Talantty oqushylardy toptastyryp, halyqaralyq talaptargha say bilim beru maqsatynda Nazarbaev ziyatkerlik mektepteri elimizding әr aimaghynda 2009 jyldan bastap ashyla bastady. Elbasy búl bilim ordalarynyng qyzmetine erekshe mәn berip keledi. Ózining «Áleumettik-ekonomikalyq janghyrtu Qazaqstan damuynyng basty baghyty» atty Joldauynda N. Nazarbaev olardyng tәjiriybesin býkil bilim beru jýiesine taratyp, barlyq bilim beru mekemelerin solardyng dengeyine shygharu kerek ekenin aitqan bolatyn. Elbasy joghary baghalaghan bilim ordalarynyng býgingi tynys-tirshiligin bilu maqsatynda Shymkent qalasyndaghy himiya-biologiya baghytynda dәris beretin  Nazarbaev ziyatkerlik mektebining diyrektory Balqan Qasymovpen súhbattasqan edik.

– Ángimemizdi mektepting býgingi tynys-tirshiliginen bastasaq. Ziyatkerlik mektepterding jalpy bilim beretin mekteptermen salystyrghanda oqytu mazmúny men sapasynda qanday aiyrmashylyq bar?

– Bizding bilim ordamyz 2013 jyldyng nauryz aiynda ashyldy. 640 oqushymyz bar. Olardyng 30 payyzy auyldan kelgen balalar. Arnayy oqu baghdarlamasy boyynsha bilim alghan bizding týlekter Últtyq birynghay test emes, Kembridjding emtihanyn tapsyrady. Eger bala tildik pәnderden emtihan tapsyratyn bolsa, mindetti týrde tórt tildik daghdy, yaghny jazylym, oqylym, tyndalym, aitylymy tekseriledi. Kóp oqushylar grammatikany jaqsy bilgenimen, sóilegende oiyn dúrys jetkize almaydy. Sol sebepti biz oqushynyng jan-jaqty bilimin tekseremiz. Alghan bilimin ómirde qoldana aluyn, qiyndyqtarmen betpe-bet kelgende qalay sheshim qabyldau kerektigine mәn beremiz. Toghyzynshy synypqa deyin barlyq pәndi oqidy da, odan keyin tandaghan mamandyghyna qatysty pәnderdi ghana oqidy. Basty maqsatymyz – sapaly bilim berip qana qoymay, әr balanyng boyyna jauapkershilik, adaldyq, meyirimdilik, últjandylyq syndy qúndylyqtardy siniru. 120 balagha layyqtalghan jataqhanamyz bar. Ýiden qatynap oqityn balalar 3 mezgil, al jataqhananyng balalary 5 mezgil, tegin tamaqtanady. Sonday-aq, oqu qúraldary, mektep formalary men sporttyq kiyim de tegin beriledi.

– Mektepterinizde qanday jobalar jýzege asyrylyp jatyr?

– Qyzyqty, kóptegen jobamyz bar. Aytalyq, aptanyng seysenbi jәne beysenbi kýnderi belgili bir uaqytta oqushylar, qyzmetkerler japatarmaghay kitap oqugha kirisedi. Sosyn ony talqylaymyz. Demalys kýni kitap dýkenderine barsam kitap alyp jýrgen ózimning oqushylarymdy jii kezdestirem, sol kezde dúrys nәrse jasap jýrgen ekenmiz ghoy dep oilaymyn. Olardyng birte-birte kitap oqugha degen ynta-yqylastary artyp keledi. Ózim de kólikte jýrsem, radio emes, audiokitap tyndaytyn boldym, aptasyna kem degende bir-eki kitap tyndaugha bolady eken. Sonday-aq, bizding oqushylar ukiypediyagha qazaqsha maqalalar jazyp jýr. Internetten mәlimet izdegende kerek nәrseng «Ashyq ensiklopediyadan» qazaqsha shygha bermeydi. Sol sebepti ontýstikting balalary jazbasa qazaqshagha shorqaq soltýstikting balalary jaza qoymas degen oimen maqsat etip qoydyq. Býginde bizding oqushylar 4 mynnan astam maqala jazyp, óndep, qazaq internetining damuyna ózderining ýlesterin qosuda. Al ay sayyn sapaly maqala jazghan balany marapattap, yntalandyryp otyramyz. Búdan bólek «Qazaqtyng 100 әni» degen jobamyz bar. Keyde balalarmen basqa qalagha nemese shetelge jol jýrgende birge әn aita qoyayyq desek, ózimizding әnderding sózin jatqa bilmeydi ekenbiz. Al osy jobada biz apta sayyn bas qosyp, әnning sózin, tarihyn jattap jatyrmyz. Sonday-aq, әrbir azamat ontýstikting damuyna ýles qosuy kerek dep esepteymin. Bizding ústazdarymyz ben oqushylarymyz ýlken bir jobany bastap jatyr. Ordabasy audanynyng ortalyghy Temirlan auylynda oryn tepken Qajymúqan múrajayyndaghy әrbir jәdigerdi jeke-jeke suretke týsirip, 3d tur-sayahat jasaytyn sayt jasap jatyr ýsh tilde. Elimizding ózge ónirlerinen, sheteldik qonaqtar Ontýstikke at basyn búrghanda olargha kóruge túrarlyq jerlerdi nasihattau, turizmdi damytu maqsatynda osynday jobalardy jýzege asyru oiymyzda bar.

Taghy bir jaqsy ýrdisimiz jazda balalar ata-ana qyzmetimen tanysu maqsatyna 10 kýn olardyng júmysynda óndiristik is-tәjiriybeden ótedi. Ata-anasynyng tannan qara keshke deyin qalay enbek etip, olardy asyrap jatqanyn kózben kórip, kónilderine týiedi. Búdan basqa tehnikalyq, sporttyq, shygharmashylyq baghytta 34 ýiirme men oqushylardyng ózderi jýrgizetin 17 klub júmys isteydi. Oghan balalar 100 payyz qatysady.

– Eki jylda qanday jetistikke jettinizder?

– Biyl 129 bala bitirdi. Qyryq oqushymyz Astanadaghy Nazarbaev uniyversiytetine týsti. 86 oqushymyz medisinalyq mamandyqty tandady. Matematik bolsam da bes-alty jyldan keyin medisina salasyna 86 myqty maman keletinine quanamyn. Respublikalyq, halyqaralyq bilim sayystarynan, sporttyq dodalardan top jaryp, jenimpaz atanyp jatqan shәkirtterimiz kóp. Býginde qalamyzdaghy 37 mektep újymymen tyghyz júmys jasap jatyrmyz. Aptasyna mynnan astam múghalim kelip, bizding ústazdar balalargha ne ýiretip jatqanyn kóredi, tәjiriybe almasady. Sonday-aq, basqa mektepterde bilim alatyn oqushylar da kelip, bizding ýiirmelerge, klubtargha qatysyp jatyr. Arnayy keste bekitilgen. Ústazdargha qosymsha jýkteme jýktep, qoghamgha qyzmet etinder dep jatyrmyn.

– Kez kelgen ata-ana úl-qyzynyng sapaly bilim aluyn qalaydy. Ziyatkerlik mektepke qabyldanudyng erejesi qanday?

– Mektepke qabyldau aqpannyng sony men nauryzdyng basynda ótedi. Altynshy synypty bitirgen úl-qyzdar qújat tapsyra alady. Olar eki kezeng boyynsha baq synaydy. Sonday-aq, oryn bolsa basqa synyptargha da qabyldaugha konkurs ótkiziledi. Ata-analar men oqugha týskisi keletin oqushylar kerek mәlimetti mektebimizding saytynan qarap jýrse bolady.

Súhbattasqan  Áygerim Begimbet 

Abai.kz