QR Preziydenti Qasym-Jomart Toqaevtyng 2020 jylghy 20 qarashadaghy № 453 Jarlyghy boyynsha til salasyndaghy barlyq funksiyalar Mәdeniyet jәne sport ministrliginen Bilim jәne ghylym ministrligine ótui kerek bolatyn. Búl negizi quanarlyq-aq bastama edi. Mәdeniyet pen ghylymnyng ara-jigin ajyratsa, qos ministr Rayymqúlova men Aymaghanbetovterge óz salasynda emin-erkin júmys jasauyna jol ashyp berer dep ýmittengenbiz. Alayda, til ghylymynyng bóligi sanalatyn onomastikany Mәdeniyet ministrligi óz qúzyrynda alyp qalugha әreket jasap jatqany turaly úzynqúlaqtan әngime estip jatyrmyz!

Múndaydy «býirekten siraq shygharu» deydi qazaq.

HIH ghasyrdan beri býkil әlemde jaryq kórgen barlyq sózdikterde, ensiklopediyalarda, anyqtamalyqtarda, onyng ishinde «Qazaqstan» últtyq ensiklopediyasynda onomastika – til bilimining jalqy esimderdi zertteytin salasy degen anyqtama berilgen.

Demek, onomastika men tildi ajyratu - til ghylymyn ekige bólu degen sóz.

Sózimiz jalang bolmasyn! Endi zannan mysal keltireyik.

«Til turaly» Zannyng 1-babynda da onomastika – til bilimining jalqy esimderdi, olardyng payda boluy men ózgeruining tarihyn zertteytin bólimi dep taygha tanba basqanday kórsetilgen.

Zanda osylay dep túr. Sonda Mәdeniyet ministrligi óz salasyn ysyra túryp, til ghylymyn, yaghny onomastikany zerttemek pe? Solay bolghannyng ózinde til men onomastikany bólu ýshin aldymen zandy ózgertu kerek emes pe?

Jer-su ataulary, kisi esimderining shyghu etimologiyasyn zertteuge elimizde til ghalymdarynyng 20-dan astam dissertasiyasy arnalghan eken. Osydan-aq, til men onomastikany bóluge bolmaytyny bayqalmay ma?

Aynalayyndar-au, onomastikany tek kóshege, nysandargha atau beru dep qaramau kerek qoy. Onomastikanyng kisi esimderin zertteytin antroponimika, jer-su ataularyn zertteytin toponimika degen salalary bar ekenin nege úmytasyndar! Búl júmysty til ghalymdary, Til komiyteti óz qúzyryna say alyp jýrui kerek ekeni aitpasa da týsinikti. Latyngha óter shaqta ataulardy dúrys jazuda da sauattylyq kerek bolady. Múny da qaperden shygharmau kerek emes pe?

Býkil әlemde ornyqqan ghylymy úghymdy búrmalaudan da tayynbay, zandy belden basyp til men onomastikany bólip jiberse, onyng sony ne bolmaq?

Bizdi osy súraq mazalaydy...

Qanat Ábilqayyr

Abai.kz