QTQJB qorjynyndaghy «nashar kreditter» nebәri 0,89% bolyp shyqty. Búl mәlimet Moody’s halyqaralyq reyting agenttigining resmy baspasóz habarlamasynda jariyalanyp otyr. Agenttik sarapshylary Qazaqstannyng túrghyn ýy qúrylys jinaq banki jýiesin «biregey» dep te baghalapty. Moody’s taratqan aqparatqa qaraghanda, Qazaqstannyng túrghyn ýy qúrylys jinaq banki barlyq kórsetkishter boyynsha túraqty ósim kórsetip keledi. Jipke tizip aitsaq, búl – qarjylyq kórsetkishter, halyqtyng senimi, kliyentterge qyzmet kórsetu sapasynyng jaqsaruy jәne aktivterining salauatty sapasy. 

QTQJB bәsekelesterining – ekinshi dengeyli bankterding denining sharuasy әli shatqayaqtap túrghany mәlim. Múnyng negizgi sebebi – problemalyq zaemdardyng kóptigi. Sonyng ishinde ipotekalyq kreditter de bar. Keybir bankterdegi problemalyq kreditter 30 payyzdan da asyp jyghylghan.

Sarapshylar múnday jaghdaydyng tuyndauyn әr qily týsindiredi. Keybirining pikirinshe, ipotekanyn  mólsherlemeleri tym joghary. Búl kóbine kliyentterding qaryzyn tóley almay qaluyna әkep soghady. Búghan bankterdi kinәlaugha bolmaydy. Sarapshylardyng sózderine sensek, qarjy instituttarynyng ózi  qazir 8-10 payyz kóleminde qymbat zaem alugha mәjbýr.

- Bankter múnyng ýstine ózining marjasy men zaemshynyng kreditti qaytarmau tәuekelin de qosady. Áriyne, onysy Batystaghydan birneshe ese kóp.

Osylaysha, qayta-qayta túiyqqa tirele beremiz. Óitkeni, kreditting qaytpauyna týrtki bolyp otyrghan jayt – dәl osy jogharghy mólsherleme, – deydi Makroekonomikalyq zertteuler ortalyghynyng diyrektory Oljas Qúdaybergenov.   

Bireuler jyldar boyy qordalanyp jatqan mәselelerding týiinin sheshumen әure bolyp jýrse, endi bireulerding tasy órge domalap, damu ýstinde. Sonyng ishinde, aitalyq, QTQJB da bar. Olar tabysynyng syryn op-onay týsindirip te beredi.

– Bizding kreditterimizding tartymdylyghy – barlyq zaemdardyng tengemen beriletindiginde. Sol sebepti de, valutalyq tәuekel kliyentterimizdi ainalyp ótedi, – deydi QTQJB basqarma tóraghasy Aybatyr Júmaghúlov. – Biz zaemshylarymyzgha valuta naryghyndaghy tolqulargha qaramastan, zaemdy óteu kezeninde tólemning birqalypty, naqty belgilengen mólsherine kepildik beremiz. Búl jalpy naryqta halyqtyng úzaq merzimdi salymdaryn tartudy 40 payyzgha deyin arttyrugha mýmkindik berdi. Ekinshi dengeyli bankterge bizben bәsekege  týsu onaygha soqpaydy.

Moody’s sarapshylarynyng pikirinshe, reytingining satylap joghary kóteriluining taghy bir sebebi – QTQJB-nyng údayy damugha úmtyluy. Europalyq jәne halyqaralyq qúrylys jinaq kassalary qauymdastyghyna kirip, halyqaralyq dengeyge shyqqanyna da asa kóp uaqyt bolghan joq. 

- 2014 jyly biz aldymyzgha zor mindet qoydyq. Ol – Qazaqstannyng bank sektorynda kóshbasshysy bolu. Baspanagha zәru halyqty qoljetimdi zaemdarmen qamtamasyz etetin Bankting әleumettik rólin saqtap, ony nyghayta týsudi kózdedik. Jәne búl baghytta josparly týrde júmys jýrgizip kelemiz, – deydi Túrghyn ýy qúrylys jinaq bankining basqarma tóraghasynyng orynbasary Erbol Qarashýkeev.   

Esterinizge sala ketsek, byltyrghy jyldyng ayaghyna taman Moody’s investors service halyqaralyq reyting agenttigi «Qazaqstannyng túrghyn ýy qúrylys jinaq banki» AQ-nyng últtyq valutadaghy úzaq merzimdi depozit reytingin «túraqty» boljamymen Vaa3-ke deyin kótergen bolatyn. Búl eng aldymen kliyent bazasynyng nyghangyna, kapital qorynyng jogharylyghyna, aktivterining salauatty sapasyna jәne ótimdilik «jastyghynyn» jetkiliktiligine baylanysty. Osy jayttardyng arqasynda bank óz bәsekelesterinen oq boyy ozyq túr.

Abai.kz