Elimizdegi eng ózekti mәselelerding biri – kópbalaly analargha qatysty. Býginde Qazaqstanda tórt jәne odan da kóp balasy bar janúyalar kópbalaly otbasylar sanatyna jatady. Al, elimiz boyynsha, kópbalaly otbasylardyng sany 340 mynnan asady.

Eki ay búrynghy esep boyynsha, kópbalaly otbasylar dyng kóshin Týrkistan oblysy bastap túr. Búl ónirde býginde 86 585 kópbalaly otbasy tirkelgen. Odan keyingi statistika bylay jalghasady:

Almaty oblysyndaghy kópbalaly otbasylar sany - 40 218,

Jambyl oblysy – 30 040

Shymkent qalasy – 27 091

Qyzylorda oblysy – 23 551

Manghystau oblysy – 23 042

Atyrau oblysy – 16 165

Almaty qalasy – 13 775

Astana qalasy – 13 721

Aqtóbe oblysy – 13 387

Qaraghandy oblysy – 12 670

Shyghys Qazaqstan oblysy – 12 576

Aqmola oblysy – 7 205

Batys  Qazaqstan oblysy – 6 912

Pavlodar oblysy – 5 174

Qostanay oblysy – 5 086

Soltýstik Qazaqstan oblysy – 3 183

Elbasy Núrsúltan Ábishúly Nazarbaev 2019 jyldyng 27-aqpan kýngi “NúrOtan” partiyasynyng XVIII siezinde “Eng tómengi kýnkóris dengeyindegi otbasylargha 20 789 tenge beriledi” dedi.

Odan bólek, mýgedek balalardyng kýtimine baylanysty beriletin jәrdemaqy ósetini belgili boldy. Yaghni, búl atauly kómek 10 myng tengege kóbeygen. Sonymen qatar, densaulyq jaghdayyna baylanysty júmys istey almaytyn 100 mynnan astam azamattargha jәrdemaqy tólenetini aitylghan.

Ayta keteyik, búl jenildikke túraqty tirkeude túrmaghan azamattar ilinbeydi. Al, analardyng túrghyn ýimen qamtyluy ýshin birqatar kómekter úsynylghan:

1.Túrghyn -ýy qúrylysy maqsatynda jer telimderi qarastyrylady.

2.Baspana alu ýshin bastapqy jarnasyna subsidiya bólinedi.

3.Iri kompaniyalar men kәsiporyn esebinen pәterler qarastyrylady.

4.Jaldamaly pәterler túrghyn ýy retinde beriledi.

Býginde búl kezekte 487 myng adam kezekte túrghan kórinedi. Olardyng ishindegi kópbalalylar sany – 28 mynnan asady. Al, 2025 jylgha deyin qyryq eki myngha juyq pәterler salynady. Demek, elimizding túrghyndarynyng baspanamen qamtylu dengeyi birshama óspek.

Al, auylda túratyn kópbalaly analar men mýmkindigi shekteuli azamattargha shaghyn nesiyeler berilmek. Yaghni, endi auyldaghy jeke biznesin ashudy maqsat tútqan 5 myng adamgha 505 myng tenge kóleminde shaghyn nesie berilmek. Ol – eki jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde bolmaq.

Esterinizde bolsa, 2019 jyldyng 1-qantarynan bastap, ailyq eseptik kórsetkish mólsheri – 2 525 tengeni qúrady. Al, eng tómengi zeynetaqy mólsheri – 36 108 tenge boldy. Eng tómengi kýnkóris dengeyi – 29 698 tenge bolsa, bazalyq zeynetaqy tólemi – 16 037 tengeni qúraghan. Al elimizdegi eng tómengi jalaqy – 42 500 tengeni qúrap otyr.

Odan bólek kópbalaly analargha taghy birneshe jenildikter qarastyrylghan.

Mәselen, biyldan bastap ýshinshi balagha deyingi jәrdemaqy 95 950 tengege kóterildi. Odan keyingi balalargha tólenetin jәrdemaqy – 159 075 tengeni qúraydy.

Jәne, “Altyn alqa” men “Kýmis alqa” alghan analar jer jәne kólik salyqtarynan bosatylady. Keybir zannamalyq is-әreketterdi jasau barysynda memlekettik baj salyghyn da tólemeydi.

Sonymen qatar, bes balasy bar jәne olardy segiz jasqa deyin ózi tәrbiyelegen analar merziminen búryn, yaghni, 53 jasta zeynetke shyghady.

Memleket tarapynan tórt jәne odan kóp kәmeletke tolmaghan balalary bar otbasylargha arnayy jәrdemaqylar tólenip keledi.

Sonday-aq, bala bir jasqa tolghansha júmys isteytin jәne júmys istemeytin analargha әleumettik qoldau kórsetiledi. Eger nәrestening anasmy júmys istemese, oghan bala ómirge kelgen sәtten bastap bala bir jasqa tolghansha ýzbey kómek beriledi. Ay sayyn tólenetin búl jәrdemaqynyng kólemi 14 544 tengeden 22 473 tenge arasynda bolady.

Sonymen qatar, “Batyr ana” ataghyn alghan nemese “Altyn alqa”, “Kýmis alqa” men marapattalghan kópbalaly analar da memleket tarapynan ay sayyn jәrdemaqy alyp otyraly. Jәne, ol jәrdemaqy analardyng otbasylyq tabysyna qaramastan taghayyndalghan.

Aldaghy uaqytta da kópbalaly analar mәselesi men olargha beriletin jәrdemaqy mólsheri ýnemi memleket baqylauynda bolady. Jәne ol jyldan jylgha úlghaya bermek.

Abai.kz