Múhtar Sherim. Jylaghym keledi…
Eski jyldyng esigi jabylayyn dep, Jana jyldyng esigi "toq-toq!" etip qaghylayyn dep túrghanda, Astanada QAZAQ qoyanyn jyl taghyna otyrghyzu rәsimi ótti. Búl jybyr-jybyr jiyngha dýnie jýzining andary qatysyp, Qoyandy qoyan jylymen qúttyqtady. Ár elding óz qoyandary taqqa otyrsa, sol elding barystary taqtan týsip, Qoyan myrzalargha taghzym etip jatty... Al bizding qazaqtyng barysy kreslodan ketkisi kelmey, "sau bolynyzdy" aityp, jeter jerine jetkisi kelmey, qinalyp, qipaqtap túryp qaldy, BAÚ-nyng hatshysy (Birikken andar úiymy) UAQYT myrza júdyryghymen stol ýstin úryp qaldy...
- 2010-shy Barys myrza! Júrttyng bәri sizge yrza. Jútqynshaghynyz jybyrlap,
maghan birdene aitayyn dep túrsyz ba,sybyrlap?
- Uaqyt myrza,--dedi qazaqy Barys jótkirinip,--taghy bir jyl "Barys jyly" bolyp degendey...
- Myna sózin tanerteng túra salyp, topyraq jegendey! Quasyng ba ne? Eki jar-jar bolmaydy degen siyaqty eki Barys jyly bolmaydy!
- Nege, auqatty qazaqtar tórt-bes jasyryn jar-jargha qol jetkizip otyr. Mening jylym jaman ótken joq. Juyrda ghana jer-jahannyng nazarynda bolyp, sammit ótkizdik... Adamdar balalarynyng attaryn Sammithan, Sammita qoydy...
Qoyannyng qúlaqtary qalqayyp,auyzy anqayyp otyrghan, ainalasyna jyly kózqarasymen jymiyp, jýnin jyltyrata túrdy.
- Barys bauyrym, sening jylyng jaman bolghan joq, azuyng alty qarys boldy,
Eski jyldyng esigi jabylayyn dep, Jana jyldyng esigi "toq-toq!" etip qaghylayyn dep túrghanda, Astanada QAZAQ qoyanyn jyl taghyna otyrghyzu rәsimi ótti. Búl jybyr-jybyr jiyngha dýnie jýzining andary qatysyp, Qoyandy qoyan jylymen qúttyqtady. Ár elding óz qoyandary taqqa otyrsa, sol elding barystary taqtan týsip, Qoyan myrzalargha taghzym etip jatty... Al bizding qazaqtyng barysy kreslodan ketkisi kelmey, "sau bolynyzdy" aityp, jeter jerine jetkisi kelmey, qinalyp, qipaqtap túryp qaldy, BAÚ-nyng hatshysy (Birikken andar úiymy) UAQYT myrza júdyryghymen stol ýstin úryp qaldy...
- 2010-shy Barys myrza! Júrttyng bәri sizge yrza. Jútqynshaghynyz jybyrlap,
maghan birdene aitayyn dep túrsyz ba,sybyrlap?
- Uaqyt myrza,--dedi qazaqy Barys jótkirinip,--taghy bir jyl "Barys jyly" bolyp degendey...
- Myna sózin tanerteng túra salyp, topyraq jegendey! Quasyng ba ne? Eki jar-jar bolmaydy degen siyaqty eki Barys jyly bolmaydy!
- Nege, auqatty qazaqtar tórt-bes jasyryn jar-jargha qol jetkizip otyr. Mening jylym jaman ótken joq. Juyrda ghana jer-jahannyng nazarynda bolyp, sammit ótkizdik... Adamdar balalarynyng attaryn Sammithan, Sammita qoydy...
Qoyannyng qúlaqtary qalqayyp,auyzy anqayyp otyrghan, ainalasyna jyly kózqarasymen jymiyp, jýnin jyltyrata túrdy.
- Barys bauyrym, sening jylyng jaman bolghan joq, azuyng alty qarys boldy,
ministrlerdi qamaudan "Aziyalyq jarys" boldy... Baylar memleket "mәmesin" soryp jatty, kedeyler múny "keleshekte biz bay bolsaq, olar qúrmetti Qúday boladygha" joryp jatty...
- Qoyanjan... Aynalayyn, "bratishka"... Qatty kettin-au deymin?
- Memlekettik tilimizge tesireyip qaraytyn shala qazaqtardan da sizge birdene júqqan-au deymin?
Qytay qoyany ortagha shyqty da:
- Cha chy chu, machy chu... Nemenege sóz talastyryp túrsyndar, cha-cha? Odan da
bir-birindi qúshaqtandar! Enselerindi esik myjyp ketkendey ghoy?! Jana jyldarynyzben, hanymdar men myrzalar! Qoyan jyly qútty bolsyn!--dedi.
- Qoyandar jasasyn!-dep qaldy amerikadan kelgen qap-qara negr qoyan qol shapalaqtap,--Mayn neyms Koyanaka. Bәrinizdi "Qara jorgha" biyine shaqyramyn!
- Nege "Qara jorgha?" --dedi Ýndistannan kelgen qoyan syzylyp,-- "Qoyanni, Djimmi, acho-acho" әnine biyleyik!
- Mening týsim qara, sondyqtan "Qara jorghagha biyleyik!--dep qoymady negr Qo-
yan. Qansha degenmen, tau basynda jýretin arly Barys emes pe, Barekeng aqyryn jyljyp kelip, Qoyan myrzanyng betinen jalady da:
- Jaman ýirenip qalyppyn... Bir týrli qimaymyn...Mening jylym ketip barady... Jylaghym keledi... --dedi.
- Qoy, jylama Barysjan,--degen Qoyan onyng shúbatylghan qúiryghyn kóterip qoyyp,--Qoyan qyzdar, qaydasyndar? Ashtan óldinder me, sәbiz jey bergenshe, Barys myrzany biyge shaqyryndar!
"Sәbiz"әni oryndalyp, Qoyan qyzdar Barysty birinen song biri biyge shaqyrdy... Bir qoyan shetelden kelgen barysbiykeni biyge shaqyryp edi, anau" nou, nou!" dep jolatpady. Sol eken әlgi qoyan: "o, sheshen..." -dep qaldy. BAÚ úiymynyng hatshysy Uaqyt:
- Kim-әy búl balaghat sóz aitqan?--dep súrady. Qoyan jigitter әlgi qoyandy jelkelep әkeldi.
- Sen kimsin?--dep súrady Uaqyt.
- Qoyanmyn...
- Qaydan keldin?
- Shymkentten...
- Shymkentshelep boqtaghandaryndy qashan qoyasyndar osy!
- Keshiriniz, Jana jyldan bastap qazaqshalap boqtamaymyz, Jana jylda by biy-
lep, Nauryzgha deyin toqtamaymyz!
- Jaraysyn!--dedi Uaqyt. Sosyn kýbirlep:"Osy Shymkenttik qoyandardyn
jýrmeytin jeri joq..." dep qoydy.
- Qoyan qorqaq keledi deushi edi...-dep qaldy Aughanstannan kelgen pushtun
qoyan.
- Keshirersiz,--dep ýn qatty qazaq qoyany,--Qazaqtyng qoyany da qasqyr! "Qoyandy qua berseng batyr bolady, erkekti qua bersen,qatyn bolady..."- degen maqalym bar! Jana jyldarynmen, adamdar!Jyldan jylgha adam bolyp qalyndar!!!
«Abay-aqparat»