ERMÚRATTYNG ÁNDERI TALAY ÁNShINI JÚLDYZ JASAYDY
QR Mәdeniyet qayratkeri, Jazushylar odaghynyng mýshesi, kompozitor, әnshi, akter, qalamger Ermúrat Zeyiphan biyl tiri bolsa erding jasy 50-ge keler edi. Marqúmnyng artyna qaldyrghan ruhany múrasyn kenirek nasihattau maqsatynda 2016 jyldyng 7 jeltoqsanynda keshki saghat 18.00-de Almatydaghy M. Áuezov atyndaghy Qazaq memlekettik akademiyalyq drama teatrynda «Eki dýniyede jalghyzym – Qazaqstan» atty eske alu keshi ótti. Keshte Ermúrat Zeyiphanúlynyng tandauly әnderin belgili óner júldyzdary oryndap, sonday-aq, aqyn ólenderinen sahnalyq kompozisiya qoyyldy.
Búl keshti kórgen kórermenning kópshiligi "óte jaqsy ótti" degen baghasyn berip jatyr. Búl da bolsa Ermúrat Zeyiphangha degen barsha qazaqtyng yqylasy men Ermúrat aghanyng dostary Tileubek, Omarәli, Raqym, Bazarәli, Túrysnbay aghalar men olardyng ókshesin basyp kele jatqan inileri Mәdenghali, Ábdighany jәne Erekenning tughan inisi Núrshat aghalarymyz ben jastar jaghyn artyna ertip, osy sharanyng negizgi jauapkershiligin moyyndaryna alghan Toqtarәli men Shattyq aghalardyng bir jaghadan bas, bir jennen qol shyghara otyryp atsalysuynyng arqasy. Jogharydaghy aty atalghan jәne aty atalmaghan osy sharany úiymdastrushy azamattardyng bәrine alghystan basqa aitarymyz joq. "Óz aghasyn aghalay almaghan, kisi aghasyn jaghalay almaydy" degendey Ermúrat aghamnyng arqasynda jogharydaghy aty atalghan aghalarymdy odan ary jaqsy tany týstim. Eng bastysy búl kisilerding qay-qaysysy bolsyn, óz ataq-abroyyn shygharu ýshin emes, Ermúrat aghagha degen taza kónilderi ýshin janyn salyp kiristi. Búl keshtegi bir ókinishimiz, Erekenning 50 jyldyghyn ótkizip jatqanymyzda ózining bolmaghany ghana, bú dýniyeni bizge qaldyryp, ózi o dýniyede «Eki dýniyede jalghyzym – Qazaqstan» dep jatqany edi.
Ermúrat aghanyng 50 jyldyghyn eske alu bolghandyqtan, úiymdastyrushylar alqasy aghanyng ózi júmys jasaghan Qazaqtyng Memlekettik M.Áuezov atyndaghy akademiyalyq drama teatrynda ótkizudi basta josparlaghan bolatyn. Keshke kelushiler teartdyng ýsh qabat zalyna da syimay qalyp, 2 saghattan astam týregelip túryp kórgender de boldy. Keshke enbektegen baladan, enkeygen qartqa deyin qatysty desek artyq aitpaghan bolar edik. Ár salanyng adamdardy kelip, "Ermúrat Zeyiphannyng konserti bolady eken degendi estip keldik" dep bizden biylet súrap jatty. Sózime dәiek retinde myna bir ýsh balasyn kóterip kelgen, ananyng feyzbuktaghy pikirin keltireyin. Janbotan Súltanmúrat: "Toqtarәli, shynyndy aityp, 3 biyletti ústata salghan saghan myng alghys! Ádemi keshting әserin balapandarym әlsin-әlsin әli aityp jýr. Kók Tudyng jelbiregenin kózimen kórip, óz qúlaghymen estisin dep alyp baryp edim. Qobyzben әn aitylghanda Ermúrat marqúmnyng ózi aityp jatqanday әser qaldy..." degen eken. Shynynda, búl konsertting bir janalyghy osy desek bolatynday. Óitkeni, búl kesh «Jiyrma bes, otyz besim, ai-hay, arlan» degen әndi qobyzben oryndaghan Qazytay Ahmetting túsauyn kesti. Shynashaqtay ghana bala qobyzben osy әni tamyljyta shyrqaghanda zalda sýisinbegen jan qalmaghany anyq. Kesh sonynda súrasaq, Qazytay belgili dәstýrli әnshi Erkin Shýkimannyng shәkirti eken. Qúrmanghazy atyndaghy qazaq últtyq konservatoriyasynyng 1 kurs studenti bolyp shyqty. Qazytaydyng ónerine aq jol tilep, Ermúrat Zeyiphannyng taghy da basqa әnderin oryndauyn ótinip jatty. «Ermúrat Zeyiphan tiri bolsa, aty shyqpaghan әli talay aqynnyng da ólenine әn jazyp tanymal aqyn qylyp shygharatyn edi» degen ókinishimizben birge, ózi ketse de Ermúrat Zeyiphannyng artynda qalghan múrasy – әnderi әli talay әnshini júldyz jasap shyghatynyn aita kelip, «Erteng Ermúrat Zeyiphannyng 55 jyldyghyn ótkizer kezde, ózine qayta-qayta telefon shalyp, úshaghynnyng biyletin alyp, qonaq ýiindi dayyndap jýrip әreng әkeletin bolayyq. Ermúrat aghanyng әnin de hit qyl, ózing de qazaqqa tanymal әnish bol» dep әzil-shyny aralas aqyl-tilegimizdi aittyq. Áriyne, búl tek bir Qazytaygha ghana aitaqnymyz emes. Ermúrat Zeyiphannyng 70-ke juyq әnderining ishinen әli talay әn talay jasty elge tanymal әnshi jasap shygharyna senimdimiz. Sonymen birge búl keshting atyna sәikes «Eki dýniyede jalghyzym –Qazaqstan» әnin QR Enbek sinirgen qayratkeri, memlekettik syilyqtyng iyegeri, elimizding Ánúranyn oryndaushy – әnshi Talghat Kýzembaev oryndasa, Han Kenege arnalghan «Kenesary» әnin QR Enbek sinirgen qayratkeri Dәlel Uashov oryndap últtyq ruhymyzdy bir kóterlip tastady. Al «Kýnes-ay» әnin oryndaghan Gauhar Qaspaovany da «tamasha oryndady, әserli jetkizdi» degen maqtaular kóp boldy. Kesh múraghattan alynghynan Ermúrat Zeyiphannyng ózining oryndauyndaghy «Kók tudyng jelbiregeni» әnining viydeosymen ayaqtaldy.
Esterinizge sala ketsem, 2016 jyldyng 5 jeltoqsanynda saghat 12.00-de Qazaqstan Jazushylar odaghynda Ermúrat Zeyiphannyng 50 jyldyq mereytoyyna arnalghan baghdarlamalardy, qolgha alynyp jatqan sharualardy elge jetkizu maqsatynda arnayy press-konferensiya ótken bolatyn. Jazushy Qabdesh Júmadilov bastaghan әdebiyet pen ónerdegi aghalary Erekeng turaly estelikterimen bólisip, «Dýnie ghapyl» atty tolyq shygharmalar jinaghynyng túsauyn kesken edi. Sonymen birge, Talghar qalasynyng ortalyghynan kóshe beriletin bolghanyn da aqparat qúraldary sýiinshilegen edi.
Endi myng aqyn, myng sazger óleng arnap, әn jazsa da "Men jýrgen jaylaudyn" biyliktigine jetip, "Kýnes-aydyn" kórkinen asyp, "Aduyrgerdin" aghysyna ilesip, "Sәbiylerdin" shattyghyn jyrlap, «Týsindegi anasyna» terbelip, "kók tuynnan" asyryp tuyn jelbiretip kete almas.
«Babamnyng kózderindey kózim barsyn,
Kóktegi Tәnir barda – ózing barsyn.
Tәnirtau – sen pәniylik, men baqilyq,
Tym qúrysa ózing jayly sózim qalsyn», - dep ózi jyrlaghanday әni de, sózi de, aty da qazaq bar jerding bәrinde qala beredi.
Túrdybek Qúrmethan
Abai.kz