«Jahandaghy zamanauy qazaqstandyq mәdeniyet» jobasy ayasynda BÚÚ-nyng 6 tiline audarylghan qazirgi qazaq әdebiyeti antologiyasynyng alghashqy kitaby basylyp shyqty. Búl kitaptar Almatyda Dostyq ýiinde tanystyryldy.

Poeziya jәne proza jinaqtarynyng tanystyrylymyna osy jobagha qatysqan Úlybritaniya, Ispaniya, Fransiya, Resey, Qytay jәne Egiypet audarmashylary men әdebiyetshileri, audarma jәne baspa úiymdarynyng basshylary, shygharmalary qazirgi qazaq әdebiyeti antologiyasyna engen avtorlar qatysty.

QR Preziydenti әkimshiligi Ishki sayasat bólimining mengerushisi, «Jahandaghy zamanauy qazaqstandyq mәdeniyet» jobasyn iske asyrugha jauapty júmys tobynyng jetekshisi Aida Balaeva qazaq әdebiyetining ýzdik ýlgilerin BÚÚ-nyng 6 tiline audaryp, taratu - últ tarihyndy búryn-sondy bolmaghan, qazaq mәdeniyetin әlemge tanystyru túrghysynan tendesi joq bastama ekenin aitty.

«12 sәuirde «Ruhany janghyru»  baghdarlamasynyng bastalghanyna eki jyl toldy. Osy eki jyl ishinde Elbasy naqtylaghan 6 joba boyynsha qyruar júmys atqaryldy. Basty maqsat - qazaq mәdeniyetin shetelge tanystyru. Onyng ishinde әdebiyetting orny bólek. Ádebiyet - ónerding shyny, mәdeniyetting qazyghy. Sondyqtan әr halyqtyng negizgi bolmysyn, dýniyetanymyn  әdebiyet arqyly tanugha bolady. Eki jyl ishinde bizde tәuelsizdik kezeninde bolmaghan ýlken qadam jasaldy. Últtyq mәdeniyetimizding bar jetistigin әlemdik mәdeniyetting altyn qoryna qosudyng alghashqy qadamy әdebiyetten bastalyp otyr. Qazaq әdebiyetining eng ozyq tuyndylaryn BÚÚ 6 tilinde sóiletuge óris ashyldy. Qazaq aqyn jazushylarynyng 2 tomdyq antologiyasy aghylshyn, orys, arab, ispan, fransuz, qytay tilderine audaryldy», - dedi Aida Balaeva.

Onyng aituynsha, 160 qazaqstandyq avtordyng tandamaly shygharmalary bir mezette әlemning eng iri 6 tiline audarylyp, sol tilderde júmys isteytin eng bedeldi baspalardan shyghyp, 5 qúrlyqtaghy 90-nan asa elding joghary oqu oryndary, kitaphanalary men ghylymy ortalyqtaryna jetedi.

Jalpy sany 2 milliard 600 million halyq qazirgi qazaq әdebiyetining jauharlarymen tanysugha mýmkindik alady. Sonday-aq, jiynda «Ruhany janghyru» baghdarlamasyn jýzege asyru jónindegi Últtyq komissiya mýsheleri, Qazaqstan Respublikasy Mәdeniyet jәne sport ministrligining ókilderi, Qazaqstan Jazushylar odaghy men «Últtyq audarma burosy» qoghamdyq qorynyng ókilderi boldy.

Ayta keteyik, «Jahandaghy zamanauy qazaqstandyq mәdeniyet» jobasy ayasynda qazirgi qazaq әdebiyetining antologiyalaryn BÚÚ-nyng 6 tiline audaru júmysy qolgha alynghan bolatyn. Antologiyanyng aghylshyn tilindegi núsqasyn Úlybritaniyanyng Kembridj uniyversiytetining baspasy әzirledi.

Antologiyanyng ispan tilindegi núqasyn shygharudy osy elding mәdeniyet ministrligi qoldady. Áygili Servantes instituty kenesshi retinde tartylyp otyr. Al 40 jyldyq tarihy bar «Vizor» baspa ýii antologiyany basyp, Ispaniyanyng ózinde jәne Latyn Amerikasynda ispan tilinde sóileytin 20 shaqty elge taratady.

Fransiyada Parij qalasynyng meriyasynyng núsqauymen Fransiyanyng últtyq kitap ortalyghy jәne Parijdegi baspa ýii audarma júmysyn úiymdastyryp, Qazaq әdebiyetining antologiyasyn Fransiya, Shveysariya, Beligiya jәne fransuz tilinde sóileytin taghy 30 shaqty elge taratady. Mihail Lomonosov atyndaghy Mәskeu memlekettik uniyversiyteti orys tilindegi núsqany әzirlese, Qytay Halyq Respublikasynyng Últtar baspasy eki jinaqtyng qytay tilindegi núsqalaryn dayarlaydy. Al arab tilindegi núsqany dayarlau mindetin Mysyr Arab Respublikasynyng mәdeniyet jәne bilim ortalyghy óz moynyna alyp otyr.

Búl joba Qazaqstan Respublikasy Túnghysh Preziydenti - Elbasy Núrsúltan Nazarbaevtyng bastamasymen jýzege asyp jatqan «Ruhany janghyru» baghdarlamasy baghyttarynyng biri. Ol tәuelsizdik jyldaryndaghy qazaq әdebiyeti men mәdeniyeti, muzykasy men beyneleu ónerin, horeografiya, kino jәne teatr salasyndaghy jetistikterin әlemge tanytudy maqsat etedi.

Jogharyda atalghan seriktes-úiymdar audarma, basyp shygharu, taratu-nasihattau júmystaryna jalpy sany 70-ten asa mamandy júmyldyrdy. Joba QR Mәdeniyet jәne sport ministrligining tapsyrysy boyynsha «Últtyq audarma burosy» qoghamdyq qorynyng ýilestiruimen jýzege asuda.

Tiery de lya Krua, «Miysheli de Moli» baspasynyng diyrektory:

- Qazirgi qazaq әdebiyeti antologiyalaryn fransuz tilinde basyp shygharu «Miysheli de Moli» baspasyna búiyrghany biz ýshin ýlken mәrtebe. Tenizben úshtasqan kókjiyekkke batatyn kýn sәulesin Shyghysqa ala kelip, býgin osy jiyngha qatysu men ýshin ýlken quanysh.

Qazaq halqy osy tamasha bastamanyng arqasynda aqsha men ekonomika turaly ghana aitatyn әlemge óz jan dýniyesin tanytugha mýmkindik aldy. óz tarihyn, salt-dәtýrin, ómirding poetikalyq mәnin bayanday bastady. Búl isterge biz tek sýisine qyzygha qaraymyz. 

David Flores, audarmashy, «Vizor» baspasynyng ókili ((Ispaniya):

- Byltyr qarasha aiynda Damu maqsatyndaghy halyqaralyq seriktestik agenttigining qoldauymen Madridte Qazaqstan mәdeniyeti men әdebiyeti ortalyghy ashyldy. Qazirgi tanda jýzege asyp jatqan zamanauy qazaq әdebiyeti antologiyalarynyng ispan tiline audarulyuymen qatar, osy eki oqigha qazaq әdebiyeti men mәdeniyetining ispantildi әlemge tanyluy men taraluyna yqpal etti. Búdan bylay da qazirgi zamanghy qazaq aqyn-jazushylarynyng shygharmalary ispan tiline, al ispan әdebiyeti qazaq tiline audarylyp, әdeby sabatastyq jalghasa beredi degen senimdemiz.

Abai.kz