Jeksenbi, 24 Qarasha 2024
Janalyqtar 2188 0 pikir 14 Mausym, 2009 saghat 19:44

Kólik apatynan kýnine 15 kisi kóz júmady!

 

 

Halyqaralyq enbek úiymynyng deregi boyynsha, dýniyejýzinde jyl sayyn óndiris oryndarynda 270 millionnan astam oqys oqigha tirkelip, 2 millionnan astam adam qaza tabady eken. Yaghny bir qalanyn, tipten kishigirim bir memleketting halqynday adam jer betinen joyylyp ketedi degen sóz. Bizdegi jaghday da onyp túrghan joq. Arnayy mekemeler elimizde óndiristik ólim-jitim azayyp kele jatyr dep jybyrlap jatqanyna qaramastan, jylyna osynday ýsh mynnan astam jazatayym oqigha oryn alady. Osylaysha, otbasyn, bala-shaghasyn asyraymyn dep qúrylys, shahta sekildi qara júmystargha jaldanatyn júmysshylardyng 400-ge juyghy ómirimen qosh aitysyp jatady. Myndaghan adam mýgedek bolyp qalady.
Búl sandar – tek tirkelgenderi ghana. Kóbi halyqtan jasyrylyp, qúqyq qorghau organdaryna jetpey jabylyp qalyp jatady eken. Múnday oqighalardyng jii oryn alyp jatatynyn keshe Astanada ótken Ýkimet janyndaghy Densaulyq saqtau jónindegi últtyq ýilestiru kenesinde densaulyq saqtau ministri Jaqsylyq Dosqaliyevting ózi aityp ótti. Ayyppúl men qylmystyq jauapkershilikten qashyp, óndiris basshylyghy osy sipattaghy oqighalardy әdeyi býrkemelep tastaytyn kórinedi. Ministrding aituynsha, múnday jaghdaylar, әsirese tau-ken, metallurgiya, qúrylys salasynda kóp oryn alady. «Óndiriste zardap shegushilerding 40 payyzynan astamy osy salalargha qatysty. Elimizde jylyna 600 mynnan astam adam әrtýrli dengeyde jaraqat alady. 22 mynnan astam adam qaytys bolady. Sonyng 83 payyzy – enbekke jaramdylar. 22 payyzy balalar bolsa, 78 payyzy jasóspirimder men eresekter», – dep atap ótti J.Dosqaliyev. Qysqasy, Qazaqstan óndiris jaraqaty jaghynan – әlem boyynsha ekinshi, mýgedektik boyynsha ýshinshi orynda túr eken. Osynday derekterdi algha tartqan bas dәriger adam ólimine әkelip soghatyn oqighalardyng kóbi jol qozghalysy erejelerinin, qauipsizdik tehnikasy men enbek jәne óndiristik tәrtipterding saqtalmauynan bolatynyn aitty.
«Osynday sebepterge baylanysty adam ólimi Aqmola, Qaraghandy, Soltýstik Qazaqstan, Shyghys Qazaqstan, Pavlodar jәne Qostanay oblystarynda óte kóp. Kólik qúraldarynyng kóbengi men qúrylystyng qarqyndy damuy da auyr zardaptargha әkelip otyr. Zardap shekkenderding teng jartysynan astamyna auyldyq jerlerde der kezinde, tipti mýlde travmatologiyalyq kómek kórsetilmeydi», – deydi Travmatologiya jәne ortopediya ghylymiy-zertteu institutynyng diyrektory Núrlan Batpenov.
Sonday-aq ýilestiru kenesinde Astana – Qaraghandy, Almaty – Jambyl – Shymkent – Qyzylorda baghytyndaghy qauipti jol boyyndaghy medisinalyq nysandardy jabdyqtalghan avtokóliktermen qamtamasyz etu mәselesi sóz boldy.
SOS statistika:
Álemde jylyna shamamen 1,2 million adam jol apatynan qaytys bolady eken (!) Elimizde jylyna tórt mynnan astam adam jol-kólik apatynan qaza tauyp, 19 mynnan astam adam mertigip jatady. Yaghny kýnine 10-15 adam jol apatynan ajal qúshady degen sóz. Songhy 10 jyl ishinde elimiz aumaghyndaghy jol boylarynda 27 myng adam opat bolyp, 156 myng adam týrli dәrejede jaraqat alypty. Eng ókinishtisi, osynday apat saldarynan jylyna 300-ge juyq bala qaza tauyp, 2000-gha juyghy týrli dene jaraqatyn alghany eken.

 


Býrkit NÚRASYL, Astana
«Alash ainasy» gazeti 11 mausym 2009 jyl

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1496
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3267
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5618