Mýgedek jandargha kómek kórsetu – elimizdegi memlekettik sayasattyng basym baghyttarynyng biri. Elbasy Qazaqstannyng Túnghysh Preziydenti Núrsúltan Ábishúly nazarbaev ta halyqqa arnaghan joldaularynda mýgedek jandardy jan-jaqty qoldap, olardyng mәselelerin sheshuge barynsha atsalysu qajettigin ýnemi aityp keledi.

Osy baghytta “Kedergisiz keleshek” atty NúrOtan partiyasynyng jobasy bar. Atalghan jobanyng maqsaty – mýmkindigi shekteuli jandardy barynsha qoldap, olardyng mәselelerin sheshuge atsalysu. Atalghan joba tqr baghytta júmys isteydi. Birinshi – mýgedekterdi túraqty júmyspen qamtamasyz etu. Yaghni, mýmkindigi shekteuli jandardyng júmysqa ornalastyru. Ekinshi mәsele- mýgedek azamattargha esh kedergi bolmaytynday jaghdaylar jasau. Ýshinshi baghyt – mýmkindigi shekteuli jandardyng mәselesine qoghamnyng jәne biznes ókilderining nazary týsetindey aqparattyq qoldau júmystaryn ilgeriletu. Tórtinshi mәsele – mýgedek jandardyng qúqyghyn qorghau sharalaryn jetildiru.

Osy baghytta elimizde irgeli júmystar atqarylyp keledi. Mәselen, qazir әr ónirde “Qazaq soqyrlar qoghamy” dep atalatyn qoghamdyq úiym bar. Atalghan úiymnyng basty maqsaty – 1,2 toptaghy mýgedek jandardyng qúqyqtaryn qorghau, olardy әleumettik jaghynan qamtamasyz etip, qoghamnyng tolyqqandy mýshesi retinde enbekke aralastyru. Ashyq qordaghy derekter boyynsha, býgingi kezende soqyrlar qoghamy 20 mynnan astam adamdy úiym ayasynda biriktirip otyr. Olar óz maqasattaryn iske asyru ýshin memlekettik blik ókilderimen sonday-aq, atqarushy organdarmen yqpaldasa júmys isteydi. Qazirgi tanda atalghan úiymnyng on tórt oblysta sonday-aq eki qalada óz bólimderi bar. Jәne, 200 úiymy, 33 kәsipornymen qatar 120 adamgha arnalghan Sputnik dep atalatyn demalys ýii bar. Atalghan kәsiporynnan ónimning 150 týri shygharylady. Atap aitsaq, plastmassalyq ónimder, avtobólikter, tigin jәne poligrafiyalyq ónimder taghy basqalar shygharylady.

Al, atalghan úiymgha kórsetiletin jan-jaqty qoldau da az emes. Mәselen, kýni keshe Atyrau qalalyq “Qazaq soqyrlar qoghamy” qoghamdyq birlestigining Atyru aimaqtyq bólimine zamanauy muzykalyq jabdyqtar tartu etildi. Atalghan kәde syidy – “Tenizshevroyl” jauapkershiligi shekteuli seriktestigi syigha tartqan. Olar soqyrlar qoghamynyng ótinishi negizinde 2 million tengeden astam aqshagha muzykalyq aspaptar men akustikalyq jabdyqtar bergen.

“TenizShevrOyl” kompaniyasynyng ýkimetpen jәne qoghammen baylanys bólimining bas menedjeri Rzabek Artyghaliyevtyng aituynsha, búl – ózgeshe adamdargha degen qúrmet. Al, ol kisilerge degen qúrmet – atalghan kompaniyanyng basty qúndylyqtary ekenin atap ótti.

-Bizding kompaniyanyng azghantay syilyghy Atyrau soqyrlar qoghamy mýshelerining bos uaqytyn ótkizuge jәne olardyng shygharmashylyq damuyna ong yqpal etedi degen ýmittemiz. Ortaqtastyru jәne ózgeshelikterdi qúrmetteu TenizShevrOyl mekemesining basty qúndylyqtarynyng biri bolyp tabylady. Mýmkindigi shekteuli adamdardyng ómir sýru sapasyn jaqsartugha jәne qalanyng qoghamdyq jәne mәdeny ómirining barlyq aspektilerine qatysularyna kómektesetin bastamalardy qoldap otyrghanymyzgha quanyshtymyz, - dedi Rzabek Artyghaliyev.

Ayta keteyik, «Qazaq soqyrlar qoghamynyn» Atyrau filialy ýshin muzykalyq qúral-jabdyqtar kýni býginge deyin ózekti mәsele bolghan edi. Atalghan úiymnyng tórayymy Júpar Sәrsekenovanyng sózinshe, kóru qabileti nashar adamdardyng shygharmashylyqqa degen qyzyghushylyghy erekshe. Biraq, olargha ynghayly jaghdaylar men qajetti qúral-jabdyqtardyng joqtyghyna baylanysty óz qabiletterin kórsetuge mýmkindik bolmaghan. Al, endi syigha berilgen muzykalyq aspaptar men jabdyqtar qogham mýshelerining bos uaqytyn qyzyqty etip ótkizuge jәne qala men oblystyng týrli shygharmashylyq konkurstaryna qatysugha kómektesedi deydi ol.

Taghy bir aita keterligi - «Qazaq soqyrlar qoghamynyn» Atyrau filialy men

«Tenizshevroyl» Jauapkershilig Shekteuli Seriktestigi búrynnan әriptestik baylanysta. Mәselen, alty jyl boyy, yaghni, 2013 jyldan beri atalghan kompaniyanyng qyzmetkerleri eriktiler retinde TenizShevrOyldyng әleumettik investisiyalar baghdarlamasy ayasyndaghy «Yntymaq» әleumettik jobasy negizinde osy úiymdy belsendi týrde qoldap keledi. Qazirgi kezde atalghan úiymda 200-den astam adam qogham mýsheleri bolyp tabylady.

Al, osyghan deyin, TenizShevrOyl aghymdaghy jyldyng nauryz aiynda qalagha mehanikalyq pandustarmen jabdyqtalghan 50 jana avtobusty syigha tartqan bolatyn. Búl mýmkindigi shekteuli adamdardyng ómir sýru sapasyn jaqsartugha ýlken ýlesin qosqany belgili.

Ayta keteyik, «Tenizshevroyl» Jauapkershiligi Shekteuli Seriktestigi 1993 jyldan beri Atyrau oblysynda әleumettik jobalardy jýzege asyrugha 1,8 mlrd AQSh dollardan astam qarjy júmsaghan. Tiyisinshe 25 mln jәne 1 mln AQSh dollar somasynda jyldyq budjetteri bar «IYgilik» әleumettik infraqúrylymdyq jobalardyng erikti baghdarlamasy jәne әleumettik investisiyalar baghdarlamasy kәsiporynnyng korporativtik әleumettik jauapkershiligi salasyndaghy negizgi bastamalary bolyp tabylady.

Endi, atalghan kompaniya turaly az-kem aqpar:

«Tenizshevroyl» JShS – shiyki múnay, súiyq jәne qúrghaq gaz, sonymen birge kýkirt óndirumen jәne ótkizumen ainalysatyn qazaqstandyq kompaniya. Júmystardyng barlyghy qauipsizdik tehnikasy men qorshaghan ortany qorghau boyynsha halyqaralyq talaptargha say jýrgizilude. «Tenizshevroyl» JShS 1993 jyly Qazaqstan Respublikasy men «Shevron» kompaniyasy arasyndaghy kelisim negizinde qúryldy. «Tenizshevroyl» JShS-ning qazirgi kezdegi seriktesteri: «Shevron» korporasiyasy – 50%, «QazMúnayGaz» ÚK» AQ – 20%, «EksonMobil Kazahstan Venchurs Ink.» – 25% jәne «LukArko» – 5%.

Keleshek kenen jobasy (KKJ) men Únghyma erneuindegi qysymdy basqaru jobasy (ÚEQBJ) – «Tenizshevroyl» JShS bir mezgilde jýzege asyratyn biriktirilgen eki joba. KKJ-ÚEQBJ Teniz ken ornyndaghy múnay óndiru kólemin jylyna shamamen 12 mln tonnagha nemese tәuligine 260 myng barrelige arttyrugha mýmkindik beredi jәne osynyng nәtiyjesinde óndiris kólemi jylyna shamamen 39 mln tonnany nemese tәuligine 850 myng barrelidi qúraydy. KKJ óndiris quattylyghyn arttyrugha baghyttalsa, ÚEQBJ únghyma erneuindegi qysymdy azaytu jәne qoldanystaghy alty keshendi tehnologiyalyq jelidegi qysymdy arttyru arqyly Tenizdegi aghymdaghy zauyttardyng tolyqqandy júmysyn qamtamasyz etedi.

Týiin.

Qoghamda kez-kelgen jan әleumettik mәrtebesine qaramastan teng qúqyly. Búl túrghyda zaghip jandar da memleket qamqorlyghynan tys qalmaq emes. Atalghan úiym mýshelerine aldaghy uaqytta da ýlken qamqorlyqtar jasalady. Sebebi – mýmkindigi shekteuli jandardy qoldau memlekettik sayasattyng basym baghyttarynyng biri.

Abai.kz