ÁLEMDEGI AQShASY ENG ÁLSIZ EL
Arab elderi men Qytaydyng myqtyly¬ghyn byltyrghy jyl aiqyn dәleldedi. Brent markaly múnaydyng baghasy týsip edi, әlem elderi tәltirektep qaldy. Al, qytaydyng yuany sәl arzandaghanda, dýniyejýzining tizesi diril qaqty...
«Daghdarys Qazaqstangha soqpay, Óz¬bek¬stan men Qyrghyzstan taulary¬nyng ortasymen ótip ketti» dep, ertegi soqqan qazaq ýkimetining andersondarynyng ótirikter ashylyp, abyroylary airanday tógildi.
Byltyrghy asa auyr jylda әlemdegi eng әlsiz valuta – qazaq tengesi boldy. Belorus rublii - 54,3 payyzgha, ukrain grivnasy - 48,7 payyzgha, qazaq tengesi - 85,2 payyzgha qúnsyzdandy. Yaghni, eger aqshasy qúnsyzdanudan әlemdik Olimpiada ótkende, altyn medali bizdiki bolar edi. Ázirbayjannyng manaty, zambiy men malaviylik kvacha, argentindik peso, mozambikting metikaly, braziliyalyq real da arzandap ketti.
Bir qyzyghy, qazaq ýkimeti: «Resey valutasy qúnsyzdanghandyqtan, tengemiz tentirep qaldy» dep syltauratqanymen, orys aqshasy әlsiz valutalardyng qataryna kirgen joq. Búghan ne deysiz?..
Taghy bir «ghajayyp»: Somaly degen el – kedey júrt. Biraq, byltyr somaliylik shillingting baghamy edәuir kýsheye týsti. Tipti, livannyng funty da ensesin tiktep aldy...
Budjetining 75 payyzy múnay satudan týsken qarjydan qúralatyn qazaqtyng tengesi eki esedey qúnsyzdanyp, halyq¬tyng qauqary qaytyp qaldy. Meninshe, Kәrim MÁSIMOV-ting ýkimeti 2006 jyldan beri, baqanday 10 jyldyng ishinde, daghdarystyng dauasyn tappasa, búdan әri qaray ýmit qyludyng qajeti de joq, maghynasy da bolmaydy...
Óitkeni, últtyq aqshasy 85 payyz qúnsyzdanghan elde – zeynetaqy men shәkirtaqyny 25 payyzgha ósirip, esep-qisap qylghan mamandardyng (Kәrim Mәsimovtyng ýkimeti. Q.Gh.) kәsiby dәrejesine qoyylatyn bagha – qanaghattanarlyqsyz! Jana kýntizbedegi betashar sózimiz osy!
...Úrysy ýptep jútqan, qarysy qar¬pyp jegen qazaq eli de әupirimdep ja¬na jyldyng esigin ashty. Byltyrghy to¬na¬lu¬dan – onalu onay emes. Qaysy¬bir qiy¬syq-qynyr sәuegeler biylghy jyl¬dyng da «onay jaghylatyn jan¬ghaq» bol¬maytyndyghyn aityp, sandyraq¬tay¬dy...
Óz basym, elimning býgini – baquat, erteni – enseli bolsa, degen dәmedemin.
Eng bastysy, әrbirimizding jýregimiz ben sanamyzda daghdarys bolmasyn! El men jer әzir qútty qonysynda. «Orynda bar – onalar!..» Keshegi qaysar babam solay degen...
Qajymúqan GhABDOLLA
Abai.kz