Álihannyng jana fotosy tabyldy
Alash kósemi, qazaqtyng memleket jәne últ qayratkeri Álihan Bókeyhannyng taghy bir jana fotosureti tabyldy. Búl turaly belgili tarihshy, alashtanushy ghalym Súltan Han Jýsip ózining әleumettik jelidegi paraqshasynda jariyalady.
«Sýiinshi, Alash azamattary! Alty Alash kósemi Álihan Bókeyhannyng taghy bir jana fotosureti tabyldy. Búl joly da tarihy fotoqújatty әriptesimiz, tayauda ghana Alash taqyrybyn zerttep, ony nasihattaugha qosqan ýlesi ýshin «Qazaq Respublikasyna 100 jyl» tósbelgisimen (medalimen) marapattalghan, izdenimpaz jurnalist Serikbol Hasan qazbalap jýrip tauyp alypty. Serikbolgha Alash aruaqtary atynan, Alash qayratkerlerining sózimen Tәniri jarylqasyn aitamyn!
Al endi suretting ózine kelsek, fotoqújatta Omby qalasynda shygha bastaghan eng alghashqy beyresmy tәuelsiz «Stepnoy kray» gazetining újymy beynelenipti: Ýshinshi qatarda, soldan ongha qaray tórtinshi túrghan jas Álihannyng beynesi kózge ottay basylady. Eger Álihannyng «Stepnoy kray» gazetinde S-Peterbor oquy men «Tobyl ekspedisiyasynan» keyin Ombygha oralghan 1895 jyldan 1897 jylgha deyin qyzmet istegenin eskersek, búl fotosuret 1895-1897 jyldary týsirilgen bolsa kerek. Álihan ol kezde 29-31 jasta bolatyn», - dep jazdy.
Al jurnalist Serikbol Hasan ózining jelidegi paraqshasynda:
«Álihan Bókeyhannyng «Stepnoy kray» gazetinde qyzmet etip jýrgende әriptesterimen týsken sureti. Foto Resey muzey qorynyng memlekettik katalogy saytynan tabyldy. Reseyding sayasi, tarihy memlekettik muzeyi qorynda saqtalghan suret eken...», - dep jazdy.
Jana tabylghan fotosuret:
Ayta keteyik, osyghan deyin 2014 jәne 2016 jyldary Álihan Bókeyhannyng múraghatta saqtalghan, búryn jariyalanbaghan jana fotosuretteri tabylghany jayly material Abai.kz aqparattyq portalynda jariyalanghan.
2014 jyly jariyalanghan fotosuretter Omby memlekettik tarihiy-ólketanu múrajayynyng qorynda saqtalyp kelgen, Imperatorlyq orys geografiyalyq qoghamy Batys Sibir bólimining isinen tabylghan. Fotosuretterdi tapqan «Omby ekspedisiyasy» dep atalatyn zertteushiler toby. Ekspedisiya júmysyna alashtanushy ghalym Súltan Han Jýsip, tarih ghylymdarynyng doktory Ziyabek Qabyldinov, tarih ghylymdarynyng kandidaty, etnograf Súlushash Qúrmanova jәne ghalym Erkin Rahmetullin atsalysqan.
Onan son, 2016 jyly jurnalist Serikbol Hasan Alash arysy «Álihan Bókeyhannyng jana fotosuretteri tabyldy», dep sýiinshilep, revolusiyagha deyingi jyldary Peterborda ómir sýrgen fotograf Karl Bulla (1853-1929) týsirgen Á.Bókeyhannyng jana fotosuretterin jariyalady. Ondaghy derekterge sýiensek, múraghattardan tabylghan fotosuretter 1906 jyly týsirilgen.
Týiin. Biyl 5 nauryzda Últ kósemi, kórnekti qogham jәne memleket qayratkeri, ghúlama ghalym, últ azattyq qozghalysynyng teoriyalyq negizin salushy әri kósemi, qazaqtyng túnghysh sayasy partiyasyn úiymdastyrushy jәne Alashorda ýkimetining tóraghasy Álihan Núrmúhamedúly Bókeyhannyng tughanyna 155 jyl toldy. Osyghan deyin Qaraghandydaghy Oktyabri audanyna Álihan Bókeyhannyng esimin beru turaly qoghamdyq tyndalym ótip, úsynys birauyzdan maqúldanghan edi.
Abai.kz