Sәrsenbi, 24 Sәuir 2024
Kәsip-týbi nәsip 4586 0 pikir 2 Tamyz, 2016 saghat 11:02

BALYQShYLAR SUBSIDIYaGhA MÚQTAJ

Eldegi azyq-týlik qauipsizdigin qamtamasyz etu men enbekpen qamtudy jolgha qoya otyryp, auyldyq túrghyndardyng tabysyn eseleuge bolady. Ol ýshin akvamәdeniyetti damytatyn memlekettik baghdarlamalargha ózgerister engizu, balyq sharuashylyghyn subsidiyalau qajet.

Almatyda Qazaqstannyng ekinshi balyqshylar forumy ótti. Onda  QR Auyl sharuashylyghy ministrliginin, «Atameken» QR ÚKP AÓK jәne tamaq ónerkәsibi departamentining sarapshylary, jetekshi JOO men GhZY professorlary, «Qazaq balyq sharuashylyghy» ZTB mýsheleri, balyq sharuashylyghynyng iyeleri men mamandary Qazaqstannyng balyq sharuashylyghynyng ahualyn talqylady. Kezdesude memleketting akvamәdeniyetke  qoldauy turaly aityldy.

 «Býgingi tangha deyin respublikalyq dengeydegi akvamәdeniyetti damytugha, qoldaugha baghyttalghan birde-bir baghdarlamalyq qújat joq. Akvamәdeniyetti damytugha arnalghan jalghyz qújat «Agrobiznes-2020» baghdarlamasy ghana. Osy baghdarlamagha say 2020 jyldargha deyin Qazaqstanda 15 myng tonna tauarlyq balyq ósirilui kerek delingen. Biraq biz әli myngha da jetpedik. Biyl da asyl túqymyn balyqtar asyraugha arnalghan subsidiyalar qarastyrylmaghan», – dep habarlady QR «Qazaq balyq sharuashylyghy» Balyqshylar men balyq sharuashylyghy subektilerining qoghamdyq birlestikter qauymdastyghynyng atqarushy diyrektory Azis Shutkaraev.

Forum qatysushylarynyng pikirinshe, akvamәdeniyetting damuyna 2010 jylghy balyq sharuashylyghynyng auylsharuashylylyq qúramyna enui kóp septigin tiygizdi. Búl balyq sharuashylyqtaryna salyqty azaytugha, eldegi agrokeshendi salagha bólinip jatqan qarjylyq qoldaugha ie bolugha mýmkindik tudyrdy. 2011 jyly balyq qoregin 50% qamtamasyz etuge bólingen subsidiyalar balyq ónimin 300 tonnadan 800 tonnagha ósiruge mýmkindik berdi. Ókinishke qaray, sodan beri balyq sharuashylyghyna subsidiyalar mýlde berilmedi.

Búl salagha memlekettik qoldau qajettigi turaly «Atameken» QR ÚKP Agrokeshen men tamaq óndirisi departamentining sarapshysy Ayjan Qarabaeva da aityp ótti.

«QR Statistika agenttigining mәlimetine sensek, 2015 jyly ósirilgen tauarly balyq mólsheri 700 tonnagha jetken. Al, tabighy jolmen kóbeygen balyqtardy aulau nebary 40 tonnagha jetken. Mysal retinde kórshiles Ózbekstanmen salystyryp kóreyik. Onda 20 myng tonna balyq ósiriledi.

 Al, Qytayda akvamәdeniyet ónimi jalpy balyq ónimining 70%-yn qúraydy eken. Eldegi balyq salasy tek ósiriletin balyqtardyng arqasynda órkendep túr. Olardyng qory azayyp jatyr. Elding azyq-týlik qauipsizdigi ýshin akvamәdeniyet qoldau kórsetip, ony damytuymyz kerek», – dedi Ayjan Qarabaeva.

«Eldegi azyq-týlik qauipsizdigin qamtamasyz etu men enbekpen qamtudy jolgha qoya otyryp, auyldyq túrghyndardyng tabysyn eseleuge bolady. Ol ýshin akvamәdeniyetti damytatyn memlekettik baghdarlamalargha ózgerister engizudi úsynamyn. Balyqtyng azyghyna subsidiya engizu kerek (azyq baghasyna 50%). Ósiriletin balyqtardy satyp alu ýshin, jabyq suly tehnologiyalardy alu ýshin subsidiya bóleyik. Múnday nәrse eginshilikte bar. Akvamәdeniyetke bólinetin subsidiyany bólek jolmen kórsetu.

Ony mal sharuashylyghy qúramynan oqshaulau kerek. Taghy bir úsynysymyz Auyl sharuashylyghy ministrliginde akvamәdeniyet bólimi ashylsa eken», – dedi ghalym-ihtiolog, «Qazaq balyq sharuashylyghy» qauymdastyghy basqarma tóraghasynyng orynbasary Serik Temirhanov.

Keybir qiyndyqtargha qaramastan Qazaqstannyng akvamәdeniyetining әleueti zor.  Ár týrli aqparattarda jylyna on shaqty mynnan eki jýz myngha deyin tauarly balyq óndiriletinin eseptep jatady deydi sarapshylar. Búl jayt ishki naryqty týgel qanaghattandyrady. Kórshi elderge de satylady. 

Abai.kz

0 pikir