Júma, 29 Nauryz 2024
Anyq 9365 18 pikir 15 Sәuir, 2019 saghat 20:57

Qazaq atauynyng qaytaryluy turaly...

Býgin qazaq tarihyndaghy eng eleuli datalardyng biri. Sebebi osydan tura 94 jyl búryn, yaghny 1925 jyldyng 15 sәuirinde Qyzylordada ótken AKSR Qyrghyz (Qazaq) Kenesterining V sezinde halqymyzgha «qazaq» degen ataudy qaytaru turaly tarihy sheshim qabyldandy. Sodan bastap barlyq resmy qújattarda bizge qatysty «qyrghyz» degenning ornyna «qazaq» atauy qoldanylyp, jazyla bastady. Búl tәuelsizdik jolynda jasalghan eng batyl әri asa manyzdy qadamdardyng biri edi.

Osy bir úly isting bastauynda últtyng úlyq ústazy Ahmet Baytúrsynovtyng túrghanyn eshqashan esten shygharmauymyz kerek. Ahmet atamyz jogharyda atalghan sol bir jiynda qyrghyz ben qazaqtyng eki bólek últ ekenine nazar audaryp, últ atyn jasyrudy ótken zaman kóterse de, endigi tarihtyng onday jansaqtyqty qúp kórmeytinin ashyp aitty. Sonyng arqasynda tarihy әdilettilik saltanat qúryp, qaytadan qazaq atandyq.

IYә, bir kezderi til, dil, din siyaqty qúndylyqtarymyzben birge atymyzdan da aiyrylyp qala jazdaghan zamandar boldy. Qazir sonyng bәri artta qalyp, býkil әlemge tәuelsiz Qazaq eli retinde tanylyp otyrmyz. Bizding endigi basty mindetimiz – tamyryndy qiyp, tanymyndy ózgertip jiberetin qazirgidey jahandanu jaghdayynda qazaqtyng atyn mәngilikke saqtap, últymyzdyng otyn óshirmeu.

Ol ýshin jas buynnyng sanasyna últ tarihyn tereng sinirip, últtyq kodtan nәr alatyn qúndylyqtardy dәripteuding manyzy zor dep bilemin. Tipti әlemning ozyq janalyqtarynyng últtyq bolmysymyzben bite qaynasuyna da jaghday jasauymyz kerek. Eng bastysy, barlyq is-әreketimizden qazaqtyghymyz aishyqtalyp, últtyghymyz úlyqtalyp túrsa iygi. Óitkeni últ ýshin ómirin qighan ziyalylarymyzdyng basty kózdegeni sol bolatyn.

Osyghan baylanysty kelesi jyly 95 jyl tolatyn atalghan oghighanyng manyzyn arttyryp, 15 sәuirdi tarihy әdilettilik saltanat qúrghan kýn retinde atap ótsek te esh artyq emes dep esepteymin. Múnday bastama «Ruhany janghyru» baghdarlamasyn da jana mazmúnmen toltyra týsetini sózsiz.

Mәulen Áshimbaev

Abai.kz

18 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1571
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2265
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3566