Ana tilding tylsymy
Taghdyrdyng jazuymen jaqynda inim nauqastanyp auruhanagha týsti. Onyng palatasynda orystyng bir shaly da jatty. Qasynda kempiri otyrady kýzetip. Diagnozy - insulittyng alghashqy satysy. Múnday diagnozben kelgen syrqattar úmytshaq bolyp, bir nәrseni san qaytalap súray beredi eken. Sondyqtan shaldyng tayaghyn ústap óz kempirin qualauy, alpys jyl otasqan zayybyn tanymay milisiya shaqyram deui birge jatqan syrqattardyng birese kónilin kóteredi. Keyde biz de sondaymyz ba degendey ýrpiyisip qalady.
Taghdyrdyng jazuymen jaqynda inim nauqastanyp auruhanagha týsti. Onyng palatasynda orystyng bir shaly da jatty. Qasynda kempiri otyrady kýzetip. Diagnozy - insulittyng alghashqy satysy. Múnday diagnozben kelgen syrqattar úmytshaq bolyp, bir nәrseni san qaytalap súray beredi eken. Sondyqtan shaldyng tayaghyn ústap óz kempirin qualauy, alpys jyl otasqan zayybyn tanymay milisiya shaqyram deui birge jatqan syrqattardyng birese kónilin kóteredi. Keyde biz de sondaymyz ba degendey ýrpiyisip qalady.
Hosh, sonymen syrqattyng әserinen tuyndaytyn týsiniksiz qylyqtarymen kýlki tudyryp jýrgen әlgi shal dәri-dәrmek boyyna tarap, aurudyng beti qayta bastaghan bir kýni taza qazaqsha sayrap qoya bermesi bar ma? Sóitsek, shal da, ony kýzetip otyrghan kempir de orys emes eken. Aqsaqal qazaq, bәibishesi tatar bolyp shyqty. Biraq ekeui de bar bolmystarymen orystanyp ketken. Ekeui de tughan tilin úmytqan. Kezinde jauapty qyzmetter atqarypty. Jaqsy júmys, jayly túrmystary bolsa kerek. Bәibishesining aituynsha, shaly sәby kýninen orystyng ortasynda ósken. Ekeui kezdesken kezde ol kisi taza oryssha sóileytin, kommunizmge shyn berilgen naghyz "kenes patrioty" bolypty. Keyin sol orys tiline adaldyghynyng arqasynda jauapty qyzmetter atqaryp, osy auruhanagha týskenge deyin sol adaldyghynan bir tanbay kelipti. Balalaryn da orys ruhynda tәrbiyelegen. Alpys jyl otasqan kempiri shalynyng bir auyz qazaqsha sóilegenin eshqashan estimedim deydi. Ana tilin mýldem qajetsinbey qartayghan. Sol shaly kenet qazaqsha sayrap ketkende kempiri talyp qala jazdady.
Búl ne qúdiret? Tilding tylsymy, kiyesi degen osy ma? Álde, adamnyng jadyn belgili dengeyde óshirip tastaytyn syrqat aqsaqalgha kerisinshe әser etip, sәby kýninde qanyna singen ana tilin sanasynda qayta janghyrtty ma? Qalay bolsa da seksenning sengirinen asyp, tórinen kóri jaqyn qalghanda tili jana shyqqan sәbiydey byldyray sóilep, tughan tilinde sayrap ketkeni, seksen jyl sóilegen orys tilin úmytyp qalghany tang qalarlyq jayt emes pe. Orysshany mýldem týsinbeydi. Otaghasymen sóilesu ýshin aragha audarmashy salyp kempiri әlek.
Demek, oryssha oqydym, sondyqtan tildi úmyttym, endi ýirenu qiyn dep aqtalatyndardyng barlyghy kólgirsip jýr degen sóz. Mynau oqigha sonyng aiqyn mysaly. Ananyng әldiyimen, atanyng qanymen keletin tildi birjolata úmytu mýmkin emes. Orystanghandar tek tilding kiyesi baryn bilmey jýrse kerek. Álde olar da insulit bolatyn kýndi kýtip jýr me eken?!
Ardabek Soldatbay.