Búl úlan-baytaq ónirding ilgeri zamandaghy keskin-kelbeti talaydy tamsandyrarlyq edi. Bir-birine jalghasqan bel-belesterding sauyryndaghy kókke kómkerilgen sayyn dala bayyrghy beynesin elesteterliktey-tin. Shóbi shýigin ólke, әsirese, mal jaryqtyqqa jerúiyqtay bolghandyghy qalay úmytylsyn?! Býgin de qaymaghy saqtalghan key tústarynan kezdesip qalar oryndar sonday. Biraq siyrek úshyrasady, órisi tarylyp, seldirep barady. Aynaladaghy tirshilik ataulynyng tabighatpen tamyrlas taghdyry boljausyz kýige úshyrap bara jatqany kópshilikting qynjylysyn tudyruda. Baspasóz betterinde jariyalanyp jýrgendey, qazir dala kórkinin, jer renining kereghar ózgerisi kóp. Keshe ghana týgi qalyng topyraq ertenine jútang tartyp shygha keledi. Bar januar sýisinip jayylar qaraotty shetsiz-sheksiz alqaptar alashúbarlana bastaghan. Kýnkórisi tórt týlikke baylanghan jan qaytsin, kóndigumen qolda bardy úqsatugha mәjbýr. Áytpese ata-baba soqpaghymen jylqy ma, qoy ma, qay-qaysysyn da shúbyrtyp, dәulet kózine ainaldyrugha әrkim-aq qúshtar.

Búghan deyin aimaqtyng eng bir shalghyny mol, jayylymy keng qiyry arysy Betpaqdalagha, berisi Sarysugha deyin úlasyp jatatyn edi. Búl kýnde basqa tústardy bylay qoyghanda, kezinde qúty qashpastay kórinetin osy atyrapty tanu qiyn. Ýirenshikti sәni týlikterden góri kózge jii shalynatyn dәu-dәu jýk kólikteri. Ózderi tótelep salyp alghan qym-qighash dala joldarymen ersili-qarsyly jýitkip, ainalany shandatyp, topyraqty búrqyratyp jónkiledi de jatady. Búlardyng kýndiz-týngi joryghy ne deseniz, ken kózderinen shyqqan baylyqty tasymaldaugha baylanysty aptyqqan qimyl. Odan әride әr tústan menmúndalaghan kenishter kórine bastaydy. Jayylymdargha eminip, endep kirip alghan. Áriyne, әrkimning sharua qamy bólek. Ken iygerushilerge búiyrghany qazynany qaytkende alyp qalu kerek. Qalay alynyp jatyr, qorshaghan ortagha tiygizer saldary qanday? Baylyq buy bas ainaldyryp túrghanda, olardy búl mәsele oilandyryp jýr me? Jergilikti júrt soghan mazasyzdanady.

Qarap túrsanyz, tabighattyng ózi osy ólkeni mal baqsyn, jylqy men qoy ósirsin dep jaratqan sekildi. Áytse de, zaman zandylyghy óndiristi qosa damytugha oiystyrdy. Uaqyt aghymynan asyp ketu qiyn. Ken de kerek-aq. Degenmen, onsyz da songhy uaqytta qarashirigi azayyp, súr topyraqty sortan, shóleyt jerler jiyiley bastaghan ónirding aqyrghy shúrayly da shyrayly qoynau-qyrtystaryn qoparyp, iske alghysyz, jaramsyz qylu jón be? Arshylghan jerdi qalpyna keltiru jónindegi uaghdalastyq kóp rette saqtalmay, kóteriler qara shan, qalyng tozang bylay da ósimtaldyghy әlsiz ósimdikter dýniyesin basyp, túnshyqtyra beretindigi ókinishti. Auyldyng mal baghar jaghdayy bolsa, túrmysy jaman bolmaytynyn, ensesi biyik otyraryn bilemiz. Qazirgi kýni de júmysy joq auyl túrghyndary qoldaghy azyn-aulaq maldyng arqasynda kýnderin kórude. Shaghyn jәne orta biznesti órkendetuge naghyz tyng orta sonda jatyr. Ókinishke qaray, sózimizde túspaldaghanday, kedergilerding etekten tartuy sol mýmkindikke túsau saluda. Al, auylda túryp mal ústamaghannyng kýni kýiki. Tórt týlikti týletuge ynghayly jerlerdi malshy qauymnyng nesibesinen jyrudyng zardaby auyr bolary aqiqat. Eshten kesh jaqsy degen. Aynalyp kelgende osynau jәitke terenirek oilanatyn uaqyt keldi degen ýmitte auyl júrty. Ken de kerek shyghar, al, mal she, – deydi olar.

Últymyzdyng altyn besigi – auyl bolsa, auyl uyzy mal ghoy. Sayaly panasy, asyraytyn anasy – dala. Ondaghy shóbi shýigin jayylym, shalqyghan shabyndyq. Tamyr-taghdyry soghan kelip tireledi. Al, onyng qazirgi ahualy «Alystan oilamaghan, jaqynnan uayym tabady» degen sózdi oigha oraltady. En dalany dýbirletken óndiristing jayylymdyq alqapqa kiyligip, mal sharuashylyghynyng negizgi tiregin tyqsyruy mynaday. Auyl adamdaryna osy jaghy týsiniksiz. Tirshilik qoregining nәri – jayylymdardyng tarylyp bara jatqandyghy eshkimdi alandatpaytyny jandaryna batady.