Қырғызстанда жексенбі күні парламенттік сайлау өтті. Алдын ала мәлімет бойынша алты партия жеңімпаз деп танылған, алайда нақты нәтиже әлі шықпады. 

Орталық сайлау комиссиясының алдын ала мәліметі бойынша, бюллетеньдердің 90 пайыздан астамы есептеліп, Қырғызстан парламентіне алты партия өткен. Олардың ішінде билікті жақтайтын «Ата-Журт Қырғызстан» партиясы көш бастап тұр, одан кейінгі орында қазіргі билікке адал тағы төрт партия бар. Оппозициялық күштерден тек «Бүтун Қырғызстан» партиясы ғана 5 пайыздық кедергіні еңсерген.

Келесі партиялар парламентке алдын ала сайланады:«Ата-Журт Қырғызстан» 16,85 пайыз дауыс жинады, «Ишенім» – 13,40 пайыз, «Ынтымақ» – 10,74 пайыз, «Альянс» – 8,12 пайыз, «Бутун Қырғызстан» – 6,70 пайыз, «Йиман Нуру» – 5,98 пайыз.

Сонымен бірге, дауыстарды санау кезінде парламентке 10-ға дейін партияның, оның ішінде 4 оппозициялық партияның өтуі мүмкін екені хабарланған болатын. Автоматты түрде оқылатын дауыс беру жәшіктерінен алынған мәліметтерді өңдеу кезінде себептері ОСК-ға әлі түсіндірілмеген сәтсіздіктер болған.

«Ата Мекен» партиясының жетекшісі Омурбек Текебаев сайлаудың алдын ала нәтижелеріне түсініктеме бере отырып, ОСК сайты жабылған кезде «үлкен, түсініксіз» өзгерістер орын алғанын айтты. ОСК сайты біраз уақытқа өшіп, қайта қосылып, дауыстар лезде өзгергенін көптеген партия өкілдері айтуда.

«Біз жүргізген сауалнамаға сәйкес, біз 8-10 пайыз жинап, үшінші немесе төртінші орынға сенімді түрде болдық. Үкіметті қолдайтын партиялар төрт пайызға жетпей қалды. Тек 13-14 пайызбен «Ата-Журт Қырғызстан» ғана алға шықты. ОСК сайты біздің партияның кемінде 71 мың дауыс жинағанын көрсетті. Бұл көрсеткіш тек артуы керек еді. Ол төмендей алмады, бұл абсолютті көрсеткіш. Бұл пайыз емес. Бірақ сайтты өшіріп, қосқан кезде дауыстар екі есеге азайып, 41 000-ға дейін, яғни 3,5 пайызға дейін төмендеді. Арифметиканы білмейтіндер 100 пайыздан 150 пайызға дейін өсті, содан кейін қайтадан азайтты», - деді Текебаев.

90 депутаттың 54-і партиялық тізім бойынша сайланады, қалған 36 депутат бір мандатты округтердің өкілі болады, сондықтан болашақ парламенттегі күштердің нақты сәйкестігі әлі белгісіз.  Бір сайлау округі бойынша сайлауға қатысу үшін 21 партия, бір мандатты округтер бойынша 282 кандидат тіркелді. Қазіргі президент Садыр Жапаровты жақтаушылар көп болатыны анық. Сайлауға қатысу көрсеткіші, соңғы мәліметтер бойынша, 30 пайыздан әрең асты, бұл тәуелсіз Қырғызстандағы сайлау тарихындағы рекордтық төмен көрсеткіш болып саналады.

Орталық Азия мемлекеттерінің көпшілігінде белгілі саяси әдіс сайлаушыларды ұйымдасқан түрде тасымалдау немесе пара беру арқылы дауысты өзгерту, дауыс санау барысында бақылаушыларды шығарып жәберу немесе сайлау учаскесіне мүлде кіргізбеу сынды заң бұзушылықтар тіркелді.

Қазіргі VI шақырылымдағы Жогорку Кенештің өкілеттігі 2020 жылдың қазан айында аяқталды. Бірақ өткен жылғы қазан оқиғасынан кейін, парламент сайлауының нәтижесі жойылып, елдегі билік ауысқан соң, депутаттар өз өкілеттіктерін ұзартты. 22 қазанда парламент заң қабылдады, оған сәйкес жаңа парламент сайлауын өткізу ел Конституциясына өзгерістер енгізілгенге дейін тоқтатылды. Жаңа парламенттік сайлаудың күні 2021 жылдың 1 маусымына дейін белгіленуі керек еді.   Бірақ президент әкімшілігі жазда жаңа Конституцияның қабылдануына байланысты Жогорку Кенешті құрудың жаңа ережелері енгізіліп жатқанын және ол үшін тиісті заң қабылдау қажет екенін хабарлады. 28 шілдеде парламент «Қырғыз Республикасы Президенті мен Жогорку Кенеш депутаттарын сайлау туралы» заңның жаңа редакциясын мақұлдады, содан кейін жаңа сайлау 28 қарашаға белгіленді.

Қазірдің өзінде сайлау нәтижесін бес партия мойындамайтынын айтты және олар Үкіметті отставкаға кетуін сұрауда. Олар елде қайтадан сайлау өткізу керек деген ойда.

Abai.kz