Redaksiyadan: 20 jeltoqsan Núr-Súltan qalasynda QR Preziydenti janynan qúrylghan Últtyq qoghamdyq senim kenesining ekinshi otyrysy ótken edi. Sol jinalysta Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev parlamenttik oppozisiya instituty qajet ekenin aitqan. Ári ýkimetke tiyisti úsynystar men zang jobasyn әzirlep, parlamentke engizudi tapsyrghan bolatyn.

Memleket basshysy óz sózinde parlamenttik oppozisiya mәrtebesin qalyptastyryp, basqa partiya ókilderi parlamenttegi keybir komiytetterding tóraghasy lauazymyn iyelene alatynday jaghday jasau kerek ekenin aitqan edi. Preziydentting aituynsha, búl qadam biylikting zang shygharu tarmaghyndaghy balamaly qyzmetining jýieli júmysyn qamtamasyz etuge mýmkindik beredi.

Preziydentting osy tapsyrmasyna say, «Aq jol» demokratiyalyq partiyasy parlamenttik oppozisiya turaly zang jobasyn úsynypty. Býgin redaksiyamyzgha atalmysh auandaghy aqpar-hat kelip týsti. Talqylayyq...

Preziydent Q.Toqaevtyng parlamenttik oppozisiya mәrtebesin qalyptastyru turaly tapsyrmasyna sәikes, «Aq jol» demokratiyalyq partiyasy 2013 jyly әzirlenip, Europadaghy qauipsizdik jәne yntymaqtastyq úiymy tarapynan joghary baghalanghan parlamenttik oppozisiya turaly zang jobasyn jetildirip, aldaghy aptalarda úsynady.

Zang jobasy halyqaralyq ozyq tәjiriybeler negizinde jәne otandyq parlamenttik tәjiriybeni eskere otyryp әzirlendi. Sonymen qatar Europadaghy qauipsizdik jәne yntymaqtastyq úiymynyng Demokratiya jәne adam qúqyqtary burosynyng 2013 jyly 28 nauryzdaghy № 120/03/2012 resmy pikirinde joghary baghalandy.

2013-2014 jyldary Zang jobasyn iske asyru mýmkin bolmady. Alayda atalmysh zang jobasy kýni býginge deyin «Aq jol» partiyasynyng kýn tәrtibinen týspey, partiyanyng resmy saytynda jariyalandy.

Fraksiya tóraghasy Azat Peruashev 2019 jyly 15 tamyzda «Vremya» gazetine bergen «Peremeny nujny y daje neizbejny» atty súhbatynda partiyanyng osy zang jobasyn jyljytudy jalghastyru niyeti turaly aytqan bolatyn.

«Aq jol» partiyasy Preziydent K.Toqaevtyng parlamenttik oppozisiya mәrtebesin ornatu turaly tapsyrmasy mәseleni praktikalyq túrghydan sheshuge qúqyqtyq negiz jasady dep senedi.

Osyghan baylanysty «Aq jol» Demokratiyalyq partiyasy zang jobasyn qazirgi kýnning shyndyghy men Memleket basshysynyng jaqyndaghy núsqaularyna qaray janartudy bastady. Sodan keyin zang jobasy parlamenttik zannamalyq bastamanyng bóligi retinde Ýkimetke jiberiledi.

Atap aitqanda, 5 qantarda «Aq jol» partiyasy deputattarynyng elding әr týrli aimaqtaryndaghy saylaushylarmen kezdesulerinde qújatty talqylau bolady.

Sonymen qatar, zang jobasy boyynsha úsynystar men eskertulerdi dpk.akzhol.kz@mail.ru elektrondy poshtasyna jiberuge bolady.

2013 jyly әzirlene bastaghan qújatty janartu boyynsha júmysty partiya tóraghasy Azat Peruashev basqarady.

Qújat turaly qysqasha aqparat: zang jobasynda Parlamentte parlamenttik kópshilikke ashyq qarsylyq bildiretin (onyng ishinde zang jobalaryna dauys beru) jәne qazirgi ýkimet qúramyna kirmeytin sayasy partiyalar turaly «parlamenttik oppozisiya» anyqtamasy engizilgen.

Parlamenttik oppozisiyanyng mynanday qúqyqtaryn anyqtau:

- óz deputattarynyng arasynan Mәjilis Tóraghasynyng orynbasarlaryn jәne komiytetter tóraghalaryn úsynaady. Sonday-aq oppozisiya ýshin respublikalyq budjetting atqaryluyn baqylau komiyteti tóraghasynyng lauazymyn bekitedi;

- sybaylas jemqorlyqqa, zang búzushylyqtargha, tehnologiyalyq apattargha jәne basqa da manyzdy oqighalargha qatysty parlamenttik tyndaular men tergeulerdi bastaugha;

- ýkimettik zandargha balama zang jobalaryn engizu;

- parlamenttik oppozisiya ókilining parlament otyrystarynda sóz sóileui;

- habarlama týrinde mitingiler, demonstrasiyalar men sheruler ótkizuge;

- búqaralyq aqparat qúraldarynyng teng jariyalanuy (onyng ishinde memlekettik aqparattyq tapsyrys) jәne biylikting partiyasymen teng budjettik qarjylandyru syndy basqa qúqyqtaryn anyqtau úsynylady.  

Joba oppozisiya deputattarynyng óz ókilettikterin kedergisiz jýzege asyruyna jәne parlamenttik immuniytetten jәne mandattan aiyryludan tek óz fraksiyalarynyng kelisimimen ghana qorghaugha kepildik beredi.

Sonday-aq, qújatta parlamenttik oppozisiyanyng «Parlament jәne onyng deputattarynyng mәrtebesi turaly» Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiyalyq zanynda belgilengen normalardy saqtau mindetteri qarastyrylghan. Qújat turaly qosymsha aqparatty jogharydaghy siltemeden biluge ​​bolady.

«Aq jol» demokratiyalyq partiyasy búl zang qabyldanghan jaghdayda respublikany odan әri demokratiyalandyrady jәne Túnghysh Preziydent Núrsúltan Nazarbaev bekitken «100 naqty qadam» Últ josparynda qarastyrylghanday ýkimet qogham aldynda esep beredi dep sanaydy.

Abai.kz