شىمكەنت قالاسىندا «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا «كونە قۇمىرانىڭ سىرى» اتتى انيماتسيالىق ءفيلمنىڭ ءۇشىنشى ءبولىمى جارىق كوردى. قالالىق اكىمشىلىكتىڭ تاپسىرماسى نەگىزىندە جارىققا شىققان تۋىندى ءۇشىنشى مەگاپوليستى قىزعالداقتار مەكەنى رەتىندە تانىستىرعان.

كورەرمەنگە وي سالار تاعىلىمدى تۋىندىنىڭ قويۋشى رەجيسسەرى بەلگىلى انيماتور باتىرحان داۋرەنبەكوۆ. ال، ستسەناري اۆتورى باقىتجان قۇلجاباي.

رەجيسسەر بۇل تۋىندى ارقىلى قازاقستاننىڭ قىزعالداقتار وتانى ەكەنىن دالەلدەۋگە تىرىسقان.

«ەلىمىزدە قىزعالداقتىڭ كوپتەگەن ءتۇرى وسەدى. ياعني، قازاقستان – قىزعالداقتار وتانى. ءبىز وسكەلەڭ ۇرپاققا سول تۋرالى كوبىرەك ايتۋعا ءتيىسپىز. ءبىر وكىنىشتىسى، ەكسپەديتسيا كەزىندە العاش رەت سۋرەتكە ءتۇسىرىپ جاريالاعان گرەيگ، كاۋفمان سەكىلدى نەمىس ازاماتتارىنىڭ ەسىمدەرى بىرەگەي وسىمدىك تۇرلەرىنىڭ اتاۋىنا اينالىپ كەتكەن. ماسەلەن، بەلگىلى جازۋشى مارحابات باعۇت اعامىز شۇبايقىزىل دەگەن اتاۋدى ناسيحاتتاپ ءجۇر. قانداي كەرەمەت! بىزدە وسى تۋىندىمىز ارقىلى قىزعالداقتاردىڭ قازاقشا اتتارىن ناسيحاتتاۋدى ماقسات ەتتىك.

ءبارىمىز جاپون ەلىندە ساكۋرا اعاشى گۇلدەگەندە ول جاققا تۋريستەر اعىلاتىنىن بىلەمىز. سول سەكىلدى ءبىزدىڭ دە ءوڭىر كوكتەمدە قىزعالداقتارمەن جايناپ كەتەدى. شىمكەن – قىزىلدى، جاسىلدى گۇلدەرگە تولادى. مۇنداي كورىنىس وزگە وڭىرلەردە جوق. دەمەك، شىمقالا- قىزعالداقتار قالاسى»،- دەيدى تۋىندىنىڭ قويۋشى رەجيسسەرى.

بۇل انيماتسيالىق ءفيلمنىڭ ءتورتىنشى ءبولىمى دە اياقتالۋعا از قالعان. وندا «اقساق تەمىردىڭ شىمكەنت قالاسىنا كەلۋى» جايلى باياندالادى. بۇل تۋىندىدا تاريحشى ءارى شەجىرەشى شارافيددين يازدىنىڭ كىتابىنان الىنعان دەرەكتەر كەلتىرىلگەن. ال، ءفيلمدى جارىققا شىعارۋ جۇمىسىن ساق كينوستۋدياسى قولعا العان. تۋىندىدا اقساق تەمىردىڭ جورىقتارىنىڭ بىرىندە شىمكەنت ارقىلى، ناقتىراق ايتساق قوشقار اتا وزەنىنىڭ بويىنا توقتاعانى تۋرالى تاريحي دەرەكتەر كەلتىرىلەدى.

ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن «كونە قۇمىرانىڭ سىرى»انيماتسيالىق ءفيلمىنىڭ ەكى ءبولىمى جارىققا شىققان. ءبىرىنشىسى – “وتىراردى قورعاۋ” دەپ اتالسا، ەكىنشىسى  “ۇلى ۇستازبەن كەزدەسۋ” دەپ اتالادى. ول بولىمدەردە ەكىنشى ۇستاز اتانعان  ءال-فارابي مەن قازاقستىڭ باس اقىنى اباي سىندى تۇلعالار ناسيحاتتالىپ، مەملەكەتتىك رامىزدەر دارىپتەلگەن.

بۇگىنگى تاڭدا ەلباسىنىڭ بۇل رۋحاني جاڭعىرۋ جوباسى قوعامنىڭ مادەني-رۋحاني ومىرىندە ەرەشك ماڭىزعا يە بولىپ وتىر. وسى جىلدىڭ باسىندا قر مەملەكەت حاتشىسى قىرىمبەك كوشەرباەۆ اتالعان جوبانىڭ ماڭىزى تۋرالى ايتا كەلىپ، بۇل باعدارلامانىڭ اياسىندا اتقارىلعان جۇمىستارعا توقتالعان بلاتىن.

قىرىمبەك ەلەۋۇلىنىڭ ايتۋىنشا، بيىل رۋحاني جاڭعىرۋ باعدارلاماسىنىڭ نەگىزىندە 6 باعىت بويىنشا، 13 ارنايى جوبا جۇزەگە اسىرىلادى. ال، اتقارىلعان جۇمىستار دا از ەمەس. ماسەلەن، “تۋعان جەر” جوباسىنىڭ اياسىندا قالتالى ازاماتتاردىڭ قولداۋىمەن وتكەن جىلى 60 ميلليارد تەڭگەگە جۋىق اقشا جينالعان. ناتيجەسىندە، 631 نىسان كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتىپ، 889 نىسان جاڭادان سالىنعان.

ءبىر سوزبەن ايتقاندا “رۋحاني جاڭعىرۋ” باعدارلاماسى – قازاقستاندىق رۋحاني-مادەني ومىرگە، وزىق ءبىلىم مەن عىلىمي-زەرتتەۋ نىساندارىنا، تاريح پەن ارحەولوگيا جانە تاعى باسقا دا باعىتتاردىڭ جاڭاشا دامۋىنا سەرپىن بەردى.

Abai.kz