Vlast.kz saytynda «Samúryq-Qazyna» AQ Basqarushy diyrektory Darhan Kәletaevtyng «Ya mnogo doveryang ludyam» degen atpen súhbaty shyqty. Ádettegidey búl súhbat ta jelidegi úiqyly-oyau atmosferagha jan bitirip, qyzu talqygha týsip jatyr. Kommentariy berushilerding myna mәselede pikirleri bir auyzdan shyqqanday: súhbat berushining sózi shynayy, oiy ótkir, pozisiyasy aiqyn. Múny Kәletaevtyng kózge kórinetin, «kórinbeytin» opponenterining ózi de moyyndap otyr.
Darhangha advokattyng keregi joq. Biraq, әleumettik jelige sholu jasap otyryp, onyng tanymaldyghy negizinen orystildi kontent arasynda ekenin bayqadyq. Tipti, keybireulerding «Asfalitta ósken, qazaq tilin bilmeytin, qazaq janyn týsinbeytin Darhan Kaletaev siyaqtylar» degen tirkes ezuimizge kýlki ýiirdi. Ony biraz jyldan beri biletin adam retinde pikirimdi bildirgendi jón kórdim.

Darhan Kәletaev qarapayym qazaq auylynda, qazaq otbasynda ósken. Qazaq bolghanda da jan-dýniyesimen, bolmysymen, tili-dilimen kәdimgi dәstýrli qazaq. Sondyqtan shyghar, ol qyzmetin sonau 90-jyldary, Almatyda, Til komiytetinde qatardaghy maman bolyp bastaghan. Sodan beri onyng qyzmeti memlekettegi iydeologiyamen, til, din, mәdeniyet salasymen baylanysty. Sodan beri ol óz ústanymynan tanghan joq.
Jәne bir-eki mysal. Esterinizde bolar biraz jyl búryn biylik elge tanymal, memleketshil azamattardy qyzmetke tartty. Sonyng arqasynda memleketting damuyna, últtyng oyanuy men órkendeuine baghyttalghan iygilikti júmystar atqaryldy. Memlekettegi últ, kadr sayasatyna, memlekettik iydeologiyagha qatysty qadau-qadau jobalar jasaldy. Osynyng basy-qasynda Darhan Amanúly jýrgenin bireu bilse, bireu bilmeydi.
Sol jyldary memleket tarapynan jýrgizilgen sauatty iydeologiyalyq sayasattyng arqasynda qazaq aqparat kenistiginde de jana ýmit, tyng serpilister bastalghanday bolatyn. Jana iydeyalar, jana adamdar, jana basylymdar payda boldy. Osy uaqytta biz qyzmet istegen «Jas qazaq» gazeti de elding shynayy yqylasyna bólendi. Al, osy basylymdy jauyp tastaghysy kelgen, jurnalisterin atyp tastaghysy kelgen adamdardyng bolghanyn, sonday qiyn sәtterde Darhan Amanúlynyng qoldauy men qorghauyn barynsha sezingenimizdi býgin ghana aityp otyrmyz. Qazirgi qazaq aqparat qúraldarynyng basynda otyrghan biraz redaktor múnday mysaldardyng san aluanyn aityp bererine men kepil. Múny da bireu bilse, bireu bilmeydi.
D.Kәletaev «Núr-Otan» partiyasy tóraghasynyng birinshi orynbasary bolyp taghayyndalghan kýni-aq qazaqstandyq aqparat qúraldary jetekshilerimen kezdeskeni, sol qyzmetinde jýrip biraz uaqyt Qazaqstandaghy sayasy sahnanyng basty spiykeri bolghany úmyta qoyghan joqpyz. Ol sayasy sahnanyng spiykeri bolyp qana qoyghan joq, partiyanyng júmysyna jan bitirdi, oppozisiyany kelisimder ýsteline otyrghyzdy, konstruktivti dialogtargha jol ashty.
Ziyaly qauymmen de etene til tabysty, әdebiyet, óner, mәdeniyet qayratkerlerining birde dos-bauyryna, birde qamqorshysyna ainaldy. Keyde bir tanymal azamattardyn, biznesmenderding kimge ne berip, ne qoyyp jatqanyn sanamalap otyratyn әdetimiz bar ghoy. Dәkenning qoldau-kómegi osylardan kóp bolmasa az emes. Bireu bilip, bireu bilmes, biraq múny Jazushylar Odaghynyng tóraghasy Núrlan Orazalin aghamyzdan arda dosymyz Maraltaygha deyin biledi.
Kýni keshe dýniyeden ótken, qazaqtyng úly aqyny Fariza apamyzdyng Germaniyagha em alugha bara jatqandaghy «Darhantaygha sәlem de, jaqsylyqtar úmytylmaydy" dep ózine tәn kesektikpen aitylghan kesimdi sózi әli mening qúlaghymda.
Dәkenning songhy uaqyttaghy qyzmeti de elding kóz aldynda. Últtyq sport týrlerin damytugha qarjy tauyp shapqylaghany, Paralimpiyalyq qozghalystyn, qazaqstandyq mýmkindigi shekteuli sportshylardyng jaghdayyn ondaghany, «Astana» velokomandasy, «Astana» futbol komandasy, «Astana arlandary», «Barys» - múnyng bәri halyqtyng iygiligi, quanyshy, biraq osynyng artynda basqarushy retindegi Darhan Amanúlynyng da manday teri jatqanyn eshkim bilmese de sport jurnalisteri aitar.
Paralimpiyalyq oiyndardan keyin ómiri jarytyp syiaqy alyp kórmegen sportshylarymyzdyng astyna mýgedektik kolyaskasyn emes, bir-bir kólik mingizgendegi chempiondarymyzdyng kózinen tamshylghan jas ta әli mening kóz aldymda.
Múnyng bәri «Kәletaev siyaqty asfalitta ósken qazaqtar» degen sózden shyghyp otyr ghoy. Dәkene qatysty búl súraq endi manyzyn joyghan shyghar dep oilaymyn. Ángime osydan shyghyp otyrsa da, negizgi aitpaghymyz basqa.
Qúdaygha shýkir, qazir әleumettik jelidegi qazaq kontenti, qazaq әleumeti ýlken qoghamdyq belsendi kýshke ainalyp keledi. Passionarlyq, pragmatikalyq tabighaty bar osy kýsh memleketke, últqa, qoghamgha adal qyzmet etetin kez kelgen azamatty qoldap, qorghap, jigerlendirip otyrady.
Qarapayym halyqtyng arasynan, qarapayym qazaqtyng otbasynan shyqqan, qyzmet, sayasat sahnasyndaghy ghúmyryn tәuelsizdik jyldary bastaghan sonday jas sayasatkerlerding biri – Darhan Amanúly Kәletaev. Bizdiki tek osynday azamattar bilmestik pen samarqaulyqtyn, әdiletsiz aiyptaudyn, tapsyryspen jasalatyn shabuyldardyng topan suynyng astynda qalyp qoymasa eken degen tilek.

Talghat Eshenúly.

Abai.kz