N.Nazarbaevtyng RQSh mýsheleri Shymkentte ziyaly qauym ókilderimen jәne júmysshylarmen kezdesti

9 sәuir kýni QR Preziydenttigine kandidat N.Á.Nazarbaevtyng respublikalyq qoghamdyq shtabynyng mýsheleri Ontýstik Qazaqstan oblysyna saparynyng ekinshi kýninde ghylymy jәne shygharmashyl ziyaly qauym ókilderimen jәne Shymkent kәsiporyndarynyng júmyskerlerimen kezdesti.

Delegasiya qúramynda Respublikalyq qoghamdyq shtab jetekshisi Múhtar Qúl-Múhammed, Qazaqstannyng «Auyl» sosial-demokratiyalyq partiyasynyng tóraghasy Ghany Qaliyev, QR Parlamenti Mәjilisining deputattary, ÝEÚ, ghylymy jәne shygharmashyl ziyaly qauym ókilderi, belgili qogham qayratkerleri, sportshylar boldy.

Kezdesu barysynda Shymkent kardiologiyalyq ortalyghynyng bas dәrigeri Spandiyar Bekjigitov Núrsúltan Nazarbaevtyng basshylyghymen Qazaqstanda jýrgizilip jatqan sapaly ózgerister ómirding barlyq salasyna, әsirese medisinagha ong әser etkenin atap ótti.

«Bizde ozyq auruhanalar men emhanalar salynuda. Mәselen, bizding túrghyndargha endi ota jasatu ýshin Astanagha barudyng qajeti joq. Núrsúltan Nazarbaevtyng osy salagha kónil bóluining arqasynda Shymkent kardiohirurgiyalyq ortalyghy ýzdik europalyq jabdyqtarmen qamtamasyz etilgen, bizding dәrigerler shetelde dayyndyqtan ótti jәne qazirgi tanda kýrdeli otalardy biz ózimiz jasaymyz», - dep atap ótti S.Bekjigitov.

Ontýstikqazaqstandyq orys drama teatrynyng kórkemdik jetekshisi Igori Verbiskiy Memleket basshysynyng mәdeniyetting damuy men halyqtyng ruhaniyatyna әrqashan erekshe kónil bólgenin, al tәuelsizdik jyldarynda elde jýzdegen mәdeniyet nysandarynyng salynghanyn atap ótti. Osylaysha, Ontýstik Qazaqstan oblysynda «Týrkistan» Saltanat sarayy, «Kórme ortalyghy», oblystyq «Otyrar» kitaphanasy, Salt-dәstýrler ortalyghy, tarihiy-ólketanu múrajayy, etnomәdeny sayabaq pen Júmat Shanin atyndaghy drama teatry ashyldy.

«Óner adamy ýshin eng qymbaty - óz oiyn erkin bildiru mýmkindigi. Núrsúltan Nazarbaevtyng basshylyghymen Qazaqstanda osyghan ýlken kónil bólinedi. Bizding memleketimizding basshysy - ruhy biyik adam. Biz múny joghary baghalaymyz! Kóshbasshymyz býkil elge ghana emes, әrbir qazaqstandyqqa qamqorlyqpen qaraydy», - dep mәlimdedi IY.Verbiskiy.

Týsten keyin RQSh mýsheleri Shymkent qalasynyng industriyalyq aimaghynyng aumaghynda ornalasqan kәsiporyndardyng júmyskerlerimen kezdesti. Memleket basshysynyng kórsetken qoldauynyng arqasynda onyng aumaghynda 74 milliard tengeni qúraytyn 60-tan astam joba iske asyrylyp otyr.

Kezdesu barysynda jergilikti kәsipkerler bizding elimizde Preziydent biznesting damuy ýshin barlyq qajetti sharalardy jasaghanyn atap ótti.  Nәtiyjesinde tek Ontýstik Qazaqstannyng ózinde kәsipkerlik salasy bir million ýsh jýz mynnan astam adamdy júmyspen qamtyp otyr.

Atap aitqanda, «Firma «Dana» JShS diyrektory Mamadiyar Qadyrbekov az ghana uaqyttyng ishinde industriyalyq aimaq aumaghynda shyny zauytyn qúryp shyqqanyn aitty. «Men óz basym Preziydentting qoldauyn kórdim dep senimmen aita alamyn. Sebebi, maghan búl jaqtan kommunikasiyalary bar jer berildi, júmysqa ynghayly jaghday jasaldy. Eger Núrsúltan Nazarbaev ónerkәsipshilerdi qoldamaghanda, búnyng biri de bolmas edi», - dedi M.Qadyrbekov.

Óz kezeginde «Túran Skiyn» kompaniyasynyng júmysshysy Tatiyana Letunovskaya Preziydentke enbek adamyna degen qamqorlyghy ýshin shynayy alghysyn bildirdi. «Men shetelderde zauyttardyng jabylyp, adamdardyng júmyssyz qalyp jatqanyn teledidardan kórgende týrshige qaraymyn. Elbasyna bizdi osynday kelensizdikten qorghap, júmys oryndaryn ashyp jatqany ýshin alghys aitamyz», - dedi T.Letunovskaya.

QR Preziydenttigine kandidat T.Syzdyqov «Lift» JShS júmysshylarymen kezdesti

Pavlodar qalasynda QKHP atynan úsynylghan QR Preziydenttigine ýmitker Túrghyn Syzdyqov «Lift» JShS-nyng júmysshy újymymen kezdesti.

Kezdesu barysynda Túrghyn Syzdyqov jiyngha qatysushylardy óz saylaualdy baghdarlamasynyng negizgi baghyttarymen tanystyrdy.

«Qazaqstan Kommunistik Halyq partiyasynyng qyzmeti ghylymy sosializm iydeyasyna, marksizm-leninizm ilimine jәne progressivti qoghamdyq oi-sanagha negizdelgen.

Biz ghylymy kommunizmdi saqtap qalu ýshin ýlken qadam jasadyq. Damudyng kópdengeyli kezeninen óttik.

Partiyada partiyalyq búqarany baqylau, ony burakratiyalandyrugha jol bermeu, damu ýrdisterin boljau, auyspaly jaghdayda der kezinde әreket etuding túraqty mehanizmderi júmys isteydi.

Múnyng bәri kýndelikti qajettilikterden tuyndap, búqaranyng shynayy shygharmashylyghyna sýiengen», - dedi kandidat.

T.Syzdyqovtyng aituynsha, partiya batystyq mәdeniyet pen qúndylyqtardyng teris yqpaly syndy mәselelerge basa nazar bóledi.

«Batys adamy qúndylyqtar daghdarysyn bastan keship otyr. Qogham sanasyn tútynushylyq standarttar, ruhany jútandyq, zorlyq-zombylyqqa negizdelgen iydeyalar biylep alghan.

Tózimdilik, meyirimdilik, ýlkenge qúrmet, otbasylyq ónege, dәstýr, adamgershilik syndy qarapayym adamy qasiyetter mýlde bóten bolyp barady», - degen sózderden bastady óz bayandamasyn QR Preziydenttigine kandidat.

Búdan әri Túrghyn Syzdyqov jastar tәrbiyesine qatysty óz pikirin ortagha saldy. Onyng aituynsha, әlem boyynsha jastar sapaly klassikalyq shygharmalardy oqudan qaldy, esesine zorlyq-zombylyqqa toly gollivudtik filimdermen, boeviktermen, kompiuterlik oiyndarmen, qatygez muzykamen sanasyn ulauda.

«Múnyng sony nege alyp keledi? Zorlyq-zombylyqqa, qatygezdikke tәrbiyelep, jeke qasiyetterin damytyp, oqugha, enbektenuge, otbasyn qúrugha degen qúlshynysty joyady.

Býginde teledidar arqyly mulitfilimderden bastap, týrli blokbasterlerge deyin batystyq ómir sýru saltyn jappay jarnamalap jatyr. Ol degeniniz - qorlau, qatygezdik, erinshektik, jauapsyzdyq, ómirge degen qúlshynystyng joqtyghy», - degen pikirimen bólisti kandidat.

Jahandyq janalyqtar toptamasynan kýn sayyn jýgensizdik pen jauapsyzdyq iydeyalarynyng jan týrshiktirerlik saldaryn kórip, estip jatamyz.

Batys mәdeniyeti bizneske ainalyp, materialdyq payda izdegen maqsat onyng basty sharty boldy. Batystyq iydealdardyng jeteginde ketken tútas últtar jeke bastyng qamyn ómirding mәni dep týsinedi.

Osy jerde, jat qylyqtardyng yqpalyna tez eretin jas buyndy qatang baqylauda ústau qajet.

Býginde sol Batystyng jastary tez әri ziyandy tamaqtanudyn, fast-fudtyng qúrbanyna ainalyp jatyr, planshet pen telefongha telmirip, bar uaqytyn әleumettik jelilerde, Internette ótkizude. Múnday ómir salty týbinde densaulyq pen adamgershilik qasiyetterden aiyryp, jalpy adam ómirin mәnsiz etedi. Shynayy ómirden qashamyn dep, esirtki men basqa da psihotroptyq tәueldilikke tap bolyp jatqandar qanshama?!

Kandidattyng aituynsha, osynyng saldarynan qantógis pen qatygezdikke toly, adamy qasiyetterden júrday eles ómir qalyptasyp jatyr. Onda Batys adamdary qatygezdikti sanasyna sinirip, ózderining ómir sýru modeline ainaldyrdy.

«Batystyq jauapsyz ómir standarttary ghasyrlar boyy qalyptasyp, tәrtipke ainalghan adamgershilik qasiyetterdi kólenkege ysyryp barady. Sonyng saldarynan adamdar janashyrlyq tanytudy, dos bolyp, shynayy ghashyq boludy úmytty.

Batystyng yqpalymen kórseqyzarlyqqa, qanaghatsyzdyqqa, enbeksiz qaryn toydyrugha ýiretetin tәrbie alghandar kez kelgen teris әreketke dayyn túrady. Batystyq jat mәdeniyetting bayandauymen jenil jetistikke jetkenderdi eshbir moralidik qúndylyqtar men tәrbie tura jolgha qayta týsire almaydy.

Sol sebepti bizding býgingi mindetimiz - kez kelgen qoghamdy qúldyraugha úshyratatyn Batystyng jat mәdeniyetine tiyisti dengeyde toytarys beru», - dep qorytty sózin T.Syzdyqov.

QR Preziydenttigine kandidat Á.Qúsayynov OQO júrtshylyghymen kezdesti

Qazaqstan Respublikasy Preziydenttigine kandidat Ábilghazy Qúsayynov Ontýstik Qazaqstan oblysy Ordabasy audanynyng júrtshylyghymen kezdesti.

Ábilghazy Qúsayynov kezdesuge qatysushylardy ekologiyanyng qazirgi problemalaryn qozghaytyn saylaualdy túghyrnamasymen tanystyrdy.

«Ónerkәsipting qarqyndy damuy barysynda adamdar tabighatqa ýlken zalal keltirip, sonyng saldarynan «bumerang әseri» tuyndady: endi tabighy ortanyng qúrtyluynan tayaqtyng ekinshi sheti adamnyng ózine tiyip otyr.

Qogham men tabighattyng ýilesimsiz baylanysy ýlken ekologiyalyq problemalar tuyndatty.

Ol azday, ekologiyalyq qúldyrau ýderisi kýrdeli ekologiyalyq daghdarysqa úlasyp barady. Tabighatty qorghau mәselesi adamzatty aman alyp qalu mәselesine ainalyp otyr.

Tabighy apattardyng oryn alu jiyiligi 2000 jyldan beri, búghan deyingi onjyldyqtarmen salystyrghanda, 6 jyldyng ishinde 187%-gha artqan.

Jahandyq ekologiyalyq týitkilderding tuyndap, ushygha týsuine tabighat qoryn ólsheusiz tútynyp, qorshaghan ortagha antropogendik keri yqpal etu, jappay qyryp-joy qaruyn paydalanu sebep boldy», - dedi Á.Qúsayynov.

OQO-daghy saylaualdy shtabynyng jetekshisi Bolat Rysqúlbekov qazir qalyptasqan jaghday qorshaghan orta sapasynyng qúldyrauynan tuyndaghanyn atap ótti. Aua, ózen-kólder, teniz-múhittar lastanyp, topyraq qúnarsyzdanuda, januarlar men ósimdik әlemining birneshe týri joyyldy.

Mәselen, shól dalanyng jalpy aumaghy 27 million gektargha kenigen. Osynyng kesirinen adamzat jyl sayyn 25 milliard tonnagha juyq qúnarly topyraghynan aiyrylyp otyr. Álem boyynsha barlyq auylsharuashylyq jerlerding 63%-y eroziyagha úshyraghan. Jyl sayyn jer betinen 13 million gektar orman alqaptary joyyluda.

Adam men biosfera arasyndaghy týsinispeushilikten tabighat jýiesi qalpyna keltiruge kelmeytin ózgeriske úshyrady. Qoghamnyn, halyqtyng óndiristik quatynyng artuy, urbanizasiya, ghylymiy-tehnikalyq ilgerileushilik - osy ózgeristerding basty katalizatory.

Ghalamshardyng adamzat óndirisining shyghyndaryn iygere almauy ýlken alandaushylyq tudyryp otyr. Biosfera qúrtyluda. Sondyqtan adam toyymsyz óndiristik is-әreketining kesirinen óz bolashaghyna ózi balta shauyp otyr.

Múnyng bәri adam ómiri ýshin paydaly ekologiyalyq jaghdaydy nasharlatty.

Kandidat kelesi ekologiyalyq statistikagha toqtaldy: Jer betindegi qalalardyng auasynyng lastanuy jyl sayyn 865 myng adam ólimining basty sebebi bolyp tabylady.

Kopengagende klimattyng ózgerui taqyrybyna arnalghan konferensiyada BÚÚ-nyng jasaghan bayandamasyna sәikes, Álem múhittarynda sudyng qyshqyldyghy 35-40 jyldan song 150%-gha artady, búl teniz ekojýiesin ýlken ózgeriske úshyratady.

Geologtardyng aituynsha, adamdar auyl sharuashylyghymen ainalysyp bastap, mal baghyp, jer qyrtysyn iygeruge kiriskeli beri jyl sayyn Álem múhittaryna 9 milliard tonnagha juyq topyraq qúiyldy. Qazirde búl kórsetkish 25 milliard tonnagha jetip otyr.

Jyl sayyn 260 milliard tonnagha juyq plastmassa búiymdar Álem múhittaryna tógiledi. Plastikalyq qoqys múhittargha ózendermen, toghandarmen, jaghany shayghan teniz tolqyndarymen jetedi.

Kandidattyng habarlauynsha, 10-15 jyldan song su tapshylyghynan eki milliardqa juyq adam japa shegui mýmkin.

Jahandyq jylynu saldarynan HH ghasyrda әlemdik múhit dengeyi 20 santiymetrge kóterildi. Al arktika múzdary 5 jylda 70 santiymetrge júqarghan.

«Osy aitylghandardyng negizinde, ekologiyalyq qauipsiz damugha kóshu mindetterin adamzat damuymen qatar qarastyru saylaualdy túghyrnamamnyng basty maqsatyna ainaldy.

Qauipsiz damugha tek ekonomikalyq jýieni damytu túghyrnamasyn qayta qarastyrghanda ghana qol jetkizetimizdi esten shygharmayyq.

Atap aitqanda, ekonomikany ekologiyalyq taza, qorshaghan ortagha ziyany joq az shyghyndy tehnologiyalardyng kómegimen týrlendiru – damudyng basty negizine ainaluy tiyis», - dedi kandidat.

Tabighat resurstaryn maqsatty әri josparly paydalanu, qorshaghan ortany lastanudan qorghau, memlekettik baqylaudyn, tabighat resurstaryn dúrys paydalanu, qorghau jәne qalpyna keltiruge baghyttalghan is-sharalardyng josparly jýiesin engizu Á.Qúsayynov qyzmetining eng basty mindetine ainaluy tiyis.

Abai.kz