Ghabbas Qabyshúly. Bir ministr (әngime)
–Qúrmetti ministr myrza, radiomyzgha hosh keldiniz!
–Hosh!
–Rúhsat etseniz, súhbatymyzdy bastayyq, a?
–Davay-te!
–Tyndarman qauymgha әueli ózinizdi tanystyrsanyz.
–Siz tanystyrdynyz, ministr dep, - vsyo! Meni Qazaqstan vesi znaet, vsyo!
–Ómirbayanynyzdan qysqasha maghlúmat berseniz jón bolar edi.
-A, «ómirbayan» y «maghlúmat» ne? Doklad y harakteristika?
-Biografiyanyzdy aitsanyz.
-A-a, men osynda tughan, ósken, mektep, institut dep, sodan aspirantura boldy, Moskvada, onda Sovetskiy Soyz boldy. Men oqydym, zashitilsya, kandidat nauk, sodan sonda nauchno-issledovateliskiy institutta boldym, jeti jyl. Syshyada tórt jyl boldym, rabotal po spesialinosti. Kazahstan nezavisimyy boldy, shaqyrdy, keldim. Eki jyl nachalinik otdela, ýsh jyl zamministra, a potom, ministr, uje bir jyl... tak... tak... segiz ai. Boldy, bitti.
–Otbasynyz turaly da aita otyrsanyz?!
–Otbasy? Ol ne? Kvartira da? U menya kottedj, dvuhetajnyi.
–Otbasy degenimiz – semiya...
–Ol zachem? Joq, kerek joq, zachem?
–Solay ma?
–Konechno! Men.. vedi premier-ministr emes ily preziydent, poka, tak chto kerek joq!
–Erkiniz, ministr myrza. Endeshe óziniz basqaryp otyrghan ministrlik turaly, yaghny onyng mindetteri, josparlary, tabystary, kemshilikteri bar degendey, tyndarmandarymyzgha jan-jaqty aityp beruinizdi ótinemin.
–Pojaluysta! Bizding ministr... bizding ministerstvo, to-esti, qazir... eshe molodoy. Solay bolsa da, shtat bar, jetedi, pochty bir myng qyzmetker, po respubliyke, olar opytnye, qanday zadanie bolsyn – jaqsy isteydi. Olar kóp biledi, oqyghan, istegen y istep jýr. Kak spesialisty, jaqsy, bary jaqsy, prosto.
–Negizgi mindetteriniz ne?
–Negizgi mindet... znachiyt, osnovnye zadachi, da? Biz preziydentke, memleketke, halyqqa slujiti etemiz. Men pioner boldym... znachiyt... «Budi gotov!» – «Vsegda gotov!». Komsomol bolghan. A bizding institutta voennaya kafedra bolghan, voennyy lageride boldym, a tam, siz bilesiz, «Sluju Sovetskomu Soyzu!» – dissiplina je! Bizde qazir dissiplina kýshti, óte kýshti! Aytyldy – vsyo! Isteu kerek – vsyo! Qazaqstan ýshin! Moralinyy jaghday, materialinyy jaghday toje jaqsy. Kvartira, transport, eshe chto – bary jaqsy! Mende bes zamestiyteli bar, olar kottedjderde túrady, meni eki inomarki: «Mersedes» y «Toyota» obslujivait, a orynbasarlarda, nu, po doljnostiy... ekeuin ýsh avto, ýsheuin eki avto obslujivait, toje inomarki. Ol jaqsy, tez, operativno, bystro, glavnoe – bary kachestvenno isteledi.
–Keshiriniz, sonda negizgi júmystarynyz ne?
–Siz ne, osynda spesialino shaqyrasyz, a bilmeysiz, chto liy?
–Bәrin de óz auzynyzdan estigenimiz dúrys deymiz de.
–Óz auyz... prichem auyz? A men aityp otyram! Oblystarda upravleniyalar bar, qalalarda, audandarda podrazdeleniyalar bar. Olar bez isklucheniya jaqsy isteydi...
–Keshiriniz, ne isteydi?
–Vy podojdiyte, men baryn aitam. Oblystarda upravleniyalar bar dedim, olar polnostiu ukomplektovany, kadr jetedi, qanday mindet bar – srazu isteydi, kachestvosy jaqsy, vot chto glavnoe seychas. Molodeji kóp, oqyghan, istegen, jaqsy! Keregi, jaqsysy – olar qanday mindet bar, dúrys biledi, prosto bez podskazky isteydi, a eto vseh nas raduyt prosto! A audandarda, a, men taghy aitayyn, bizding ministrde, to esti, ózimizde, oblystardaghy upravleniyalarda, audandardaghy podrazdeleniyalarda veterandar da bar, olar kerek, biz olardy joghary ústap, uvajaem, olarda orden, medali, pochetnye gramoty bar, y taghy bolady. A audandarda...
–Ministr myrza, keshiriniz, bizge bólingen uaqyt...
–Oy, qayda, qayda? Nu kuda toropiytesi? Vedi nash sovetskiy ekspress ostanovku «Kommunizm» davno proehal, davnym davno, ha-ha-ha!..
–Ministr myrza, ol týsinikti ghoy, bizding tyndarmandar sizding ministrlikting nemen shúghyldanatynyn týsine almay qalatyn boldy, júmystarynyzdyng sipatyn ashyp aityp beriniz.
–«Sipat?» Ol ne? Kachestva chto li? Men aittym, bary kachestvenno, operativno, tez, dúrys dep aittym. A audandarda ne bar, qazir aitamyn...
–Keshiriniz, maghan eskertu belgi berildi, bir-aq minut uaqytymyz qalypty, eng songhy súraghymdy qoyayyn...
–Davay-te!
–Siz tәuelsiz elimizding memlekettik tilinin, yaghny qazaq tilining mәrtebesi degenimizdi qalay týsinesiz?
–«Mәrtebe» chto?
–Mәn-manyzy, abyroyy, bedeli!
–A, konechno, konechno, ol jaqsy, jaqsy! Men ony na sto prosent podderjivai! Shkoldardy dvenadsati klass jasasaq, til, mәrtebe y tak dalee bary jaqsy bolady. Samyy jaqsy, dúrys – anliyskiy yazyk! Ony srazu, detsadtan oqu kerek!
–Rahmet, ministr myrza, sau bolynyz!
-Do svidaniya! Kelgenshe!..
Abai.kz