Abay Qúnanbayúly. Kýlimbaygha (Bolys boldym mineki)
Bolys boldym minekey,
Bar malymdy shyghyndap.
Týiede qom, atta jal,
Qalmady elge tyghyndap.
Sýitse daghy elimdi,
Ústay almadym myghymdap.
Kýshtilerim sóz aitsa,
Bas iyzeymin shybyndap.
Álsizding sózin salghyrtsyp,
Shala úghamyn qyryndap.
Siyaz bar dese jýregim,
Ornyqpaydy suyldap.
Syrtqylargha syr bermey,
Qúr kýlemin jymyndap.
Jay jýrgende bir kýni,
Atshabar keldi lepildep:
"Oyaz shyqty, siyaz bar",
"Ylau" dep, "ýi" dep dikildep.
Sasyp qaldym, kýn tyghyz,
Jýrek ketti lýpildep.
Tyng túyaq kýnim sýitse de,
Qarbandadym ókimdep.
Starshyn, biydi jighyzdym:
"Bereke qyl" dep, "bekin" dep,
"At jaramdy, ýy jaqsy
Bolsyn, bәring kýtin" dep.
Qayrattanyp halqyma
Sóz aityp jýrmin kýpildep:
"Qúday qossa, júrtymnyn
Aqtarmyn osy jol sýtin" dep,
Qayrattysyp, qamqorsyp,
Saymanymdy býtindep.
Onashada oyazgha
Maqtamaymyn elimdi,
Óz elime aitamyn:
"Bergenim joq - dep - belimdi".
Maqtanamyn kisimsip,
Oyazgha sózim senimdi.
"Kórsettim" deymin, ymdaymyn
Kәdik qylar jerimdi.
Sóz kóbeydi, úlghaydy,
Maqtannyng k... kórindi.
Qazaqty jegen qayratty "er"
Úryndy da berindi.
Árli-berli tartysyp,
Isi aramy jenildi.
Alqyny kýshti asaular
Noqtagha basy kirildi.
Bolys boldym minekey,
Bar malymdy shyghyndap.
Týiede qom, atta jal,
Qalmady elge tyghyndap.
Sýitse daghy elimdi,
Ústay almadym myghymdap.
Kýshtilerim sóz aitsa,
Bas iyzeymin shybyndap.
Álsizding sózin salghyrtsyp,
Shala úghamyn qyryndap.
Siyaz bar dese jýregim,
Ornyqpaydy suyldap.
Syrtqylargha syr bermey,
Qúr kýlemin jymyndap.
Jay jýrgende bir kýni,
Atshabar keldi lepildep:
"Oyaz shyqty, siyaz bar",
"Ylau" dep, "ýi" dep dikildep.
Sasyp qaldym, kýn tyghyz,
Jýrek ketti lýpildep.
Tyng túyaq kýnim sýitse de,
Qarbandadym ókimdep.
Starshyn, biydi jighyzdym:
"Bereke qyl" dep, "bekin" dep,
"At jaramdy, ýy jaqsy
Bolsyn, bәring kýtin" dep.
Qayrattanyp halqyma
Sóz aityp jýrmin kýpildep:
"Qúday qossa, júrtymnyn
Aqtarmyn osy jol sýtin" dep,
Qayrattysyp, qamqorsyp,
Saymanymdy býtindep.
Onashada oyazgha
Maqtamaymyn elimdi,
Óz elime aitamyn:
"Bergenim joq - dep - belimdi".
Maqtanamyn kisimsip,
Oyazgha sózim senimdi.
"Kórsettim" deymin, ymdaymyn
Kәdik qylar jerimdi.
Sóz kóbeydi, úlghaydy,
Maqtannyng k... kórindi.
Qazaqty jegen qayratty "er"
Úryndy da berindi.
Árli-berli tartysyp,
Isi aramy jenildi.
Alqyny kýshti asaular
Noqtagha basy kirildi.
Ýlken-kishi aqynyn
Bәri sóz bop terildi.
Qayrauy jetken qatty biy
Qayrylyp netsin kónildi.
Óz malym dep qoyghan mal
IYesine berildi.
Aqyly jandar qamalap,
Keptirdi sonda erindi.
Aryzshylar kóbeydi,
Bolystyng k ... shómeydi,
Qaytsin bayghús demeydi.
Bir keptirmey terimdi,
Kýn batqansha shabamyn
Árli-berli dalpyldap.
Etek ketken jayylyp
At k ... jalpyldap.
Oyazgha jetsin degen bop,
Boqtap jýrmin barqyldap.
Keybireuge tayaghym
Tiyip te ketti bartyldap.
Pysyqtyng kóbi búghyp jýr,
Bettese almay shanqyldap.
Ashylyp omyrau, kýn ystyq,
Qoyyn ketti alqyldap.
Eli jóndi bolystar
Maqtanyp jýr tarqyldap.
Kýlkisi bólek qarqyldap,
Ýni bólek sartyldap.
Sóilese ketse bir jerde,
Aghyny qatty anqyldap.
Oyazgha kirse, ózgeden
Mereyi ýstem jarqyldap.
Eling búzyq bolghan son,
Oyaz jatyr shartyldap.
Tabanynnan tozasyn,
Qúr jýgirip tarpyldap.
Antúrghanmyn ózim de,
Bir minezben ótpeymin.
Momyndyq kýshti ekenin
Kórsem daghy, kýtpeymin.
Siyazdan song elimdi
Qysyp alyp ketpeymin.
Áuelde k ... bos kәpir,
Myqtygha ne qyp betteymin.
Juandy qoyyp, juasty
Biraz ghana shetteymin.
Oyaz bardaghy qylyqty
Oyaz joqta etpeymin.
Kәkir-shýkir, kór-jerdi
Payda kórip epteymin.
Mynau aram, tentek dep,
Esh kisini teppeymin.
Ózimdik bol dep el jiyp,
Qúrastyryp, septeymin.
Búzaqynyng býligin
"Jaqsy aqyl" dep, "qúp" deymin.
Sýiegim jasyq, buyn bos,
Biraz ghana ailam bar.
Aylam qúrsyn, bilemin -
Bolystyqtyng joly tar.
Qaytip kómek bolady
Antúrghan ónkey úry-qar?
Kórgenim әlgi, oilashy,
Úyat, namys, qaldy ma ar?
Endigi saylau bolghanda,
Týse me dep taghy shar,
Búl kýnime bir kýni
Bolamyn ghoy deymin zar,
Aqyl aitar tughandar,
Búl sózimdi oilandar.
Kәteleshke kóbeydi,
Sógis estip tozdy ajar.
Mynau eldi ústarlyq
Kisi emespin, kel qútqar!
Qoldan kelmes qorlyqqa
Nege boldym múnsha inkәr?
El jayyldy, jetpey me
Oyazgha da bir habar?
Taghy býitip ketting dep
Qozghau salar, qolgha alar.
Qatty qysym qylghan son,
Basym sotqa ainalar.
Kirli bolyp týsken son,
Kórgen kýnim ne bolar?
Ózine mәlim, tentekter
Óz betimen ne tabar?
Qaghaz berer, qarmanar,
Ayaghynda sandalar.
Búrynghyday dәuren joq,
Úlyq joly taraydy.
Ótirik bergen qaghazdyn
Aldy-artyna qaraydy.
Óz qaghazy óz kózin
Joghaltugha jaraydy.
Tauyp alyp jalghanyn,
Qylmysyndy sanaydy.
Ózi zalym zakýnshik
Tanyp aldy talaydy,
Kórmey túryp týsemiz
Temir kózdi saraydy.