Senbi, 23 Qarasha 2024
Qazaqtyng tili 4803 0 pikir 9 Nauryz, 2015 saghat 19:42

ShALAQAZAQ TILIMEN SAYLAUGhA QALAY KELDI?

Lingvistikalyq komissiya býgin synaqtyng qorytyndysy boyynsha, preziydenttikke ózining kandidaturasyn úsynghan Uәlihan Qaysarovqa: «Memlekettik tildi erkin mengermegen» degen bagha berdi. Komissiya tóraghasy Myrzatay Joldasbekov U. Qaysarovtyng «TMD: tarihy jәne býgini» degen taqyrypty týsinbegeni bylay túrsyn, júmysty jazu barysynda 23 qate jibergenin mәlim etti. Sonyng ishinde, emleden – 5, tynys belgilerinen – 11, stilidik túrghydan – 7 qate jiberilgen. Tapsyrmanyng taqyryby ap-anyq bolghanymen, synaq tapsyrushy Reseyge bodandyq, tәuelsizdik taghylymy turaly oilaryn qaghazgha týsiripti.

Ekinshiden, Uәlihan Ábishúly jazushy Iliyas Esenberlinning «Almas qylysh» romanynan ýzindi oqyghan sәtte ózi oqyghan mәtindi týsinbey, әngime ne turaly bolghanyn bilmey dal bolypty. Komissiya tóraghasy ashyq aitqanday, ýmitker qazaq jazushysy shygharmada qoldanghan «jylyshyray», «tartu-taralghy», «qyrghiy-qabaq», «soyylyn soghu» degen sózderding maghynasyn týsindirip bere almaghan. «Bir qyzymnan bir qyzym әm soraqy» depti bireu bayaghyda. Sol aitqanday, Uәlihan Ábishúlynyng bir jauabynan bir jauaby soraqy bolyp shyqqanyn nesine jasyrayyq. Mәselen, ol aghymdaghy jyldyng 6 nauryzynda Ortalyq saylau komissiyasyna kelip, óz qolymen jazghan ótinishinde: «Basqa memleketting azamattyghynda túrasyz ba?» degen súraqqa: «Túramyn» dep jazypty. Aytpaqshy, synaqtan song osy saualdy ýmitkerding ózine qoydyq. «Búl saual maghan Qazaqtan Respublikasynda túrasyz ba, túrmaysyz ba? degendey kórindi. Áriyne, túramyn dep jazdym. Ol tehnikalyq qate boluy әbden mýmkin. Óitkeni, mynaday ýlken dodagha týsken kezde jýikeniz de qozghalady. Bәrimiz adambyz» dep ekiúshtylau jauap qatty.

Synaqtan onbay sýringen U. Qaysarov myrza óz qolymen jazghan ómirbayandyq derekterinde de óte dóreki qateler jibergen. «Mysaly, Siz QR-nyng aumaghynda túramyn degenge tughannan (?) túramyn dep jazypsyz. Odan keyin eng sonynda ótinishti toltyrghan kýninizdi 6 nauyryz 2015 jyl dep qate jazasyz» dep M. Joldasbekov ýmitkerding qazaq tilinde sauatty jaza almaytynyn ashyq aitty. Al ýshinshi tapsyrmada qazaqtyng birtuar batyr úly Bauyrjan Momyshúlynyng qanatty sózi berilgen. Synaq tapsyrushy ony da týsinbey, mýldem basqa nәrse aityp ketipti. «Úyalghan tek túrmas» degendey, synaq sonynan ótken brifingte Uәlihan Qaysarov: «Mening bergen jauaptarym komissiya mýshelerine únaghan joq» dep aqtalghansydy. Tipti, birinshi tapsyrmadaghy «TMD» degen jazudy kishi әriptermen әdeyi jazyp qoyypty dep kinәlady. Qazaq múndaygha «Jenilgen kýreske toymaydy» demeushi me edi?!.

 

Jandos Júmabekúly. 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1465
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3233
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5364