Beysenbi, 28 Nauryz 2024
Janalyqtar 3942 0 pikir 8 Shilde, 2010 saghat 07:36

ATAJÚRTPEN QAUYShU

(Halifa Altaydyng 1992 jyly ótken Dýniyejýzi qazaqtary qúryltayynda sóilegen sózi)

(Halifa Altaydyng 1992 jyly ótken Dýniyejýzi qazaqtary qúryltayynda sóilegen sózi)

Halifa Altay esimi әrbir qazaqqa atoylaghan namys, ata-babamyzdyng asqaq ruhy bolyp estiletini kýmәnsiz. Aqyl men adamshylyqtyn, imannyng iyesi bolghan aqsaqalymyz alashtyng әrbir balasy ýshin abyz-atagha ainaldy. Sol kiyeli qalpynda halyq jýreginde mәngige saqtalyp qala bermekshi. Elimiz Tәuelsizdik alghan sәtten bastap sheteldegi qandastarymyz kósh betin Atajúrtqa - tughan Qazaqstangha búrugha bel bughany belgili. Jәne abyz-qariya Halifa Altay búghan shyn jýrekten quandy.
Halifa Altaydyng 1992 jyly alghash ret ótken Dýniyejýzi qazaqtary qúryltayynda sóilegen jýrekjardy sózin "Týrkistan" gazeti oqyrmandarynyng nazaryna qayta úsyna otyryp, 80-jyldyq mereytoyynda bergen batasyn da tәbәrik dep tanitynymyzdy aita ketudi jón sanadyq.

"Qadirmendi Preziydentimiz, ayauly qayratkerimiz Núrsúltan Ábishúly Nazarbaev! Jalpy el-júrt jәne shetten kelgen qúrmetti qonaqtar!
Sheksiz qúrmet, shynayy yqylasymmen Týrkiyadan kelgen tuystarynyz atynan úsynghan jalyndy sәlemimdi qabyl alynyzdar!
Qazaq elining Dýniyejýzilik túnghysh saltanatty qúryltayy qútty, bayandy bolsyn! Jaratqan Alla jar bolyp, osy bostandyqtyng tuy biyiktep, qara shanyraghy kóterile bersin!
Áriyne, tughan jerden qol ýzip, Ana - Otannan airylyp, úzaqta jýrgen adamnyng kónili qashanda qayauly bolady. Býgingi myna Qazaqstannyng tәuelsizdik alghandyghy jәne osy saltanatty qúryltay sol múnymyzdy tarqatyp, maqtanysh sezimin tudyrdy.
Degenmen, taghdyrmen betpe-bet kelip, "myng ólip, myng tirilgen" qazaqtyng sonau zar zamandar, Aqtaban shúbyryndy, alqakól súlamanyng tauqymetteri oigha oralyp, "Elim-aylap" әn salyp zarlaghan elding qayghyly dauysy qúlaqqa estilmey, qamyqtyrmay qoymaydy.
Búdan keyin de qazaqtyng basynan búlt aiyghyp, kýni jadyrap ashyla qoymady. Jaugershilik tolastamady. Sol jaugha ereuil atqa er salyp, egeuli nayza qolgha alyp, atoylap Abylay shyqty. Onyng aq tuynyng astynda Qanjyghaly Bógenbay, Qarakerey Qabanbay, Abaq Jәnibek jәne Shapyrashty Nauryzbay syndy qaharmandar bilekting kýshi, nayzanyng úshymen jaudyng tóbesinen jay týskendey soqqy berdi.
Mine, býgin bizding osy úshy-qiyrsyz Qazaqstan topyraghyna ie bolyp otyruymyz - sol qaharman babalarymyzdyng bizderge qaldyrghan múrasy ekeni dausyz. Al, endi sol múragha ie bolu, sony qorghau - bizding úrpaqtyq jәne últtyq mindetimiz.
Bizder - jiyrmasynshy ghasyrdyng azamatymyz. Taghdyrymyzgha tauqymet jazylypty. Zarly ghasyrda ómir sýrippiz. Búl ghasyrdyng zobalany "kommunizm" dep tanimyn. Al, onyng shyn aty - "qandyqolizm". Sol "izm" halyqtyn, sonyng ishinde qazaqtyng da dalasynan malyn, dastarqanynan dәmin, auzynan imanyn tonap, dindi joigha tyrysty. Biraq halyqtyng jýregindegi dinge degen senimdi joya almady.
Qoryta aitqanda, adamzatqa tәn barlyq iygilik sol "izmnin" iyirimine eriksiz bata berdi. Amalsyz kómile berdi. Negizinen jaratqan ie pendesine mәngi-baqy zobalan, qayghy-qasiret jazbapty.
Qadirli tuystar! Myna zalda kózderi jaudyrap jer sharynyng әr tarapynan kelip otyrghan otandastyrymyzdyng janarlarynda quanysh sezilgenmen, úzaq ta mashaqatty kósh joldarynda tartqan auyr japalarynyng óshpes izderin bayqaugha bolady.
Áriyne, olar atamekennen jer kóksep ketpegen. Úly imperiyalardyng teperishinen ketuge mәjbýr boldy.
Al shetelderge shyqqan kóshterding ishinde bizding kóshimiz tabanynan qan aqqan "qyzyl taban shúbyryndy" kósh ekeni aiqyn. Óitkeni, dýniyening eng qorqynyshty shóli Taklamakannan óttik.
Týrkiyagha jetu tarihymyz ózderinizge mәlim. Onda jýrip te atajúrtymyzgha oraludy ansap, tileuin tilep, otarlyqtan qútylsa eken degende isher asymyzdy jerge qoyyp jýrdik.
1986 jylghy Jeltoqsan oqighasy bizdi de zor silkindirdi. Qazaqty býkil әlemge tanytqan da sol qandy ereuil edi. Sonday-aq, sol ereuil Qazaqstannyng tәuelsizdik aluyna týrtki boldy.
Osy tәuelsiz Qazaqstandy damytyp, nyghaytugha, ony qorghaugha endigi úrpaq týgel jauapker. Ol ýshin últ namysy oyanuy, kýlli halyqtyng bir auyzdan sóz, bir jaghadan bas shygharyp, bereke-birlikti qoldan bermey, tútas júmyluy shart. "Altybaqan ala auyzdyqtan!" az zardap tartqamyz joq. Sondyqtan bereke-birligimiz myqty bolsyn. Rushyldyqtan, jershildikten keler payda joq.
Shettegi qandastarymyzdyng atamekenge at basyn búra bastauy bereke-birligimizding basy dep oilaymyn. Osy arada este bolatyn bir jәit - qaydan kelmeyik, qaydan oralmayyq, mindetsimey, últtyq sezimdi arqalap kelsek, al qazaqstandyq aghayyndar da múny últtyq mindet dep sezinip, kerenau qaramauy kerek.
Bizder Almaty tónireginen jer alyp, ýi-jay salyp, elimizding azamattyghyna qol jetkizsek. Sóitip, ózimizding Otangha qosar ýlesimizdi qossaq.
Qazaqstannyng 12 oblysyn araladym, Qúdaygha shýkir, halqymyzdyng qarny toq, qayghysy joq.
Ózderinizge mәlim, jetpis jyldyq zobalannan ruhany baylyghymyz - dinimiz kóp zardap shekti. Sondyqtan osyny qalpyna keltiru ýshin diny qoghamdar qúryp, túraqty týrde qolgha alu kerek.
Músylman eldermen qarym-qatynasty nyghaytyp, Qazaqstan - halyqaralyq Islam qoghamyna mýshe bolsa jaqsy bolar edi.
Qazaqstanda din saudagha salynyp jýr. Ateistik, t.b. búzyq kitaptar basylyp, satylyp jatyr.
Alla elimizge, jerimizge әmbe amandyq berip, toy toygha úlasa bersin!".

BATA

Asa qamqor meyirimdi Allanyng atymen bastaymyn. Ya, Rabbym! El-júrtymyzgha myqty bereke-birlik berip, tәuelsiz memleketimizge túraqty tynyshtyq, Elbasymyzgha kýsh-quat berip, býkil әlemge amandyq bere gór!
Ya, Rabbym! Dinimizdi, tilimizdi, әdebiyetimizdi, mәdeniyetimizdi, ekonomikamyzdy damytyp, órkendete gór!
Ya, saqtaushy úly Alla! El-júrtymyzdy ishten-tystan keletin kórneu-kómes dúshpandardyng kesirinen tek qana Ózing saqtay gór! Sonday-aq, әrtýrli tabighy apattardan, jerding silkinisinen, selding basuynan, sudyng tasuynan, órtten, júttan, quanshylyqtan, asharshylyqtan, shegirtkening qaptauynan, әrtýrli dauasyz aurulardan Ózing qorghap-qorshay gór!
Ya, qorghaushy úly Alla! El-júrtymyz ben memleketimizdi әrtýrli pәle-qazalardan, beynetterden әr uaqytta Ózing qorghap, ne tilegen tilegimizdi berip, qalaghan múratymyzgha jetkizip, zor densaulyq, qayyrly ómir berip, qoryqqanymyzdan saqtap, ýmit etkenimizge jetkize gór!
Ya, jarylqaushy úly Alla! Búl ken-baytaq Otanymyzdy bilekting kýshi, nayzanyng úshymen, myzghymastan qan keship soghysyp jýrip, jaulardan qútqaryp, bizderge miras qaldyrghan qaharman batyrlarymyz ben әdiletti handarymyzdy shynayy jýrekten eske alamyz. Solardyng aldarynan jarylqap, Ózing qolday gór!
Ya, úly Alla! Biz kórgen ayanyshty tauqymetti keleshek úrpaqtarymyz kórmesin!

 

«Týrkistan» aptalyghy,

№26 (832) 1 shilde 2010

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1562
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2256
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3525