Qazybek Isa. Qazaqtyng betine qalay qaraysyz, Myrzatay myrza?!
Qazaqsha nan súray almaytyn Qasymovty ótkizu -
qazaq tili men qazaqty qorlau!
Memlekettik tildi, yaghny memleketti qorlau!
Memleket basshysyn - Preziydent saylauyn qorlau!
Ne kórmegen bizding bayghús qazaq?! Mine, endi qazaq tilin qaqpaytyn, qazaqshasy nan súrap jeuge jetpeytin senator Ghany Qasymovty kezekten tys preziydent saylauynyng memlekettik tilden emtihan alatyn lingvistikalyq komissiyasy zuyldatyp «ótkizip jiberdi»... Komissiya tóraghasy Myrzatay myrza beti býlk etpesten «Ghany Qasymov qazaqsha jaqsy mengergen» dep soghyp túr...
Búl neni bildiredi?
Búl birinshiden, qazaq tilin, yaghny qazaqty qorlau! Búl memlekettik tildi, yaghny memleketti qorlau! Memleket basshysyn - Preziydent saylauyn qorlau!
Búl ekinshiden, bizde eng birinshi kezekte qara bastyng qamy ýshin qanday ótirikke bolsa da baru túr da, al ar, namys, el aldyndaghy abyroy degenderding barlyghy ekinshi kezekte, bәlkim... songhy kezekte qalghanyn kórsetedi. Qazaqsha qaqpaytyn Qasymovty ótkizip, Qaysardyng betine ghana emes, qalyng qazaghynnyng betine qalay qaraysyz, Myrzatay myrza?
Qazaqsha nan súray almaytyn Qasymovty ótkizu -
qazaq tili men qazaqty qorlau!
Memlekettik tildi, yaghny memleketti qorlau!
Memleket basshysyn - Preziydent saylauyn qorlau!
Ne kórmegen bizding bayghús qazaq?! Mine, endi qazaq tilin qaqpaytyn, qazaqshasy nan súrap jeuge jetpeytin senator Ghany Qasymovty kezekten tys preziydent saylauynyng memlekettik tilden emtihan alatyn lingvistikalyq komissiyasy zuyldatyp «ótkizip jiberdi»... Komissiya tóraghasy Myrzatay myrza beti býlk etpesten «Ghany Qasymov qazaqsha jaqsy mengergen» dep soghyp túr...
Búl neni bildiredi?
Búl birinshiden, qazaq tilin, yaghny qazaqty qorlau! Búl memlekettik tildi, yaghny memleketti qorlau! Memleket basshysyn - Preziydent saylauyn qorlau!
Búl ekinshiden, bizde eng birinshi kezekte qara bastyng qamy ýshin qanday ótirikke bolsa da baru túr da, al ar, namys, el aldyndaghy abyroy degenderding barlyghy ekinshi kezekte, bәlkim... songhy kezekte qalghanyn kórsetedi. Qazaqsha qaqpaytyn Qasymovty ótkizip, Qaysardyng betine ghana emes, qalyng qazaghynnyng betine qalay qaraysyz, Myrzatay myrza?
Búl ýshinshiden, el taghdyry sheshiletin Preziydent saylauyna qatysyp, últtyng sózin sóilep, halyq tizginin qolgha ala alatyn qaraghaygha qarsy bitken qaysar qayratkerlerding joqtyghyn (Qaysardan basqa) kórsetedi...
Myrzekene qoyatyn elding bir súraghy bar: «Siz basqarghan komissiyadaghy qazaq tilinen nan jep jýrgen akademiygi bar, doktory bar, ghalymdardyng bir de bireui «Qasymov qazaqsha jaqsy biledi» degenge qol qonggha qarsy bolyp," búnday masqaragha qosylghansha, komissiya qúramynan shyghayyn" degen joq pa?»
Olay bolsa, bizde bәri "qazir jaz mezgili" dep basshysy aitsa, barlyghy 100 payyz dauys beretin parlamentting kóshirmeleri ghoy, ne ýmit, ne qayyr?
Myrzatay «Preziydenttikke ýmitkerlikke ótu ýshin orfografiyalyq qate ekeuden aspau kerek» dep talay sayraghan edi... (Qaysarlar ýshin bolu kerek shamasy). Al Qasymovtyng qatesi orfografiyadan 3 qate, barlyghy 10 qate ghana-mys... Komissiya búl jerde taghy bir nóldi qasaqana úmytyp ketken sekildi... Jәne biz búghan, Qasymovtyng qatesi 100 emes... 10 qate degenge senuge tiyispiz... Synaq nәtiyjesin jariyalap túrghan Myrzekenning betine qarasan, solay siyaqty... Al Qasymovtyng qazaqsha týk bilmeytinin, ol eki jerdegi eki tórt bolady degendey talqylaugha jatpaytyn aqiqat ekenin lingvistikalyq komissiyadaghylardan basqa ony biletin úyaty bar әrbir adam aita alady... Oghan mektep oqushysynyng da miy jetedi...
Qazaqsha nan súray almaytyn Qasymovtyng qazaqshany qalay «biletini» turaly men «Qosh bol, oppozisiya» atty maqalada jazyp, ol ótken aptada www.jasqazaquni.kz, abai.kz jәne zonakz.net-te (DODA blogy) jariyalanghan bolatyn. Qaytalap óteyin: «Bolat biraq, qazaqshany Qaysardan artyq bile qoymaytyn shyghar dep oilaymyn. Al Ertisbaevty jolda qaldyratyny anyq... Qazaqshasy «Algha» partiyasy tóraghasy Vladimir Kozlovtan da, tipti Resey Preziydenti D.Medvedevten de keyin, «nan ber» degendi aita almaytyn Ghany Qasymovty aitpaghanda... Aytpaqshy, sol Qasymov bayaghyda Preziydenttikke kandidat bolyp, bar bitirgeni efirde staqan syndyryp, kók bazarda kóringen shaldyng kók saqalyna jarmasatyn kezinde qazaq tili synaghynan qalay ótkenine tanym bar... Áriyne, biylikke óz ana tilin, memlekettik tilin bilmeytin, patriottyqtan júrday «Patriottar» partiyasy «kóseminen» góri qaysarlyghy basym Qaysarlar qauiptirek boluy kerek...»
Endi soghan ókinip otyrmyn, Qasymovty qaydan el esine saldym eken, aityp, auyz jighansha eki keshting arasynda eki iyghynan demalyp, entigip jetip kelipti Preziydenttikke ýmitker bolugha... Komissiya odan da jyldam eken, әlde, bәrin ózderi jazyp, dayyndap qoyghan ba, bir qúday biledi... zuyldatyp ótkizip jiberdi... Shamasy, ne jazyp (kim jazyp) ne qoyghanyn Ghanekenning ózi de sezbey qalghan bolu kerek. Shoumen senatordyng bar tyndyrghany senatta qoly bos bolghasyn «Eki júldyz» shouynda jattaghan әnin byldyrlap, barqyrap aityp berip, komissiyagha «endi osyghan riza bolyndar, mende qazaqsha basqa týk joq» degennen basqa ne dey alady?..
Keshe KTK arnasynda bir oblystaghy tender ótkizgende orys tilinen bir qate ketkeni ýshin ýmitkerdi qúlatyp, jergilikti gazetter «orys tilinen búlay qate jibergeni ýshin jazalau kerek» dep siltep jiberip jatyr eken. Al tilshiler tender qújatyndaghy qazaq tilindegi núsqany teksergen eken, qyp-qyzyl qateden kórinbeydi hәm olar tenderden zuyldap ótken... Tәuelsizdigine 20 jyl bolghan Qazaqstanda Resey tilinen qate ketkeni ýshin jazalau kerek bolsa... (qanday paradoks!) Memlekettik tilden qyruar qate ketkeni ýshin eng auyr jaza belgileu kerek shyghar onda...
Búny bilgende qazaqshasy Qasymovtan tәuir Vladimir Kozlov ta qújat tapsyratyn edi ghoy... Sonda aqsaqaldarymyz bastaghan lingvistikalyq komissiya nege ainalyp otyr búl jerde? Auzynan Allany tastamaytyn Amantay qajy bir nәrseni sezgen bolar, «búl komissiyagha emtihan tapsyrmaymyn» dep senimsizdik kórsetui tegin bolmady...
Aytyp-aytpay ne kerek, Múhtar Shahanov bastaghan últ patriottary úiymdary Myrzatay Joldasbekov bastaghan lingvistikalyq komissiyany (mýsheleri: Seyit Qasqabasov, Sherubay Qúrmanbaev jәne t.b.) sotqa beru kerek!.. Búl últ patriottarynyng ghana júmysy emes, elge, tilge qatysty qoghamdyq, memlekettik organdar da, barlyq el patriottary patriottyqtan júrday (memlekettik hәm ana tilin bilmegen adam qanday patriot?!) Patriottar partiyasynyng tóraghasy Ghany Qasymovty jәne onymen sybaylastyqqa barghan lingvistikalyq komissiyany Memlekettik tildi qorlaghany ýshin, Memleketti qorlaghany ýshin, Memleket basshysy - Preziydent saylauyn qorlaghany ýshin!... Sotqa berui tiyis.
«Jas qazaq ýni» gazeti
