Siriyagha ketpekshi bolghan Manghystau oblysynyng túrghyny, 1994 jyly dýniyege kelgen qyz ne sebepti múnday әreketke barmaq bolghanyn ashyq aitty. Jas boyjetken óz oqighasyn Islam.kz saytynda jariyalaghan.

Preziydent Núrsúltan Nazarbaev «Qazaqstan-2050» Strategiyasy qalyptasqan memleketting jana sayasy baghyty» atty Qazaqstan halqyna Joldauynda: «Biz músylmanbyz, onyng ishinde Ábu Hanifa mazhabyn ústanatyn sýnnittermiz» degen.

 Alayda, qazirgi qoghamymyzda dәstýrli islamnan bólektenetin jandar kóbeydi. Aspanymyz ashyq, kýnimiz beybit zamanda, tayau shyghys elderine qaray shekara asugha ne sebep boldy eken?! Myna bir keyipkerimizding basynan ótken oqigha jogharghy sóilemimizding aighaghy.

 «Bәri de әli kýnge deyin kóz aldymda», — deydi, esimin júmbaq qaldyrghan keyipkerimiz. Oilap qarasam, bir Allanyng ózi meni saqtaghan eken. 2011 jyly yutub portalynan viydeolar qarap otyrdym. Kezdeysoq bir viydeony kórip qalghanym bar. Ol viydeoda músylmandargha ýndeu bolatyn. Sol viydeony basynan ayaghyna deyin kórip shyqtym. Sol kezden bastap ózgerip shygha keldim. Ylghy da oilaytynym din turaly. Siriyadaghy qyrylyp jatqan músylmandardy oilaumen boldym. Din ústanghan adam turaly izdene bastadym. Bizding qalamyzda salyafy baghytyn ústanushylar óte kóp edi. Bir kýni ýide ózim qaldym. Qasiyetti júma kýni bolatyn. Júma namazgha baru ýshin meshitke bardym. Sol jerden bir jaqsy qyzdy kezdestirgendey boldym. Sol maghan namaz oqudy ýiretti. Sodan kompiutermen Siriya turaly qaray berdim. «Agent» degen әleumettik jeliden salyafy baghytyn ústanushylar tabyldy. Solarmen sóilesip, kóptegen mәn-jaylardy bilgendey boldym.

 Keyinnen baryp, «Moy miyr» arqyly bir jigitti kezdestirdim. Úzaq sóilesip jýrdik. 2013 jylgha deyin aralastyq. Ol shet elge barghysy keletinin aitty. Ol tura mening oiymdaghyny aitty. Jatsam da, túrsam da qaraytynym sol viydeorolikter ghana. Sodan ol jaqqa mening de barghym keletindigin jazdym. Músylmandargha kómekteskim keledi dedim. Sodan song ol bizding qalagha kelip, neke qidyryp alyp ketemin dedi. Kerek nәrselerimdi dayyndap, jinap qoiymdy aldyn ala eskertti. Keyin ol ketetin uaqyty kelgendigin jetkizdi. Maghan sol jaqqa ózing kel dedi. Keyin ol mýldem habarsyz ketti. Izdemegen jerim joq tipti. Keyin estidim, sóitsem ol Týrkiya arqyly shekaradan asyp ketken eken. Arada birneshe ay ótken song habarlasty. Ózining aman-sau ekendigin, Aleppoda ekenin aitty. Maghan tez jet dedi. Ol jaqta ualy bolatyn bauyry baryn aitty. Ol bauyry osy kýnge deyin VK-da boldy.

Men, aqsha tabu ýshin bala kýtushi bolyp júmys jasadym. 2014 jyly ol taghy bir ret habarlasty. Baratyn bolsam kýtip alugha dayyn ekendigin aitty. Aqpan aiynda men bәrine dayyn boldym! Biraq, anam auyryp kalghanyna baylanysty kete almay qaldym. Sodan nauryz aiy keldi. Men jolgha kerek dýniyelerimdi, biyletterimdi dayyndap qoydym. Sol kýni maghan belgisiz nómerden qonyrau shaldy. Qonyrau shalghan adam, әlgi ualy bolatyn bauyry eken. Jerlesimizding shahid bolghandyghyn aitty. Biraq ta men onyng sózine senbedim! Maghan VK-gha kir dep ótindi. Kirsem, maghan ol viydeosyn jibergen eken. Sol viydeony kórip, ol jaqqa qatty barghym keldi.

Sóitsem, ol viydeolar gipnozdalypty. Kóz aldymda әlgi jigit elestedi de jýrdi. Qasymda jýrgendey qorqatyn boldym. Solay kýnder ótip jatty. Kóptegen uaghyz tyndap, odan sayyn basym ainalghanday boldy. Ghalamtordan uaghyzdy kýnde tyndadym.

 Bir kýni bir jigit «DAIYSh-ty qoldaysyng ba, oppozisiyany qoldaysyng ba?» dep sms jazdy. Men «oppozisiya» dep edim, «olar әlsiz, kópke deyin jer basa almaydy» dedi. Men aitqanymnan qaytpadym. Keyinirek Siriyadan qayta oralghan adamdardyng qayghyly ómiri turaly viydeolar kóbeye bastady. Solardy kórip sayasatty tipti jek kórip kettim. Óitkeni bir músylmandy zanmen sottap jatqanyna qatty ashuym keldi.

Sodan bir kýnderi 1993 jylghy jigit neke qidyrghysy keletindigin aitty. Anasynan bólek túratyny, anasymen qarym-qatynasynyng jaqsy ekenin aitty. Al, mening otbasym maghan ylghy da kedergi bolatyn. Mening oiymdy joqqa shygharatyn. Otbasymdy, tipti barlyghyn tastap ketkim keldi de, ol jigitke ózimning kelsimimdi berdim.

Ol әzirge kele almaytyndyghyn aitty. Kishkene uaqytqa keshigemin degen. Sóitsem, onyng әieli bar eken. Áyelimen ajyrasypty. Men ol jigit belgilegen oryngha barmay qaldym. Keyin esimdi jighanday boldym. Oiymnan ketpeytin sol kezdegi súraqtyng biri – Islam osynday din be edi? Eki dýniyening sardary bolghan payghambarymyz s.gh.s. músylmandardyng osynday bolghanyn qalady ma? Keyin taghy da esimnen Siriya shyqpady. Jyn qaghyp ketkendey kýide boldym. Ózimnen-ózim Siriyagha barmaghanym ýshin jyndanyp, ózimdi ózim úryp, tyrnalaytynmyn. Bir kýni ózimnen ózim «ketem-ketem» dep aiqaylay berippin. Odan qoryqqan tuysqandarym ýige molda әkeldi. Álgi moldany kórgende, shaytandy kórgendey onyng jaghasyna jabysa kettim. Osynyng barlyghy esimde.

Sodan keyin әlgi moldanyng sýre oqyghanyn bilemin. Kózimdi ashsam, úiqydan túryp jatyr ekenmin. Anama anau kisi qayda keshirim súrayyn dedim. Sóitsem, ketip qalghan eken. Sodan keyin Siriya turaly úmytym. Álgi jigitting de aty esime týspey qoydy. Tyndap jýrgen uaghyzshylarymnyng da barlyghynyng ólgenin estidim. Boyym bir jenildep qala berdi. Sodan әlgi kisi ýige taghy keldi. Molda ýige kelip, mende gipnoz bolghanyn aitty.

Siriyalyq viydeolar gipnozdalady eken. Adamdardy ózine tartu ýshin. Keyin ol kezdesu úiymdastyrdy. Siriyadan qaytyp oralghan qazaq qyzy týrmede eken. Sol qyzben onasha әngimelestirdi. Ol qyzdyng kóz jasyn kórip, qatty ayap kettim. Ol qyz da ghalamtor arqyly tanysyp otbasyly bolghan. Bal aiy dep kýieui Siriyagha ertip ketken. Sodan, Siriyada bir ay túrghan. Kýieui shahid dep, kýieuining Siriyadaghy dosy kelgen. Qyz oghan kýieuge shyghypty jalghyz qalmas ýshin. Sodan arada birneshe aptadan son, ol kýieuinde shahid degen.

Sóitip, ol qyz segiz ret kýieuge shyqqan. Bir kýni syrtta jýrip ol ólip qaldy degen kýieulerin kórgen. Tipti, birinshi kýieui de tiri bolyp shyqqan. Ol qyz barlyghynyng ótirik ekendigin bilip, qashugha bel buyp, aqyry kújatsyz elge oralghan. Jylaydy… Kúrsaghymdaghy balany amalym joqtyqtan kóterip jýrmin dep. Bosansam, ol balany jetimder ýiine beremin deydi. Siriyada әiel adamdy qatty qorlaydy eken. Tek qana ózderining lәzzattaryn alsa boldy. Eshqanday da jihad joq, qayta jynystyq qatynas kóp deydi.

Men, ony kórip Alla meni saqtaghan eken dedim. Artynsha tәubege kelip, Hanafy mazhabyna kelgendigim bar. Aqidamnan endi adaspaspyn dep oilaymyn. Biraqta, keybir tuys aghalarym salafittik joldy ústanady. Keyde búrynghy ómirine qayt dep aqyldaryn aitady… Biraq ta, olargha sózim jýrmegen song birdene deu qiyn!..

Derekkózi: http://www.juldizdar.kz