olay deytinimiz atalghan sayt arqyly arghy bettegi qandastarymyz ata-júrtyndaghy qybyr etken qúbylystyng barlyghynan qúlaghdar bolyp keledi. Al, biz de osy aqparat kózi arqyly sol jaqtaghy qandastarymyzdyng túrmys-tirshiliginen, kýndelikti ómirinen habardar bolyp otyratynymyz jasyryn emes. Tipti, qandastarymyz ghana emes, Qytaydyng ishinde bolyp jatqan keybir manyzdy aqparattardy da osy sayt arqyly estip, bilemiz.

«Senkazakh.com» sayty Qazaqstan men Qytay qazaqtary arasyndaghy aqparat kópiri bolghaly biraz jyl bolyp qaldy. Songhy uaqytta búl sayt eki el arasyndaghy aqparat kópiri ghana emes, әlemdegi qazaqtardyng ghalamtordaghy eng ýlken ruhany ordasyna ainaldy desek artyq aitqandyq bolmas. Búlay aitudaghy sebebimiz – sayt tek tóte jazumen ghana shektelmey, kirilshe núsqamen de  júmys isteytini. Osydan birer jyl búryn atalmysh sayt programmasyna tóte-kirildi sәikestiretin qabilet qosyp, janalyq ashyp, әlem qazaqtarynyng jazu alshaqtyghynan bólinip qalghan aqparat kenistigin tútastyryp, tek Qytay ghana emes, Qazaqstan, Resey, Qyrghyzstan, Ózbekstan, Múnghúliya, Týrkiyadaghy qandastarymyzdyng bir-birimen ruhany toghysu alanyn qalyptastrydy. Búl sayttyng elimizden tysqary jerde ómir sýrip jatqan qandastarymyzdy tamyry bir últtyq qúndylyqtaryn bólisuge, almastyrugha qosyp jatqan ólsheusiz enbegi dep baghalasaq artyq bolmas.

Osylay «Senkazakh.com» sayty arqyly әr eldegi qandastar bir-birimen jýzbe-jýz jolyqpasa da, jýrekteri, tilekteri toghysyp jatyr. Býgingi mәlimetterge sýiense, saytqa bir kýnde 2 myngha juyq aqparat, maqala salynsa,  kórilimi jaghynan bir kýndik kórsetkishi 100 mynnan asyp jyghylady eken. Al qazirge deyin qazaq mәdeniyetining әr qyrynan syr shertetin, aqparattyq tanymdyq mәlimetter 2 miliongha jetse, túraqty tirkelushileri 60 myng adamnan asqan.

Sayt Qytay elinde bolghandyqtan ózge eldegi qytaytanushy әuesqoylargha taptyrmas aqparat kózi bolyp túrghany aitpasaq ta týsinikti. Alayda, osynday auyr jýkti arqalap kele jatqan «Senkazakh.com» sayty songhy kezderi, naqtyraq aitsaq, tamyzdyng ortasynan býginge deyin birde ashylyp, birde mýldem ashylmay keledi.

Osyghan baylanysty әleumettik jeliler arqyly sayt jetekshisi Aqytbek Sherizatúlymen sóilesken edik. Qazir tehnikalyq sebepterge baylanysty sayttyng toqtap túrghanyn aitty. Sonymen qatar sayttyng taghdyry jabylyp qalu qaupinde túrghanyn da jasyrmady. Býginge deyin búl aqparat kózi  enbekqor újym mýsheleri men birqatar últjandy azamattardyng kómegimen kýn kórip jatqanyn aitty. Áriyne, bir saytty osynday dengeyge jetkizu, ústap otyru qanshama qarjyny talap etetini týsinikti. 

Eger, Qytaydaghy qandastarymyzdyng basty aqparat kózine ainalghan «Senkazakh.com» sayty ómir sýruin toqtatatyn bolsa, onsyz da shúbarlanyp bara jatqan ondaghy úrpaqtardyng tili de birge joghalary sózsiz. Búl sayt eki el arasyndaghy aqparat kópiri ghana emes, sol jaqtaghy qandastarymyzdyng tildik qorynyng da altyn bastauy ekenin esten shygharmaghanymyz abzal. 

IYә, «Senkazakh.com» sayty dәl qazir óndiristik baylanystan ajyrap túr. Mýmkin, ekonomikalyq qiynshylyq, mýmkin,  belgisiz qoghamdyq qysym saldarynan, nemese basqalay sebepterge baylanysty esigin jauyp tastaghan bolar. Alayda, ondaghy alash amanatyna qiyanat jasamaytyn batyr bauyrlarymyz atalmysh aqparat kózining esigin qaytadan aiqara ashady degen senimdemiz.

Shettegi bir qazaq balasy jetistikke jetse, bizding de mereyimiz tasyp, abyroyymyz asyp jatady. Kerisinshe, kelensiz oqighalardy estigende kónilimiz pәs tartyp qalady. Mine, әlem qazaqtary arasyndaghy aqparattyng altyn kópirine ainalghan «Senkazakh.com» saytynyng basyna «qauyp tónip túr» degendi estigende jabyrqap qalghanymyz shyndyq. Búl saytty alystaghy aghayyndarymyz ashsa da, qazaq tilinde, qazaqtyng órkeniyetine enbek etip jatqany ýshin qazaq baspasózining bir bútaghy dep esepteyik aghayyn. Al bútaqty syndyryp alu әr bir qazaq azamatyna syn...

Múrat Almasbekov

Abai.kz