Myna eskertkishting myna jerde túruy óte orynsyz! Myna mýsin birinshiden qazaq emes. Mynau sóz joq qalmaq-jonghardyng beynesi. Yaghni, bizding ata-jau bizding ólkede qaq ortadan oiyp túryp oryn alghan! Myna jermen ótkende ózindi Mongholiya astanasy Ulan-Batorda jýrgendey sezinesin. Búl altyn adam Araltóbeden tabylghan deydi, onysyna esh shýbәm joq. Araltóbeden tabyldy degen sóz, demek ol qazaq degendi bildirmeydi ghoy. Mýmkin, bizding batyr qazaq jonghardy sol jerde óltirip kómip ketken bolar? Mýmkin, jonghardyng altynnan qúiylghan mýsinin qolgha týsirip, ertengi kýni úrpaqtyng bir kәdesine jarar dep kómip tyghyp tastaghan bolar?

Ata-babamyz: "bir kezde osy qalmaqtyng mýsini Qúlsary shaharynyng qaq tórinde túrsyn!" - dep, qaldyrmaghan bolar bizge? Al endi búl ne aityp ketti demender, sebebi, men búl mýsinning qazaq emes ekenine dәlel keltiremin. Qazaqtyng shashy eshuaqytta jartylay qyrqylyp, jartysy art jaqqa taralyp qatynsha órilmegen, onday nәrse bizding saltta mýldem joq, bolmaghan. Múrty Budennyidiki. Úrpaqty әup degennen shatastyrmayyq! Qazaq baldaryna tek qana kekil qoyghan. Er balagha kekil qoy - ýiir ústaytyn aighyrgha úqsatqandyghy, "er qanaty - at" dep, jylqygha eliktetkennen. "Shoqparday kekili bar qamys qúlaq" - dep, Abay tekke jyrlamaghan. "Qatyngha úqsaghan erkekten bez" - dep qazaq tegin aitpaghan. Myna mýsin sonau dәuirdegi imperatorlardy qorghaghan monahtargha kóbirek úqsaydy. Búl mýsinning biyiktigi men shoqtyghy 8 auyl ainalmasyndaghy túrghyzylghan bizding ýsh batyrymyzdyng dengeyinen de biyik. Al bizding ýsh batyrdyng kórinis kelbeti júmystan әbden qajyghan, boldyryp sharshap túrghan sharuaqordyng beynesine úqsastau.

Bylay syn aitu negizi auyrlau. Ýsh batyrdyng eskertkishin túrghyzugha jeke qaltasynan qyruar qarjy shygharghan Maghau bauyrymyzgha Jyloylyqtardyng aitar alghysy sheksiz! Alla razy bolyp denine saulyq bersin! Búl azamatymyzdyng Jyloy ónirine qosqan ýlesi telegey-teniz! Sózdin, teneuding reti kelgesin altyn adam mýsini búdan biyik túrghanyn dәleldeu ýshin keltirilgen mysal ghoy!

Syndy syn dep bileyik, aghayyn! Búl jerde mәsele keketu, iya óz qúndylyqtarymyzgha balta shabu emes, búl jerde búrynghy qazaq saltyn esh ózgeriske úshyrtpay úrpaqqa sol qalpynda jetkizu. Áytpese kim bilipti, endi bir 20 jylda Aqmeshit tónireginen tabylghan dep Ekaterina men Elizavetanyn, Qarashýngýlden shyqty dep Rasputin men Petr 1 ding mýsinin sayabaq ishine qondyryp qoymasyna kim kepil?

Djet Liyding filimderin kórmegen adam joq shyghar, sondaghy Djәkenning shash ýlgisin qarandar, tura altyn adamdikine úqsas. Sonda oilay berinder, búl mýsinning arghy tegi kim ekenin?

Túrar Shapqara

Abai.kz