Últ tarihy animasiyalyq filimder arqyly dәriptelude
Shymkent qalasynda «Ruhany janghyru» baghdarlamasynyng ayasynda «Kóne qúmyranyng syry» atty animasiyalyq filimning ýshinshi bólimi jaryq kórdi. Qalalyq әkimshilikting tapsyrmasy negizinde jaryqqa shyqqan tuyndy ýshinshi megapolisti qyzghaldaqtar mekeni retinde tanystyrghan.
Kórermenge oy salar taghylymdy tuyndynyng qongshy rejisseri belgili animator Batyrhan Dәurenbekov. Al, ssenariy avtory Baqytjan Qúljabay.
Rejisser búl tuyndy arqyly Qazaqstannyng qyzghaldaqtar otany ekenin dәleldeuge tyrysqan.
«Elimizde qyzghaldaqtyng kóptegen týri ósedi. Yaghni, Qazaqstan – qyzghaldaqtar otany. Biz óskeleng úrpaqqa sol turaly kóbirek aitugha tiyispiz. Bir ókinishtisi, ekspedisiya kezinde alghash ret suretke týsirip jariyalaghan Greyg, Kaufman sekildi nemis azamattarynyng esimderi biregey ósimdik týrlerining atauyna ainalyp ketken. Mәselen, belgili jazushy Marhabat Baghút aghamyz shúbayqyzyl degen ataudy nasihattap jýr. Qanday keremet! Bizde osy tuyndymyz arqyly qyzghaldaqtardyng qazaqsha attaryn nasihattaudy maqsat ettik.
Bәrimiz Japon elinde sakura aghashy gýldegende ol jaqqa turister aghylatynyn bilemiz. Sol sekildi bizding de ónir kóktemde qyzghaldaqtarmen jaynap ketedi. Shymken – qyzyldy, jasyldy gýlderge tolady. Múnday kórinis ózge ónirlerde joq. Demek, Shymqala- qyzghaldaqtar qalasy»,- deydi tuyndynyng qongshy rejisseri.
Búl animasiyalyq filimning tórtinshi bólimi de ayaqtalugha az qalghan. Onda «Aqsaq Temirding Shymkent qalasyna kelui» jayly bayandalady. Búl tuyndyda tarihshy әri shejireshi Sharafiddin Yazdynyng kitabynan alynghan derekter keltirilgen. Al, filimdi jaryqqa shygharu júmysyn Saq kinostudiyasy qolgha alghan. Tuyndyda Aqsaq Temirding joryqtarynyng birinde Shymkent arqyly, naqtyraq aitsaq Qoshqar ata ózenining boyyna toqtaghany turaly tarihy derekter keltiriledi.
Ayta keteyik, búghan deyin «Kóne qúmyranyng syry»animasiyalyq filimining eki bólimi jaryqqa shyqqan. Birinshisi – “Otyrardy qorghau” dep atalsa, ekinshisi “Úly ústazben kezdesu” dep atalady. Ol bólimderde ekinshi ústaz atanghan Ál-Faraby men qazaqstyng bas aqyny Abay syndy túlghalar nasihattalyp, memlekettik rәmizder dәriptelgen.
Býgingi tanda Elbasynyng búl Ruhany janghyru jobasy qoghamnyng mәdeniy-ruhany ómirinde ereshk manyzgha ie bolyp otyr. Osy jyldyng basynda QR Memleket hatshysy Qyrymbek Kósherbaev atalghan jobanyng manyzy turaly aita kelip, búl baghdarlamanyng ayasynda atqarylghan júmystargha toqtalghan blatyn.
Qyrymbek Eleuúlynyng aituynsha, biyl Ruhany janghyru baghdarlamasynyng negizinde 6 baghyt boyynsha, 13 arnayy joba jýzege asyrylady. Al, atqarylghan júmystar da az emes. Mәselen, “Tughan jer” jobasynyng ayasynda qaltaly azamattardyng qoldauymen ótken jyly 60 milliard tengege juyq aqsha jinalghan. Nәtiyjesinde, 631 nysan kýrdeli jóndeuden ótip, 889 nysan janadan salynghan.
Bir sózben aitqanda “Ruhany janghyru” baghdarlamasy – qazaqstandyq ruhaniy-mәdeny ómirge, ozyq bilim men ghylymiy-zertteu nysandaryna, tarih pen arheologiya jәne taghy basqa da baghyttardyng janasha damuyna serpin berdi.
Abai.kz