ShENEUNIKTERDI AYTYSTYRATYN «AYTYS ALANY» JALGhASA MA?
Jaqynda Almaty qalasyndaghy televiziyalyq «Aytys alany» jobasynyng úiymdastyrushylary BAQ ókilderine arnayy press tur úiymdastyrghan bolatyn. «Aytys alany» baghdarlamasyna 12-qyrkýiekten bastap 31-arnanyng efiyrinen kórermenge jol tartqan.
Dodagha Qazaqstannyng barlyq oblystary men Astana jәne Almaty qalalarynan elge tanymal, auzy dualy 12 aqyn qatysty. Olardyng qatarynda Rinat Zaitov, Bolatbek Orazbaev, Múhtar Niyazov, Meyirbek Súltanhan, Rýstem Qayyrtay, Ershat Qayboldiyn siyaqty tanymal aqyndar da bar. Atalmysh joba erejesiz jekpe-jek tәrtibine úqsas bolghandyqtan kóptegen sporttyq sharalarda jýrgizushi bolyp jýrgen tanymal akter Bolat Ábdilmanov osy shoudyng tizginin ústap, kórigin qyzdyrdy.
Ýsh aigha sozylghan «Aytys alany» jobasy ózining aqtyq mәresine Elimizding әr aimaghynan kelgen suyryp salma aqyndardyng arasynda, semeylik Rýstem Qayyrtayúly, qyzylordalyq Múhtar Niyazov, almatylyq Bolatbek Orazbaev, aqtóbelik Ershat Qayboldin jartylay finalgha joldama aldy. Osy uaqytqa deyin elge ózekti birneshe mәselelerdi sóz etken aqyndar jartylay finalda «Kelin men ene», «Qazirgi serialdar» taqyrybyn qozghap, aitystyng ekinshi bólimi, yaghny parodiyalyq aitysta Kәrim Mәsimov pen Imanghaly Tasmaghambetov, Meyrambek Bespaev pen MS Saylaubekting atynan jyr tolghaydy. Al osy eki aitystan ýzdik shyqqan qos aitysker aqtyq mәrege shyghady. Aqtyq synda «Qazaq handyghynyng 550 jyldyghyn» sóz etip, parodiyada Ábilqayyr han men Kenesary bop aitysady dep josparlanghan-dy.
Jobanyng kenesshisi, bas tóreshi, Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, aqyn Jýrsin Erman.
Kórermen nazaryna úsynylyp jýrgen “Aytys alany” jobasynyng jartylay mәresinde qos aqyn Rýstem Qayyrtayúly men Múhtar Niyazov sóz jarystyrdy. Mәsimov pen Tasmaghambetovting keypine engen aqyndardyng tartysty bәsekesine Abai.kz tilshisi kuә bolyp qaytty.
Jekpe-jek bastalysymen-aq, aduyndy Rýstem Qayyrtayúly Imanghaly Tasmaghambetov keypinde jas bolsa da, nayzagha saq ministr ekenin basa aitty. Mysaly, Preziydentting núsqauymen “bosaghasy bosap ketken jerge shege bop attanghan” Imanghaly Kәrim Mәsimov keypindegi Múhtardy “Auyrsyn qazaq ýshin sol basynyz”, “Múrtynyz qalyng bolyp túrsa da, júrttyng jýikesi júqardy” dep týirep ótti. Mәsimovti beynelegen Múhtar da qarsylasynan qalyspay, Aqordada jaqynda Djon Kerriymen kezdeskenin algha tartty. Biraq, aitysker tyghyryqqa tirelgenin sezdirgendey, “Mәsimovti eze bergenshe, ayaghyna mәsi kiyip al” dep sasqalaqtap qaldy.
Altynbek Qorazbaev, aitys tóreshisi:
– Aytys óneri degen qazaghymyzdyng tól óneri. Búl atadan múra bolyp, babalarymyzdan kele jatqan, sonau Birjan-Sara, odan beri Úlbiyke, keshegi ótken Kóken aqyn, Tәushen apalarymyzgha jalghasqan, olardyng izin Áselhandar jalghaghan – mәngilik óner. Sol Áselhandardan keyin Múhametjandar shyghyp, olardyng izin mynau Rýstem, Maqsat sekildi oraq tildi aqyndar jalghauda. Tipti qazir mektepterding ózinde shamasyna qaray aitys ótkizilip jýr. Búl qazaqtyng qazaqtyghyn úmyttyrmaytyn jaqsylyq dep oilaymyn. Al endi 31-arnanyng «Aytys alany» jobasyn el sýiip tyndady dep oilaymyn. Búl arna búrynnan ózining әdildigimen, demokratiyalyq prinsipterimen halyqtyng yqylasynan shyghyp jýr ghoy. Arnanyng dәl osy jobany qolgha aluy – tól ónerimizge degen ýlken janashyrlyq boldy. Búl alda halyq sýiip kóretin, asygha kýtetin baghdarlama bolady dep senemin.
Abzal Maman, jobanyng atqarushy diyrektory.
– Biz búl jobany alghash qolgha alghanda, qazaqtyng tól aitysyna jana serpin beru, janashyl baghytta jastardyng qúlaghyna sinirip, aitystyng ómirshendigin kórsetu sekildi maqsattardy algha qoydyq. Mysaly, aitystyng túraqty kórermenderi, tyndarmandary orta jәne orta jastan asqan buyndaghy agha-apalarymyz ekeni ras. Olar aitysty asygha kýtedi, sýiip tyndaydy, jibermey kóredi. Al endi aitysqa jastardy kóbirek tartu ýshin biz televiziyalyq aitystyng negizin saqtay otyryp, formasyn auystyrdyq. Biraq, negizi sol aitys, әleumettik, qoghamdyq, sayasy mәseleler aitylady. Aqyndargha eshqanday shekteu qoymadyq. Búl túrghydan biz óz ýddemizden shyqtyq dep oilaymyn.Mysaly, osy aitystyng ayasynda halyqqa keninen tanylghan Rinat, Balghynbek, Aynúr, Saralardan basqa Ershat Qoyboldin sekildi jana talanttardy júrtshylyqpen tanystyrdyq. Búl da meninshe jobanyng jetistigi. Al aitystyng jalghasyn tabuyna keler bolsaq, búl endi arna basshylarymen aqyldasatyn sharua.
Núrgeldi Ábdighaniyúly
Abai.kz