EUROPA ENDI KREST TAQQAN LANKESTERMEN KÝRESEDI
DAISh (IGIYL) «jalghyz bóri» retinde batysta әreket etkisi keletin sarbazdaryna barlau qyzmetterining nazaryna týspeui ýshin jergilikti hristiandargha úqsap jýruge kenes bergen.
Búdan búryn Ál-Kaida tarapynan әzirlengen shaghyn kitapshany, DAISh úiymy ghalamtorda jariyalaghan bolatyn.
58 bettik erejeler kitabynda úiym óz sarbazdaryna elektrondy pochtalaryn belgili etpeuge, smartfondardy paydalanbaugha, saqal-múrtty qyryp tastaugha, betke lasion jaghyp jýruge ýgitteydi. Búl jaghdaylar batys qoghamynda olardyng bayqalmauyna septesedi dep jazylghan.
Eng qyzyghy, europadaghy jankeshtilerine krest alqa taghyp jýruge de rúqsat etilgen. Tek búl krest alqany tólqújattarynda músylman ekendigi aiqyndalghandar taqpauy kerek eken.
«Jalghyz bóriler» men terror әreketindegi bauyrlar ýshin qauipsizdik jәne saqtanu erejeleri» atty 12 bólimnen túratyn kenester kóptegen mamandar ýshin kýlkili boluy mýmkin. Alayda, Parijdegi 130 adamnyng ólimine әkep soqqan terrorlyq shabuyldardy jasauda búl erejelerding septigi bolghanyn eshkim joqqa shyghara almaydy.
Kitapshanyng kirispesinde «jeniske jetkisi keletin «jalghyz bóriler» men terror әreketindegi bauyrlarymyzgha qarapayym enbegimizdi úsynamyz» delingen. 30 dәristen túratyn enbekting avtory Ál-Kaidanyng búrynghy beldi túlghasy bolghan Ábu Jәbәlә Ál Adam. Ol 2013 jyly AQSh-tyng pilotsyz úshaghynan qaza tapqangha deyin úiymnyng jogharghy barlau mamany bolghan.
Kitapshadaghy biraz kenesterine kóz jýgirtip kórsek. Saqal ósirmeu, erkekter ýshin úzyn etekti tunika men sýnnet kiyimderdi kiymeu, tis tazalyghy ýshin misuak qoldanbau, diny kitaptardy ózinizben birge alyp jýrmeu qajet. Mayly músylman әtirin qoldanbay, onyng ornyna spirtti parfum qoldanu sizdi basqalardan ózgeshelemeydi. Jihadshylardyng bir-birlerimen kenesip otyruy, josparlanatyn shabuyldar turaly eshkimge aitpau, syrlaspau, biraz uaqyt músylmandar jinalatyn oryndar men meshitterge barmauda paydagha asady.
Barlau qyzmeti men polisiyanyng qyraghylyghy artqan son, DAISh úiymy Europadaghy sodyrlaryna abay bolugha shaqyrady. Ásirese, Facebook jәne Twitter әleumettik jelilerinde úiym belgisi bar suret pen qanday da bir diny suretter qoymaugha, terrorlyq josparlar turaly sóilespeudi qatang eskertti.
Mústafa Ál Iraky laqabyndaghy DAISh sodyry ózining Twitter әleumettik jelisinde úiymnyng jana mýshelerine mynaday kenesterdi aitady;
- Ghalamtorda «barlyq kәpirlerdi óltirinder» nemese «kәpirlerdi óltiruge rúqsat bar» degen súrau jazbanyz. Ásirese Europada ómir sýretin bolsanyz «óltiru» sózin izdeu torynan súratpanyz.
- Bireumen qajylyq jәne hijrat turasynda sóilespeniz. Qajylyqqa baratyn bolsanyz da jaqynynyzgha aitpanyz.
- Siriya aumaghynda bolsanyz qauipsizdigizdi oilamastan búryn úiym turaly әleumettik jelide pikir alyspanyz.
- DAISh josparlary turaly eshqashan janalyq jazbanyz. Jospar iske asqannan keyin de quanyshynyzdy bólispeniz.
Batystyq barlau qyzmetteri AQSh-ta 2001 jyly 11 qyrkýiekte oryn alghan terrorlyq shabuyldan son, radikal әsire dinshil adamdar baruy mýmkin meshitterdi baqylaugha ala bastaghan. Jaz bastalghaly Europadaghy radikaldy jihadshylardyng Tayau Shyghystan kelgen bosqyndar lageri men túryp jatqan audandardaghy meshit retinde jinalatyn ýilerge bara bastaghan. Parijdegi terrorolyq shabuyldan song Belgiya, Italiya, Germaniyanyng arnauly qyzmettering nazary búl meshitter men bosqyndargha audy.
Fransiya, Italiya jәne keybir Europa elderi 800 meshitting zandy týrde jabugha әrekettengeni bayqalyp otyr.
Nazar Túryqbayúly
Abai.kz