Núrsúltan Nazarbaev: «Janaózendikter saylau qúqyqtaryn tolyq paydalanady»
Preziydent Janaózen qalasyndaghy tótenshe jaghdaydyng uaqyty úzartyluyna baylanysty qalada saylau sharalary ótkizilmeytini turaly Konstitusiyalyq kenesting sheshimine veto qoydy. Yaghni, janaózendikter Konstitusiyada kórsetilgen saylau jәne saylau qúqyqtaryn tolyq paydalana alady. Elbasynyng búl sheshimi býgin preziydentting resmy saytynda jariyalandy. (http://www.akorda.kz/kz/news/2012/01/glava_gosudarstva_nursultan_nazarbaev_nalojil_veto)
«Abay-aqparat»
Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiyasynan ýzindi
1-bap
1. Qazaqstan Respublikasy ózin demokratiyalyq, zayyrly, qúqyqtyq jәne әleumettik memleket retinde ornyqtyrady, onyng eng qymbat qazynasy - adam jәne adamnyng ómiri, qúqyqtary men bostandyqtary.
Eskertu. 1-baptyng 1-tarmaghyna týsinikteme berildi - QR Konstitusiyalyq Kenesining 2001.12.21 N 18/2 qaulysymen.
3-bap
1. Memlekettik biylikting birden-bir bastauy - halyq.
2. Halyq biylikti tikeley respublikalyq referendum jәne erkin saylau arqyly jýzege asyrady, sonday-aq óz biyligin jýzege asyrudy memlekettik organdargha beredi.
3. Qazaqstan Respublikasynda biylikti eshkim de iyemdenip kete almaydy. Biylikti iyemdenip ketushilik zang boyynsha qudalanady.
Preziydent Janaózen qalasyndaghy tótenshe jaghdaydyng uaqyty úzartyluyna baylanysty qalada saylau sharalary ótkizilmeytini turaly Konstitusiyalyq kenesting sheshimine veto qoydy. Yaghni, janaózendikter Konstitusiyada kórsetilgen saylau jәne saylau qúqyqtaryn tolyq paydalana alady. Elbasynyng búl sheshimi býgin preziydentting resmy saytynda jariyalandy. (http://www.akorda.kz/kz/news/2012/01/glava_gosudarstva_nursultan_nazarbaev_nalojil_veto)
«Abay-aqparat»
Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiyasynan ýzindi
1-bap
1. Qazaqstan Respublikasy ózin demokratiyalyq, zayyrly, qúqyqtyq jәne әleumettik memleket retinde ornyqtyrady, onyng eng qymbat qazynasy - adam jәne adamnyng ómiri, qúqyqtary men bostandyqtary.
Eskertu. 1-baptyng 1-tarmaghyna týsinikteme berildi - QR Konstitusiyalyq Kenesining 2001.12.21 N 18/2 qaulysymen.
3-bap
1. Memlekettik biylikting birden-bir bastauy - halyq.
2. Halyq biylikti tikeley respublikalyq referendum jәne erkin saylau arqyly jýzege asyrady, sonday-aq óz biyligin jýzege asyrudy memlekettik organdargha beredi.
3. Qazaqstan Respublikasynda biylikti eshkim de iyemdenip kete almaydy. Biylikti iyemdenip ketushilik zang boyynsha qudalanady.
Halyq pen memleket atynan biylik jýrgizuge Respublika Preziydentinin, sonday-aq ózining konstitusiyalyq ókilettigi sheginde Parlamentting qúqyghy bar. Respublika Ýkimeti men ózge de memlekettik organdar memleket atynan olargha berilgen ókilettikteri sheginde ghana biylik jýrgizedi.
4. Respublikada memlekettik biylik birtútas, ol Konstitusiya men zandar negizinde zang shygharushy, atqarushy jәne sot tarmaqtaryna bólinu, olardyng tejemelik әri tepe-tendik jýiesin paydalanu arqyly, ózara is-qimyl jasau prinsiypine sәikes jýzege asyrylady.
Eskertu. 3-baptyng 3-tarmaghyna týsinikteme berildi - QR Konstitusiyalyq Kenesining 2001.04.12 N 1/2 qaulysymen.
4-bap
2. Konstitusiyanyng eng joghary zandy kýshi bar jәne Respublikanyng býkil aumaghynda ol tikeley qoldanylady.
1. Qazaqstan Respublikasynda Konstitusiyagha sәikes adam qúqyqtary men bostandyqtary tanylady jәne olargha kepildik beriledi.
2. Adam qúqyqtary men bostandyqtary әrkimge tumysynan jazylghan, olar absolutti dep tanylady, olardan eshkim aiyra almaydy, zandar men ózge de normativtik qúqyqtyq aktilerding mazmúny men qoldanyluy osyghan qaray anyqtalady.
15-bap
1. Árkimning ómir sýruge qúqyghy bar.
2. Eshkimning óz betinshe adam ómirin qiigha haqysy joq. Ólim jazasy adamdardyng qaza boluymen baylanysty terroristik qylmystar jasaghany ýshin, sonday-aq soghys uaqytynda erekshe auyr qylmystar jasaghany ýshin eng auyr jaza retinde zanmen belgilenedi, onday jazagha kesilgen adamnyng keshirim jasau turaly ótinish etu haqy bar.
Eskertu. 15-baptyng 2-tarmaghyna týsinikteme berildi - QR Konstitusiyalyq Kenesining 2003.01.30 N 10 qaulysymen, ózgertu engizildi - QR 2007.05.21 N254 Zanymen.
17-bap
1. Adamnyng qadir-qasiyetine qol súghylmaydy.
2. Eshkimdi azaptaugha, oghan zorlyq-zombylyq jasaugha, basqaday qatygezdik nemese adamdyq qadir-qasiyetin qorlaytynday jәbir kórsetuge ne jazalaugha bolmaydy.
19-bap
1. Árkim ózining qay últqa, qay partiyagha jәne qay dinge jatatynyn ózi anyqtaugha jәne ony kórsetu-kórsetpeuge haqyly.
2. Árkimning ana tili men tól mәdeniyetin paydalanugha, qarym-qatynas, tәrbiye, oqu jәne shygharmashylyq tilin erkin tandap alugha qúqyghy bar.
20-bap
1. Sóz ben shygharmashylyq erkindigine kepildik beriledi. Senzuragha tyiym salynady.
2. Árkimning zang jýzinde tyiym salynbaghan kez kelgen tәsilmen erkin aqparat alugha jәne taratugha qúqyghy bar. Qazaqstan Respublikasynyng memlekettik qúpiyasy bolyp tabylatyn mәlimetter tizbesi zanmen belgilenedi.