Janna Orynbasarova: «Djazdy janym qalaydy»
- Janna, siz Atyrauda sәuirding 24-de konsert bergeli otyr ekensiz...
- IYә, sol konsertke deyin Atyraugha «Habar» agenttigining týsiru tobymen birge barmaqshymyz. «Habar» agenttigi elimizding tәuelsizdigine 20 jyl toluyna oray derekti filim týsirgeli otyr. Ol ýshin elimizding әr aimaghynan shyqqan birdi-ekili tanymal túlghalardy iriktep, olardy óz tughan jerinde beynejazbagha týsirip, ómiri men otbasy jayly sujet dayyndamaq. Atyraudan meni jәne muzykant Rinat Ghaysindi tandady. Negizinen, búl da bir qyzyq joba bolayyn dep túr. Ony da aldaghy uaqytta kóre jatarsyzdar.
- Jaqynda «Arman-ay» atty jeke alibomynyz jaryq kórdi. Osy әn jinaghynyz jóninde toqtalsanyz?
- Búl әn jinaqqa ózim shygharghan jәne E.Kókeev, A.Toqsanbaev, B.Qohamanov, B.Qúsayynov, Sh.Qaldayaqov, J.Seydolla, A.Zasepinderding әnderi engizildi. Barlyghy - 12 әn. Bәri de qazaq tilinde. Atap aitsaq, olar - «Sen», «Jalghyz qayyn», «Ómir sen», «Mama», «Tughan jerim», «Aq erke - Aq Jayyq», «Ana tilegi», «Saghynysh», «Sen ghana», «Arman-ay» әnderi jәne halyq әnderi - «Aq baqay», «Qyzylqúmda auylym». Atyraudaghy konsertte osy әnjinaqqa kirgen barlyq әnderdi oryndamaqpyn.
- Biz sizding Atyrau ónirining tumasy ekeninizdi bilemiz. Óziniz jәne otbasynyz jayynda aityp ótseniz?
- Janna, siz Atyrauda sәuirding 24-de konsert bergeli otyr ekensiz...
- IYә, sol konsertke deyin Atyraugha «Habar» agenttigining týsiru tobymen birge barmaqshymyz. «Habar» agenttigi elimizding tәuelsizdigine 20 jyl toluyna oray derekti filim týsirgeli otyr. Ol ýshin elimizding әr aimaghynan shyqqan birdi-ekili tanymal túlghalardy iriktep, olardy óz tughan jerinde beynejazbagha týsirip, ómiri men otbasy jayly sujet dayyndamaq. Atyraudan meni jәne muzykant Rinat Ghaysindi tandady. Negizinen, búl da bir qyzyq joba bolayyn dep túr. Ony da aldaghy uaqytta kóre jatarsyzdar.
- Jaqynda «Arman-ay» atty jeke alibomynyz jaryq kórdi. Osy әn jinaghynyz jóninde toqtalsanyz?
- Búl әn jinaqqa ózim shygharghan jәne E.Kókeev, A.Toqsanbaev, B.Qohamanov, B.Qúsayynov, Sh.Qaldayaqov, J.Seydolla, A.Zasepinderding әnderi engizildi. Barlyghy - 12 әn. Bәri de qazaq tilinde. Atap aitsaq, olar - «Sen», «Jalghyz qayyn», «Ómir sen», «Mama», «Tughan jerim», «Aq erke - Aq Jayyq», «Ana tilegi», «Saghynysh», «Sen ghana», «Arman-ay» әnderi jәne halyq әnderi - «Aq baqay», «Qyzylqúmda auylym». Atyraudaghy konsertte osy әnjinaqqa kirgen barlyq әnderdi oryndamaqpyn.
- Biz sizding Atyrau ónirining tumasy ekeninizdi bilemiz. Óziniz jәne otbasynyz jayynda aityp ótseniz?
- Men 1968 jyly Atyrau qalasynda dýniyege keldim. Qaladaghy №13 mektepti bitirdim. Mektepten keyin Shymkenttegi Ál-Faraby atyndaghy mәdeniyet institutyna oqugha birden týstim. Sony tәmamdaghan song 1997 jyly Almatygha keldim. Jalpy, otbasynda biz eki úl, tórt qyzbyz. Ákem qaytty. Anam bar. Qazir onyng jasy 73-te. Óz otbasymda boy jetip qalghan bir qyzym bar. Ol halyqaralyq qatynastar fakulitetinde oqidy.
- Ónersýier halyq sizding djazdyq stilidegi әnshi ekeninizdi jaqsy biledi. Al ózinizding әnge mәtinmen qosa, әuen shygharatyn ónerinizdi halyqtyng bәri birdey bile bermeydi. Kompozitorlyq qyrynyzdyng ashylghanyn qashan bayqadynyz?
- 1997 jyly «Bala tilegi» degen әnnen bastaldy bәri. Sodan keyin «Jýregimde» degen әnmen jalghasyp kete berdi. Kóp әnderimdi ózim oryndaymyn. Ózine tansyq әnning yrghaghy qalay keletinin aldyn-ala bilmeysin. Biraq, men kompozitorlyqpen kәsiby dengeyde ainalyspaymyn ghoy. Ándi jýrekting qalauy oyanghanda, tek ózim ózim ýshin ghana shygharamyn. Negizinen, otbasymyzda ónerge jaqyn adam bolghan emes. Biraq, anamnyng ynyldap әn aitatyny bar. Qonaqtardyng aldyna shyghyp, әn salghandy jany sýiedi. Mýmkin bizding arghy tegimizde ónerge bir taban jaqyn bireuler bolghan shyghar? Kim biledi?
- Ánderinizge súranys týsirgen әnshiler bar ma?
- Bir ret әnshi Mәdina Sәduaqasova súraghan song berdim. Mening oiymsha, ózimning әnderimdi ózimnen artyq eshkim ózimning oiymdaghyday oryndamaytyn shyghar dep oilaymyn. Ándi bireulerge әdeyi jazyp kórgen emespin. Dayyn әnim bolghasyn Mәdinagha bergenmin. Ol әn Mәdinanyng jeke alibomyna kirdi. Jalpy, qazir ózim jazghan 20 shaqty әn bar. Al repertuarymdaghy әnderdi sanamappyn. Olar óte kóp.
- Sizding negizgi mamandyghynyz biyshi eken. Osy kәsipti әri qaray jalghastyrmay, әnshilikke bet búruynyzgha bir jaghday әser etti me?
- Men institutqa týskende 1-kurstan bastap әn aittym. Atyrauda jýrgende mektepte de sahnadan kórinip jýrdim. Joghary oqu ornynda by de biyledim. Biraq, әnshiligim jenip ketti. Mektep janynda jýrgende 5-synyptan bastap biyge qatysqanmyn. By ansamblinde de boldym. Oqu bitirgen song horeograf bolyp bir-eki aiday ghana júmys istedim.
- Ciz elimizdegi «Eki Júldyz» jobasynda belgili telejurnalist Núrtileu Imanghaliyúlymen duet bolyp, әn shyrqaghan ediniz. Búl joba sizge ne berdi? Jalpy, osy jobagha qatysty pikiriniz qanday?
- Búl jobanyng ashyluynda birinshi bolyp qatysqan júptardyng birimiz. Ol kezde qazirgidey sahnada mikrofondar bolghan emes. Barlyghy portal. Sonyng ózinde biz ýshin bәri qyzyq boldy. Núrtileu aghamen til tabysu qiyndau edi. Sahnagha birge tórt-bes ret qana shyqtyq. Neshe týrli әnder, obrazdarda kóringenimiz de qyzyqty boldy. Sol jobadan bizding tezirek shyghyp ketkenimizge ókinemin.
- Qazaq estradasynda ne nәrsege qarnynyz ashady?
- Qazir toydyng әnderi kóbeyip ketti. Ózbek әuenining iyirimderi qosylghan. Halyq әnderin de bizneske ainaldyryp aldy bir әnshisymaqtar. Ár aimaqtaghy key jas әnshiler toyda jýrip aqsha tabu ýshin ghana jýr. Ánderi de, dauystary da bir. Bireuin de aiyra almaysyn. Fonogrammamen aitady. Osy únamaydy.
- Bolashaqqa qúrghan qanday josparynyzben bólispekshisiz?
- Klip týsirsem deymin. Biraq, әli eshtene bastaghan joqpyn. Jalpy, osy kýnge deyin tek eki әnime ghana klip týsirilgen. Olar - «Jýregimde» әni jәne «Son moy» әni. Ózimning әnshiligime baylanysty josparlarym kóp. Men estradadan bólek, birneshe orkestrmen djazdyq jobalargha qatysamyn. Qazirgi «Qazaqstan» telearnasynda jýrip jatqan «Qazaqtyng 100 әni» atty jobada mening oryndauymdaghy eki әn shyrqalyp, tizimge engizildi. Onyng bireui - «Qyzylqúmda auylym» halyq әni, ekinshisi - Anton Zasepinning «Mama» әni. Ekeui de jana alibomyma engen әnder. Ánder jana zamangha say әrlendi. Óziniz de bayqaytyn bolarsyz, mening oryndauymdaghy әnder qazirgi zamanghy muzyka yrghaghymen astasyp jatady. Men foliklorlyq әnshi bolmaghannan keyin, mening oryndauymdaghy halyq әni de ózgeshe estiledi. Negizinen djazdyq alibom jazghym kelip jýr. Sebebi, djazdy janym qalap túrady. Josparlardy iske asyru - uaqyttyng enshisindegi nәrse jәne qarajatqa da tikeley baylanysty.
- Ángimenizge rahmet!
Súhbattasqan Aynúr ASYLBEKQYZY
Jannanyng alghashqy alibomy «Son moy» dep atalghan. Al 2010 jyldyng 2-jeltoqsanynda onyng «Arman-ay» atty ekinshi jeke alibomy jaryq kórdi. Qazir әnshining shygharmashylyghy damu ýstinde. Ol taghy da bir alibom shygharugha kirisip ketti.