قر مادەنيەت قايراتكەرى، جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى، كومپوزيتور، ءانشى، اكتەر، قالامگەر ەرمۇرات زەيىپحان بيىل ءتىرى بولسا ەردىڭ جاسى 50-گە كەلەر ەدى. مارقۇمنىڭ ارتىنا قالدىرعان رۋحاني مۇراسىن كەڭىرەك ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا 2016 جىلدىڭ 7 جەلتوقسانىندا كەشكى ساعات 18.00-دە الماتىداعى م. اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترىندا «ەكى دۇنيەدە جالعىزىم – قازاقستان» اتتى ەسكە الۋ كەشى ءوتتى. كەشتە ەرمۇرات زەيىپحانۇلىنىڭ تاڭداۋلى اندەرىن بەلگىلى ونەر جۇلدىزدارى ورىنداپ، سونداي-اق، اقىن ولەڭدەرىنەن ساحنالىق كومپوزيتسيا قويىلدى.

بۇل كەشتى كورگەن كورەرمەننىڭ كوپشىلىگى "وتە جاقسى ءوتتى" دەگەن باعاسىن بەرىپ جاتىر. بۇل دا بولسا ەرمۇرات زەيىپحانعا دەگەن بارشا قازاقتىڭ ىقىلاسى مەن ەرمۇرات اعانىڭ دوستارى تىلەۋبەك، ءومارالى، راقىم، ءبازارالى، تۇرىسنباي اعالار مەن ولاردىڭ وكشەسىن باسىپ كەلە جاتقان ىنىلەرى مادەنعالي، ابدىعاني جانە ەرەكەڭنىڭ تۋعان ءىنىسى نۇرشات اعالارىمىز بەن جاستار جاعىن ارتىنا ەرتىپ، وسى شارانىڭ نەگىزگى جاۋاپكەرشىلىگىن مويىندارىنا العان توقتارالى مەن شاتتىق اعالاردىڭ ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارا وتىرىپ اتسالىسۋىنىڭ ارقاسى. جوعارىداعى اتى اتالعان جانە اتى اتالماعان وسى شارانى ۇيىمداسترۋشى ازاماتتاردىڭ بارىنە العىستان باسقا ايتارىمىز جوق. ء"وز اعاسىن اعالاي الماعان، كىسى اعاسىن جاعالاي المايدى" دەگەندەي ەرمۇرات اعامنىڭ ارقاسىندا جوعارىداعى اتى اتالعان اعالارىمدى ودان ارى جاقسى تاني ءتۇستىم. ەڭ باستىسى بۇل كىسىلەردىڭ قاي-قايسىسى بولسىن، ءوز اتاق-ابرويىن شىعارۋ ءۇشىن ەمەس، ەرمۇرات اعاعا دەگەن تازا كوڭىلدەرى ءۇشىن جانىن سالىپ كىرىستى. بۇل كەشتەگى ءبىر وكىنىشىمىز، ەرەكەڭنىڭ 50 جىلدىعىن وتكىزىپ جاتقانىمىزدا ءوزىنىڭ بولماعانى عانا، بۇ دۇنيەنى بىزگە قالدىرىپ، ءوزى و دۇنيەدە «ەكى دۇنيەدە جالعىزىم – قازاقستان» دەپ جاتقانى ەدى.

ەرمۇرات اعانىڭ 50 جىلدىعىن ەسكە الۋ بولعاندىقتان، ۇيىمداستىرۋشىلار القاسى اعانىڭ ءوزى جۇمىس جاساعان قازاقتىڭ مەملەكەتتىك م.اۋەزوۆ اتىنداعى اكادەميالىق دراما تەاترىندا وتكىزۋدى باستا جوسپارلاعان بولاتىن. كەشكە كەلۋشىلەر تەارتدىڭ ءۇش قابات زالىنا دا سىيماي قالىپ، 2 ساعاتتان استام تۇرەگەلىپ تۇرىپ كورگەندەر دە بولدى. كەشكە ەڭبەكتەگەن بالادان، ەڭكەيگەن قارتقا دەيىن قاتىستى دەسەك ارتىق ايتپاعان بولار ەدىك. ءار سالانىڭ ادامداردى كەلىپ، "ەرمۇرات زەيىپحاننىڭ كونتسەرتى بولادى ەكەن دەگەندى ەستىپ كەلدىك" دەپ بىزدەن بيلەت سۇراپ جاتتى. سوزىمە دايەك رەتىندە مىنا ءبىر ءۇش بالاسىن كوتەرىپ كەلگەن، انانىڭ فەيزبۋكتاعى پىكىرىن كەلتىرەيىن. جانبوتان سۇلتانمۇرات: "توقتارالى، شىنىڭدى ايتىپ، 3 بيلەتتى ۇستاتا سالعان ساعان مىڭ العىس! ادەمى كەشتىڭ اسەرىن بالاپاندارىم ءالسىن-ءالسىن ءالى ايتىپ ءجۇر. كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنىن كوزىمەن كورىپ، ءوز قۇلاعىمەن ەستىسىن دەپ الىپ بارىپ ەدىم. قوبىزبەن ءان ايتىلعاندا ەرمۇرات مارقۇمنىڭ ءوزى ايتىپ جاتقانداي اسەر قالدى..." دەگەن ەكەن. شىنىندا، بۇل كونتسەرتتىڭ ءبىر جاڭالىعى وسى دەسەك بولاتىنداي. ويتكەنى، بۇل كەش «جيىرما بەس، وتىز بەسىم، اي-حاي، ارلان» دەگەن ءاندى قوبىزبەن ورىنداعان قازىتاي احمەتتىڭ تۇساۋىن كەستى. شىناشاقتاي عانا بالا قوبىزبەن وسى ءانى تامىلجىتا شىرقاعاندا زالدا سۇيسىنبەگەن جان قالماعانى انىق. كەش سوڭىندا سۇراساق، قازىتاي بەلگىلى ءداستۇرلى ءانشى ەركىن شۇكىماننىڭ شاكىرتى ەكەن. قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق ۇلتتىق كونسەرۆاتورياسىنىڭ 1 كۋرس ستۋدەنتى بولىپ شىقتى. قازىتايدىڭ ونەرىنە اق جول تىلەپ، ەرمۇرات زەيىپحاننىڭ تاعى دا باسقا اندەرىن ورىنداۋىن ءوتىنىپ جاتتى. «ەرمۇرات زەيىپحان ءتىرى بولسا، اتى شىقپاعان ءالى تالاي اقىننىڭ دا ولەڭىنە ءان جازىپ تانىمال اقىن قىلىپ شىعاراتىن ەدى» دەگەن وكىنىشىمىزبەن بىرگە، ءوزى كەتسە دە ەرمۇرات زەيىپحاننىڭ ارتىندا قالعان مۇراسى – اندەرى ءالى تالاي ءانشىنى جۇلدىز جاساپ شىعاتىنىن ايتا كەلىپ، «ەرتەڭ ەرمۇرات زەيىپحاننىڭ 55 جىلدىعىن وتكىزەر كەزدە، وزىڭە قايتا-قايتا تەلەفون شالىپ، ۇشاعىڭنىڭ بيلەتىن الىپ، قوناق ءۇيىڭدى دايىنداپ ءجۇرىپ ارەڭ اكەلەتىن بولايىق. ەرمۇرات اعانىڭ ءانىن دە حيت قىل، ءوزىڭ دە قازاققا تانىمال ءانىش بول» دەپ ءازىل-شىنى ارالاس اقىل-تىلەگىمىزدى ايتتىق. ارينە، بۇل تەك ءبىر قازىتايعا عانا ايتاقنىمىز ەمەس. ەرمۇرات زەيىپحاننىڭ 70-كە جۋىق اندەرىنىڭ ىشىنەن ءالى تالاي ءان تالاي جاستى ەلگە تانىمال ءانشى جاساپ شىعارىنا سەنىمدىمىز. سونىمەن بىرگە بۇل كەشتىڭ اتىنا سايكەس «ەكى دۇنيەدە جالعىزىم –قازاقستان» ءانىن  قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى، ەلىمىزدىڭ ءانۇرانىن ورىنداۋشى – ءانشى تالعات كۇزەمباەۆ ورىنداسا، حان كەنەگە ارنالعان «كەنەسارى» ءانىن قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى دالەل ۋاشوۆ ورىنداپ ۇلتتىق رۋحىمىزدى ءبىر كوتەرلىپ تاستادى. ال «كۇنەس-اي» ءانىن ورىنداعان گاۋھار قاسپاوۆانى دا «تاماشا ورىندادى، اسەرلى جەتكىزدى» دەگەن ماقتاۋلار كوپ بولدى. كەش مۇراعاتتان الىنعىنان ەرمۇرات زەيىپحاننىڭ ءوزىنىڭ ورىنداۋىنداعى «كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى» ءانىنىڭ ۆيدەوسىمەن اياقتالدى.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتسەم، 2016 جىلدىڭ 5 جەلتوقسانىندا ساعات 12.00-دە قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا ەرمۇرات زەيىپحاننىڭ 50 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالعان باعدارلامالاردى، قولعا الىنىپ جاتقان شارۋالاردى ەلگە جەتكىزۋ ماقساتىندا ارنايى پرەسس-كونفەرەنتسيا وتكەن بولاتىن. جازۋشى قابدەش ءجۇمادىلوۆ باستاعان ادەبيەت پەن ونەردەگى اعالارى ەرەكەڭ تۋرالى ەستەلىكتەرىمەن ءبولىسىپ، «دۇنيە عاپىل» اتتى تولىق شىعارمالار جيناعىنىڭ تۇساۋىن كەسكەن ەدى. سونىمەن بىرگە، تالعار قالاسىنىڭ ورتالىعىنان كوشە بەرىلەتىن بولعانىن دا اقپارات قۇرالدارى سۇيىنشىلەگەن ەدى.

ەندى مىڭ اقىن، مىڭ سازگەر ولەڭ ارناپ، ءان جازسا دا "مەن جۇرگەن جايلاۋدىڭ" بيلىكتىگىنە جەتىپ، "كۇنەس-ايدىڭ" كوركىنەن اسىپ، "ادۋىرگەردىڭ" اعىسىنا ىلەسىپ، "سابيلەردىڭ" شاتتىعىن جىرلاپ، «تۇسىندەگى اناسىنا» تەربەلىپ، "كوك تۋىڭنان" اسىرىپ تۋىن جەلبىرەتىپ كەتە الماس.

«بابامنىڭ كوزدەرىندەي كوزىم بارسىڭ،

كوكتەگى ءتاڭىر باردا – ءوزىڭ بارسىڭ.

ءتاڭىرتاۋ – سەن پانيلىك، مەن باقيلىق،

تىم قۇرىسا ءوزىڭ جايلى ءسوزىم قالسىن»، - دەپ ءوزى جىرلاعانداي ءانى دە، ءسوزى دە، اتى دا قازاق بار جەردىڭ بارىندە قالا بەرەدى.

تۇردىبەك قۇرمەتحان

Abai.kz