Senbi, 23 Qarasha 2024
3651 1 pikir 21 Qyrkýiek, 2018 saghat 10:33

Shahar sharuashylyghy. Almaty halqy 2030 jyly 5 milliongha juyqtaydy

Almaty elimizdegi eng iri megapolis ekeni belgili. Elbasy Núrsúltan Ábishúly da Almaty Respublika budjetinde eng manyzdy ról oinaytynyn aitady. Býginde shahar sharuashylyghy býginde jolgha qoyylghan.  Mysaly, jeke túrghyn ýy sektory men jylu energetika kәsiporyndaryn gazben qamtu jýrgizilude. Búghan qosa jalpy somasy 1 mlrd. tengege shamamen 80 km gaz jelisi tartylghan eken. Alatau jәne Áuezov audandaryndaghy bilim jәne densaulyq saqtau obektilerinin 15 avtonomiyaly qazandyqtary tabighy gazgha kóshirilgen.

Sonymen megapoliste atqarylghan júmystardyng birsypyrasyn biz de sholyp shyqtyq.

- Almaty qalasyn ýzilissiz gazben jabdyqtau ýshin 2-GTS quattylyghyn syrtqa shaghyru boyynsha jobany iske asyru shenberinde 2014-2015 jyldary qalanyng shyghys bóliginde 28 km aynalma gaz qúbyry salyndy;

- kólik strategiyasyn iske asyru shenberinde qoghamdyq jolaushylar jәne kommunaldyq kólikti ekologiyalandyru boyynsha sharalar qabyldanuda;

- 2015 jyldyng 18 sәuirinde Almaty metropoliyteninin taghy 2 stansasy paydalanugha berildi: Abay danghyly men Tilendiyev kóshesining qiylysynda «Mәskeu» jәne «Sayran» stansalary; metro vagonynyng 7 qúramy júmys isteude, jolaushylar legi tәuligine 40 myng adamgha deyin artty (2014 jyly tәuligine 24 myng adamdy qúraghan). Metropoliytendi paydalanu ýshin 2015 jyly jergilikti budjetten 3,7 mlrd. tenge bólindi.

Metronyng birinshi jelisining ekinshi kezegining ekinshi iske qosu keshenin salu boyynsha júmystardyng shenberinde (2017-2019 jj.) jer telimderin alyp qon jәne satyp alu júmystary jýrgizilude. Jol Abay danghylynyng astymen Altynsarin danghylynan Yassauy danghylyna deyin batysqa qaray salynatyn bolady (tereng ornalasqan «Sary arqa» stansasy jәne jer betine jaqyn ornalasqan «Dostyq» stansasy);

- Trolleybus baghyttary ontaylandyryldy, 11 trolleybus baghytynyng ornyna 8-i júmys isteude, onda 176 birlik trolleybus (tengerimdegi 215-tin) qyzmet kórsetude. Tramvaylardyng qatysuymen oryn alghan jol-kólik oqighalaryna baylanysty, sonday-aq joldarynyng jaghdayy qanaghattanarlyqsyz bolghandyqtan, olardy paydalanu uaqytsha toqtatyldy;

- túrghyndargha qyzmet kórsetu ýshin KTG-men jýretin 400 birlik taksy satyp alynyp, «Eko-Taksi» jeke tasymaldaushygha berildi;

- ShJQ «Almaty tazalyq» KMK-da 33 birlik kommunaldyq arnayy tehnika komprimirlengen gazben júmys isteydi;

- 2013 jylghy 15 qantardan bastap qalagha kire beriste kólikterden shyghatyn uly gaz jәne týtinning ulylyq normasyna baqylau jýrgizetin 13 ekologiyalyq post júmys isteydi. 2015 jyly 34 557 kólik jýrgizushisi týtin men uly gaz normasyn búzghany ýshin әkimshilik jauapkershilikke tartyldy (onyng ishinde qalalyq – 10211 jәne syrttan kirgender – 24346; qaytara ústalghandar - 2333), jalpy somasy 146 333 042 tengege әkimshilik aiyppúl salyndy, onyng shinde óndirilgeni 95 929 973 tenge (ótken jyldardaghyny qosa eseptegende).

janar-jagharmay qúy stansalarynda (JQS) satylatyn kólik janarmaylarynyng sapasyna monitoring jýrgizilude, 2015 jyly 179janarmay qúy stansasynan janarmaydyng jәne diyzelidi otynnyng synamalary satyp alyndy. Onyng ishinde 36 JQS-dan alynghan 48 synymada (30 synama – benziyn, 18 synama diyzelidi otyn boyynsha) janarmaydyng oktan sany jәne jarqyldau temperaturasy boyynsha normativtik qújattardyng talaptaryna sәikes emestigi anyqtaldy. Qabyldanghan ózara is-qimyl tetikterine sәikes zang búzushylar turaly mәlimetter mamandandyrylghan tabighatty qorghau prokuraturasyna jiberildi;

Almaty qalasynyng aumaghynda Birynghay avtomattandyrylghan parking jýiesin qúru boyynsha júmys jýrgizilude. Soltýstik ainalym kóshesining boyynda, sauda bazarlarynyng irgeles aumaqtarynda 2797 oryndyq kólik qonggha arnalghan alandyq ýlgidegi 9 túraq úiymdastyryldy jәne paydalanugha berildi. Paydalanushy úiym «Almaty HHI ghasyr» JShS (alandyq ýlgidegi avtotúraqtyng jalpy alany - 3,5578 ga, 600 kólik orny) jergilikti budjetke 2014 jylghy shildeden 2015 jylghy jeltoqsan aralyghynda 9 963 000 tenge audardy. «Baysat» JShS jәne «Riykea» JShS avtotúraqtarynan jergilikti budjetke aqsha qarajaty jyldyng sonyna deyin týsedi dep kýtilude.

Almaty qalasynyng aumaghyndaghy aqyly túraqtar jýiesin jetildiru, sonyng ishinde Almaty qalasynyng aumaghyndaghy aqyly túraqtardy basqarudyng birynghay jýiesin úiymdastyru boyynsha úsynystar әzirlenude. Birynghay jýie qabyldanghangha deyin kóshedegi kommunaldyq túraqtardaghy tólem alynyp tastaldy. Kóp dengeyli parkingter qúrylysyna úsynystar men investorlar izdestirilude.

- qalanyng ortalyghynda kólik qozghalysyn shekteudi engizuding núsqalary pysyqtaluda. Ya.Geylding úsynystaryna sәikes qalanyng barlyq audandarynda velosiyped joldarymen, sporttyq jabdyqtarymen 9 jayau jýrginshiler aimaghy, aumaqtary kóriktendirile otyryp, úiymdastyryldy. Almaty qalasyndaghy velojoldardyng jalpy úzyndyghy shamamen 24 km qúraydy, sonyng ishinde qalanyng ortalyq bóliginde Abay danghylynyng boyynda - 2,4 km, Dostyq danghyly - Joldasbekov kóshesi - Sәtbaev kóshesi - Dostyq danghyly sharshysyndaghy kóshelerding boyynda - 2,4 km, Ortalyq mәdeniyet jәne demalys sayabaghynda jalpy úzyndyghy 2,6 km velosiyped joldary úiymdastyrylghan, Momyshúly kóshesining boyynda 11,7 km, Rysqúlov danghyly 3,0 km, Ýlken Almaty kanalynyng boyynda 1,1 km. Velotúraqtar ornatu biznes - qúrylymdar jәne qoghamdyq birlestikterdi tartumen jýzege asyryluda - barlyghy syiymdylyghy 700-900 velo oryn bolatyn shamamen 120 velotúraq bar, sonyng ishinde B. Sholaq atyndaghy Sport sarayynyng aldynda (14 oryngha) jәne Abay men Abylay han danghyldarynyng qiylysynda (16 oryngha) velosiypedti jalgha beruding avtomattandyrylghan punkti júmys isteude. Bolashaqta kezen-kezenmen jalgha beru jelisin 200 punktke deyin keneytu josparlanuda.

- demeushilerding qarajaty esebinen jalpy somasy 700 mln. astam tengege, jalpy paydalanudaghy jerlerde jәne aula ishindegi aumaqtarda 110 astam balalardyng sporttyq jәne oiyn alandaryn qúru úiymdastyryldy. Onyng 70 %-dan astamy qosylghan aumaqtarda jәne qalanyng tómengi bóliginde salyndy.

Búl Almatyda atqarylghan sharualardyng birsypyrasy ghana. 2017 jylghy resmy derekke kóz jýgirtsek, Almatyda 1,7 million adam túrady. Mamandardyng boljamynsha Almaty halqy 2030 jyly 5 milliongha juyqtaydy.

Abai.kz

1 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1465
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3238
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5377